Amarantus - właściwości, zastosowanie w kuchni i kosmetyce

Amarantus to jedna z najstarszych roślin, jakie człowiek zaczął uprawiać. Jego niezwykłe właściwości zdrowotne doceniali już Aztekowie, Inkowie i Majowie. Obecnie nazywany jest zbożem XXXI wieku i zaliczany do grona tzw. superfood. Posiada mnóstwo witamin i minerałów, które gwarantują zachowanie zdrowia i pełni sił. Amarantus staje się dzisiaj coraz popularniejszy, dlatego tym bardziej warto włączyć go do codziennej diety.

1. Co to jest amarantus

Amarantus, nazywany także szarłatem, można uprawiać na wiele sposobów. To właśnie dlatego jest on tak cenioną rośliną i był popularny już 5 tysięcy lat temu. Mieszkańcy Ameryki Północnej i Południowej chętnie wykorzystywali jego wszechstronność.

Zmielone nasiona wykorzystywano do produkcji ciast typu tortilla i napojów, a młode liście praz pędy służyły jako warzywny dodatek. Amarantus używany był także jako przyprawa. Chętnie dodawano go także do ciast.

Zobacz film: "Komosa ryżowa i amarantus, czyli dietetyczne "pseudozboża""

W Europie amarantus pojawił się na skutek odkryć pewnego mnicha, który sprowadził roślinę na nasze tereny, dając nam tym samym ogromne pokłady zdrowia.

Dzisiaj amarantus przeżywa swój prawdziwy renesans. Od niedawna znów króluje na sklepowych półkach. Jeszcze niedawno był kolejną wegańską nowinką dla przeciwników glutenu. Teraz coraz więcej osób włącza go do swojej diety.

2. Cena i dostępność amarantusa

Obecnie amarantus dostępny jest niemal wszędzie. Można go znaleźć w dużych marketach, a także małych, osiedlowych sklepikach, na dziale zdrowej żywności. Można go kupić pod postacią "kulek" zbożowych, ale jest dostępny także już przerobiony - jako mąka.

Można go kupić także przez internet, w sklepach ze zdrową i bio żywnością. Cena amarantusa waha się od 5 do 8 złotych za 100 g. Za pół kilograma mąki z amarantusa zapłacimy około 10 złotych.

W Polsce amarantus dostępny jest także jako popping - są to jego prażone ziarna (amarantus ekspandowany).

3. Właściwości amarantusa

Amarantus posiada wiele cennych właściwości. Swoim składem przypomina wiele innych superfoods, ale ma w sobie coś, co go wyróżnia. Mowa o skwalenie. Największą jego ilość można znaleźć w oleju z amarantusa. Ten niezwykły związek organiczny jest naturalnym składnikiem lipidów w organizmie. Chroni przed działaniem czynników zewnętrznych i ułatwia usuwanie toksyn, szczególnie ksenobiotyków. Są to związki, które wytwarzają się na skutek przemysłowej działalności ludzkiej.

Skwalen działa także ochronnie na ośrodkowy układ nerwowy, wspiera także pracę układu sercowo-naczyniowego. Stymuluje także produkcję hormonu zwanego DHEA, który wykazuje działanie odmładzające.

Związek ten wykazuje też działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu zwalcza wolne rodniki i hamuje wchłanianie toksyn przez ściany jelit. Dodatkowo przypisuje mu się działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.

Poza skwalenem amarantus ma także wiele innych składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim amarantus jest bogatym źródłem błonnika pokarmowego. Usprawnia więc metabolizm i wspiera nas w walce z nadmiernymi kilogramami.

Jest także świetnym źródłem białka, a więc świetnie sprawdzi się u osób, które rezygnują z jedzenia mięsa i produktów odzwierzęcych. Amarantus zawiera też duże ilości węglowodanów i nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także może pochwalić się niskim indeksem glikemicznym.

Amarantus nie zawiera także glutenu, a więc będzie świetną alternatywą dla klasycznych zbóż w przypadku osób, które nie tolerują glutenu lub świadomie wykluczają go ze swojej diety.

3.1. Witaminy i minerały w amarantusie

Przede wszystkim amarantus zawiera mnóstwo witamin z grupy B, dzięki czemu wspiera układ nerwowy, a także zdolności poznawcze - pamięć i koncentrację. Jest także naturalnym źródłem witaminy E, a więc wpływa na młody wygląd i usprawnia odnowę komórkową. Można w nim znaleźć także witaminę A i C, które aktywnie wspierają odporność i przyspieszają gojenie się ran. Witamina A dodatkowo zapewnia prawidłowe widzenie.

