Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr inż. Emilia Kołodziejska

Niedobór potasu

Avatar placeholder
10.11.2017 09:59
Niedobór potasu
Niedobór potasu (Zdjęcie autorstwa Leonid Mamchenkov / CC BY 2.0)

Niedobór potasu, czyli inaczej hipokaliemia, oznacza, że poziom potasu w organizmie spadł poniżej 3,5 mmoli/litr krwi. Taki długotrwały stan może doprowadzić do chorób serca, a nawet paraliżu. Hipokaliemia może być spowodowana stosowaniem leków, które zwiększają wydalanie potasu z moczem – przede wszystkim chodzi tutaj o leki diuretyczne, czyli moczopędne. Hipokaliemia wraz z zaburzeniami stężenia pozostałych istotnych dla organizmu jonów (sód, wapń, magnez) występuje także u osób odwodnionych w przebiegu masywnych wymiotów, biegunek czy z powodu ograniczonego przyjmowania płynów.

Potas znajduje się w wielu produktach spożywczych, dlatego przy odpowiednio zbilansowanej diecie do jego niedoborów dochodzi rzadko. Mogą one wystąpić natomiast u osób, które mają nadciśnienie, zażywają diuretyki, cierpią na zatrucie pokarmowe lub uprawiają aktywnie sport i nie uzupełniają tego składnika. Wówczas objawami niedoborów mogą być: osłabienie mięśni, w tym serca, nadciśnienie, obrzęki rąk i nóg, zmęczenie, zaburzenia w funkcjonowaniu nerek.

1. Objawy hipokaliemii

  • Możesz zacząć podejrzewać, że wystąpi u ciebie niedobór potasu, jeśli masz biegunkę i wymioty. Potas jest wydalany razem z płynami, dlatego zatrucie pokarmowe lub tzw. grypa żołądkowa mogą doprowadzić do jego niedoboru. Przyjmuj wtedy dużą ilość płynów. Ich ograniczone picie może dodatkowo pogłębiać niskie stężenie potasu we krwi. Ostatnia sytuacja jest szczególnie częsta u ludzi starszych, u których zaburzona jest funkcja ośrodka pragnienia.
  • Obserwuj swoją cerę. Pojawienie się trądziku, a także wysypki czy bardzo suchej skóry może oznaczać niedobór potasu.
  • Jeśli szybko się męczysz, serce bardzo przyspiesza nawet przy niewielkim wysiłku – to także może oznaczać, że potas jest potrzebny twojemu organizmowi.
  • Niedobór potasu może wywołać bezsenność, niepokój, napięcie nerwowe i problemy ze zrelaksowaniem się.
  • Przy problemach z tolerowaniem gorąca, silnym poceniu się, falach gorąca towarzyszącym menopauzie, potas może być w zwiększonych ilościach wydalany z organizmu razem z potem.
  • Przy niedoborze potasu często zdarzają się nieprawidłowości w funkcjonowaniu mięśni: skurcze mięśniowe, bóle mięśni, osłabienie mięśni, samoistne drżenie mięśni łydek czy ud, drętwienie kończyn dolnych.
Zobacz film: "Do czego prowadzi niedobór potasu?"

Hipokaliemia jest także elementem choroby poparzeniowej jako następstwo znacznej utraty osocza, a więc odwodnienia, przez poparzoną powierzchnię ciała.

2. Niskie stężenie potasu w surowicy krwi

Jeśli masz objawy niedoboru potasu, zgłoś się na badanie krwi. Poziom potasu powinien mieścić się w granicach 3,5-5 mmol/l krwi. Jeśli niedobór potasu zostanie wykryty, zacznij regularnie dostarczać organizmowi potas – mogą to być suplementy diety, jak i odpowiednia żywność zawierająca wystarczającą ilość potasu, np. suszone owoce, rodzynki, jabłka, kiwi, banany, pomidory i mięso. Leczenie hipokaliemii polega na podawaniu preparatów zawierających jony potasu w postaci doustnej – przy łagodnych zaburzeniach elektrolitowych, lub w postaci wlewów dożylnych – przy zaburzeniach ciężkich lub przy współistniejących zaburzeniach wchłaniania. Istotna jest profilaktyka hipokaliemii u ludzi przyjmujących leki diuretyczne.

Potas jest potrzebny do prawidłowego działania organizmu: pomaga utrzymać odpowiednie pH, obniża poziom kwasowości, jest niezbędny do funkcjonowania mięśni i przewodzenia impulsów nerwowych. Dlatego bardzo ważne jest, aby nie doprowadzać do długotrwałego niedoboru potasu w organizmie. Znaczny i długotrwały niedobór potasu może doprowadzić nawet do zagrożenia życia.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze