Leczenie onkologiczne obejmuje szereg działań prowadzących do przywrócenia zdrowia osoby chorej na raka. Są to zarówno zabiegi chirurgiczne, leczenie za pomocą promieniowania, jak i farmakoterapię.
Leczenie uwarunkowane jest rodzajem nowotworu, stopniem jego zaawansowania i tym, czy zmiana ma charakter łagodny, czy złośliwy.
Podstawą leczenie onkologiczne opiera się na chirurgicznym usunięciu guza lub całego objętego zmianą fragmentu (np. całej piersi, całego jądra, etc.). Tak radykalne działania stosuje się, jeśli zmiana jest rozległa, złośliwa lub kiedy istnieje ryzyko przerzutów, czyli zaatakowania także innych narządów.
Po zabiegu chirurgicznym stosuje się leczenie systemowe. Wśród tej metody wyróżnia się:
chemioterapię - leczenie polegające na podaniu odpowiednich leków, które wyniszczają komórki rakowe. Niestety skutkiem ubocznym działania chemioterapii są uszkodzenia powstające także w obrębie zdrowych komórek, zwłaszcza tych najsłabszych. Dlatego najczęściej konsekwencją chemioterapii jest wypadanie włosów.
hormonoterapię - jest to leczenie za pomocą preparatów zawierających hormony. Podaje się je często w przypadku nowotworów atakujących narządy płciowe, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Nazywa się to nowotworami hormonozależnymi, wśród nich są:
rak piersi
- rak szyjki macicy
- rak prostaty
rak tarczycy
immunoterapia - leczenie to obejmuje podawanie leków wspomagających układ odpornościowy.
Często w przypadku leczenia onkologicznego stosuje się także radioterapię. To metoda miejscowego oddziaływania na nowotwór przy pomocy różnego rodzaju urządzeń emitujących promieniowanie, między innymi:
- promieniowanie X (rentgen)
- promieniowanie gamma
- elektrony
- cząstki alfa
- promieniowanie neutronowe
Radioterapię można podzielić ze względu na sposób jej stosowania. Wyróżnia się teleterapię, podczas której źródło promieniowania jest oddalone od guza oraz brachyterapię, wówczas źródło umieszcza się bardzo blisko zmiany nowotworowej. Podobnie jak w przypadku chemioterapii, radioterapia uszkadza nie tylko komórki nowotworowe, ale także te zdrowe, co doprowadza do ogólnego wyniszczenia organizmu.
Leczenie onkologiczne to także pomoc psychologiczna. Osoby chore na raka często przechodzą załamanie spowodowane pogorszeniem stanu zdrowia, wizją śmierci czy konsekwencjami wynikającymi z chemioterapii. Rozmowa z psychologiem lub terapia grupowa, przeprowadzona razem z innymi chorymi, może mieć bardzo korzystny wpływ na ogólną kondycję psychiczną chorego, a także pomóc w dążeniu do pełnego zdrowia.