Amarantus posiada także wiele cennych minerałów. Jest bogaty w magnez, potas, fosfor i wapń. Znacznie przewyższa także wiele roślin, jeśli chodzi o zawartość żelaza - w 100 gramach znajduje się aż 15 miligramów tego cennego pierwiastka. To 5 razy więcej, niż znajdziemy w szpinaku.

4. Dla kogo amarantus

Ze względu na swoje cenne właściwości, amarantus do swojej diety powinny włączyć przede wszystkim osoby borykające się z anemią i zbyt niskim poziomem hemoglobiny. Duża ilość żelaza sprawia, że po amarantus powinny często sięgać także kobiety w ciąży.

Posiłki z wykorzystaniem amarantusa wpływają także pozytywnie na ogólną odporność organizmu, a więc poleca się go przede wszystkim w sezonie jesienno-zimowym, kiedy ryzyko infekcji wirusowych i bakteryjnych jest większe.

Składniki mineralne sprawiają ponadto, że amarantus jest świetnym sprzymierzeńcem w walce o piękną sylwetkę. Ze względu na dużą ilość błonnika znacznie przyspiesza przemianę materii i reguluje pracę jelit. Polecany jest więc także osobom, które mają kłopoty żołądkowe, takie jak zespół jelita drażliwego czy nawracające zaparcia.

4.1. Amarantus jako antybiotyk

Ze względu na wszechstronność zawartego w amarantusie skwalenu i jego właściwości antywirusowe i bakteriobójcze, roślina ta nazywana jest często naturalnym antybiotykiem, porównywanym do czosnku czy imbiru.

Jedzenie amarantusa w okresie przeziębieniowym znacznie obniża ryzyko infekcji, dlatego warto włączyć go do diety. Można go podawać także dzieciom.

4.2. Amarantus na choroby serca

Amarantus może także zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i aktywnie wspiera pracę serca. Duża zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych sprawia, że zmniejsza on poziom cholesterolu we krwi i tym samym zapobiega chorobom serca oraz rozwojowi miażdżycy.

Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, obniżając tym samym ryzyko wystąpienia zakrzepicy, a także reguluje ciśnienie krwi.

5. Zastosowanie amarantusa w kuchni

Szarłat ma niezwykle szerokie zastosowanie w kuchni. Mnóstwo ludzi, którzy decydują się na rezygnację z produktów pszennych, wykorzystują amarantus do przygotowania dań mącznych, takich jak makaron czy pieczywa. Amarantus sprawdza się także jako dodatek do ciast i wypieków.

Dodatkowo można go ugotować tak jak kaszę i stosować jako dodatek do obiadu, a także składnik sałatek.

Nasiona amarantusa dość często są składnikami różnych dań duszonych, zapiekanych oraz gotowanych. Wykorzystuje się je również jako dodatek do jogurtów oraz płatków śniadaniowych. Po nasiona amarantusa często sięgają wegetarianie, dodają je do kotletów, zup itp.

Bardzo ciekawym produktem z amarantusa jest tzw. amarantus ekspandowany. Wyglądem przypomina nieco ryż preparowany. Ma neutralny, niemal niewyczuwalny smak, dlatego chętnie stosuje się go jako dodatek do deserów. Podawany jest często dzieciom, przygotowując zupki mleczne i kaszki.

5.1. Olej z amarantusa w kuchni i kosmetyce

Z nasion amarantusa można wytłoczyć także olej, który ma wiele cennych właściwości. Sprawdza się zarówno w kuchni, jak i przemyśle kosmetycznym.

Dużą popularnością cieszą się między innymi kremy i balsamy wzbogacone w olej amarantusowym. Wykazują działanie ujędrniające i przeciwzmarszczkowe. Olej ten wykazuje także działanie nawilżające i łagodzi podrażnienia. Zapobiega także łuszczeniu się skóry, dlatego sprawdzi się u osób chorujących na AZS lub ŁZS. Jest także stosowany do łagodzenia reakcji alergicznych.

Olej z amarantusa stosowany jest także w profesjonalnych gabinetach kosmetycznych. Przy jego pomocy wykonuje się masaże, kąpiele i zabiegi relaksacyjne.

6. Przepisy na dania z amarantusa

Amarantus jest świetnym towarzyszem w kuchni. Z jego pomocą z łatwością można przygotować pyszne i zdrowe dania, które zachwycą nie tylko Ciebie, ale także wszystkich domowników. Przy pomocy amarantusa możesz przygotować lekkie i zdrowe śniadania, może być on także dodatkiem do dań obiadowych czy zdrowych przekąsek. Ogranicza nas tylko wyobraźnia.

6.1. Kasza jaglana z amarantusem

Idealną propozycją na lekkie, a jednocześnie treściwe śniadanie jest kasza jaglana z amarantusem. Do przygotowania posiłku potrzebujemy 2,5 łyżki kaszy, 1 łyżkę ziaren amarantusa, 1 szklankę wody oraz 1 łyżkę masła. Smaku doda połówka jabłka, odrobina imbiru i ulubione ziarna, najlepiej w postaci zmielonej.

Mogą to być ziarna słonecznika, pestki dyni czy też siemię lniane. Potrzebna jest ponadto 1 łyżeczka stołowa miodu i nieco mniej niż połowa szklanki jogurtu naturalnego, dzięki któremu całość będzie miała odpowiednią konsystencję.

Przygotowanie dania jest niezwykle proste. Po zagotowaniu posolonej wody należy dodać do niej amarantus, jabłko, masło i imbir. Wymieszane składniki gotujemy około 30 minut, zdejmujemy z ognia i odstawiamy na kolejne 20 minut. Następnie dodajemy pozostałe produkty, ponownie mieszamy i gotowe!

6.2. Kotlety z amarantusem i mięsem z indyka

Amarantus sprawdzi się także w przypadku dania obiadowego. Idealnie komponuje się z drobiem - doskonałym pomysłem są kotlety z mięsa z indyka. Do ich przygotowania potrzebujemy 500 g mięsa i ok. 3/3 szklanki amarantusa, do tego kilka suszonych pomidorów w oleju, sól, pieprz słodka papryka, kolendra, kurkuma oraz oregano.

Zmielone z pomidorami mięso przekładamy do miski, do której dodajemy następnie 4 łyżki wody, 1 łyżkę oliwy z suszonych pomidorów, amarantus oraz przyprawy. Po wyrobieniu mięsa formujemy niezbyt grube kotleciki, które w dalszej kolejności obtaczamy w pomidorowej oliwie. Kotlety smażymy bez użycia tłuszczu, po około 5 minut z każdej strony. Możemy podawać je z jogurtem naturalnym, sałatą oraz ziemniakami.

6.3. Amarantus z owocami na słodko

Jeżeli mamy ochotę na zdrowy deser, którego przygotowanie nie zajmie wiele czasu, warto postawić na amarantus z owocami. Na jedną porcję będziemy potrzebować połowy banana, 1 kiwi, 2 łyżki amarantusa ekspandowanego, mały jogurt naturalny, odrobinę kakao i w miarę uznania niewielką ilość syropu z agawy do smaku.

Owoce należy pokroić w plastry, a następnie w pucharku lub wysokiej szklance układać je warstwami na przemian z jogurtem i amarantusem, całość polewając syropem i posypując kakao. Banana i kiwi możemy zastąpić innymi owocami, jeżeli te nie do końca przypadają nam do gustu.

6.4. Placki z amarantusa

Na podwieczorek lub kolację możemy zaserwować przepyszne placki. Jeżeli zależy nam na przygotowaniu posiłku dla 4 osób, to potrzebne będzie 100 g mąki z amarantusa i 250 g ziaren, 2 szklanki wywaru warzywnego, 1 średniej wielkości cebula, 2 jajka i około 3 łyżki ulubionych ziół, np. natki pietruszki i szczypiorku.

Po zagotowaniu bulionu dodajemy do niego podsmażone ziarna, a następnie całość gotujemy na niewielkim ogniu przez kwadrans. Po upływie wyznaczonego czasu garnek należy zdjąć z ognia i pozostawić pod przykryciem do momentu, aż jego zawartość ostygnie i napęcznieje. Do ostudzonego amarantusa dodajemy rozbite widelcem jajka wymieszane z mąką, a następnie pokrojoną w kostkę cebulę i zioła. Po dokładnym wymieszaniu możemy przystąpić do smażenia.

Na rozgrzaną na patelni oliwę nakładamy niewielkie porcje ciasta i smażymy około 5 minut z każdej strony. Gotowe placki z amarantusem możemy podać z sosem.