Dieta przy chorobach tarczycy. Jak uregulować przemianę materii?
Zaburzenia pracy tarczycy leczy się głównie farmakologicznie, jednakże zastosowanie odpowiedniej diety wspomaga proces leczenia. Dieta w chorobach tarczycy to tak zwana dieta tarczycowa. Ma ona na celu przede wszystkim zapobieganie niedoborom ważnych składników odżywczych oraz mineralnych. Na co zwrócić szczególną uwagę?
Artykuł jest częścią akcji "Pomyśl o sobie – sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii". Wypełnij TEST i dowiedz się, czego tak naprawdę potrzebuje twój organizm.
1. Choroby tarczycy rujnują metabolizm
Niedoczynność i nadczynność tarczycy powoduje wiele objawów. Dlatego zanim chory trafi do endokrynologa, wcześniej zwiedza połowę przychodni. To powoduje, że gdy w końcu trafia do niego, ma zwolniony lub przyspieszony metabolizm. Endokrynolog reguluje go stopniowo. Mimo leczenia, wiele osób dalej cierpi na obniżony nastrój i nadwagę. Gdy mamy niewyregulowany metabolizm, to nasz organizm źle znosi dietę wegetariańską, nie lubi słodyczy, cukru w produktach mlecznych. Produkty wzbogacone o cukier zwalniają metabolizm i powodują magazynowanie kalorii w organizmie.
Dlatego tak ważne przy niedoczynności i nadczynności tarczycy jest stosowanie odpowiedniej diety. Ponadto nadwaga często jest również spowodowana interakcją hormonów z innymi lekami, dużą ilością soli w diecie i nieprzestrzeganiem czasu brania tabletek. Odpowiednia aktywność fizyczna zmobilizuje twój organizm do odchudzania. Najbardziej przy niedoczynność tarczycy, oprócz diety, wskazane są poranne ćwiczenia aerobowe: bieganie, pływanie, marsz. Nie zaleca się aktywności, które zmuszają mięśnie do krótkiego i intensywnego wysiłku.
- Niedoczynność tarczycy spowalnia metabolizm. Jeśli będziemy spożywać odpowiednie produkty, to przyczynimy się do szybszej przemiany materii. Chodzi o to, aby wykorzystanie składników energetycznych, pokarmowych, zachodziło w organizmie w normalnym tempie. Odwrotną sytuację mamy w nadczynności tarczycy. Procesy metabioliczne są w tym przypadku przyspieszone. Pacjenci często mają zbyt niską masę ciała. Jeśli będziemy brać odpowiednie leki i spożywać właściwe produkty, to będziemy mieli prawidłową przemianę materii - tlumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie mgr WUM Joanna Sobczak, dietetyk kliniczny.
2. Przyspieszenie metabolizmu w chorobach tarczycy
Skuteczna dieta przy niedoczynności tarczycy przyspiesza przemianę materii oraz wyrównuje niedobory wielu składników. Zaleca się dietę bogatą w białko, warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze i węglowodany z niskim indeksem glikemicznym.
Dieta odchudzająca powinna zawierać poniżej 1500 kcal. Dieta przy niedoczynności tarczycy bogata w białko mobilizuje organizm do generowania energii. Dzięki temu przyspiesza się metabolizm do 25 proc. Korzystne jest jedzenie ryb morskich, cielęciny, jajek, chudego drobiu. Energię naszemu organizmowi dostarczą wolno trawione węglowodany. Gdy glukoza będzie się powoli dostawała do krwiobiegu, to powoli także będzie uwalniała się insulina. To spowoduje, że organizm nie będzie magazynował kalorii.
Ważna jest duża ilość warzyw i błonnika w diecie przy niedoczynności tarczycy. Podstawę żywienia powinny stanowić pełnoziarniste produkty zbożowe: grube kasze, ciemne pieczywo, chleb typu graham, brązowy ryż. Warto pamiętać, by pieczywo razowe nie zawierało dodatku karmelu czy miodu. Pieczywo jasne, makarony, pozostałe kasze i ziemniaki najlepiej jest ograniczyć.
3. Dieta w niedoczynności tarczycy
Osoba, która cierpi z powodu niedoczynności tarczycy, powinna zwrócić szczególną uwagę na zdrową dietę. Jedząc poszczególne produkty, może pomóc swojemu organizmowi w walce z chorobą lub mu zaszkodzić. Przy niedoczynności tarczycy, z dietą powinny być dostarczane w odpowiednich ilościach jod oraz białko.
Jod bierze udział w produkcji tyroksyny i trójjodotyroniny, a więc hormonów tarczycy. Wpływają one na metabolizm. Najlepszym źródłem jodu są ryby morskie i owoce morza. Warto więc nauczyć się je przyrządzać. Jod można także znaleźć w owocach, warzywach, produktach zbożowych i mlecznych, jednak tu jego zawartość jest bardzo niska. Zależy bowiem od wielu czynników, chociażby hodowli czy miejsca uprawy roślin. Aby zapobiec niedoborom jodu, dodaje się go do soli kuchennej i pasz dla zwierząt. Czasem ilość jodu dostarczana w pożywieniu nie jest jednak wystarczająca. Wtedy konieczne są suplementy diety.
Dieta na niedoczynność tarczycy powinna być pełna białka. Dziennie, chorzy powinni dostarczać organizmowi 80-100 g tego cennego składnika. Białko przyspiesza przemiany metaboliczne oraz stymuluje produkcję hormonu wzrostu, który jest odpowiedzialny za spalanie tkanki tłuszczowej. Nie wolno jednak zapominać, że przy takiej ilości białka konieczne jest zadbanie o prawidłowe funkcjonowanie nerek. Należy wypijać przynajmniej 1,5 litra wody dziennie.
Chorzy, którzy cierpią z powodu niedoczynności tarczycy, powinni wystrzegać się wszystkich pokarmów, które ograniczają przyswajanie jodu.
Należą do nich:
Nie wolno jeść tych warzyw przede wszystkim na surowo. Gotując je, zmniejszamy zawartość niekorzystnych substancji o 30 procent. Przy niedoczynności tarczycy trzeba także unikać gorczycy oraz orzeszków ziemnych.
- Prawidłowa dieta w niedoczyczynności tarczycy jest bardzo ważna. Należy wybierać składniki niepogłębiające stanu zapalnego w organizmie, który mógłby negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie tarczycy. Powinno się zatem unikać wysokoprzetworzonych produktów, które zawierają dużą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych. Trzeba jeść dużą ilość zielonych warzyw, które zawierają kwas foliowy, takich jak jarmuż, brokuły, szpinak. Należy spożywać odpowiednią ilość olejów pochodzenia roślinnego takich jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany, olej z pestek winogron, które niwelują stan zapalny w organizmie. Pacjenci powinni do codziennej diety wprowadzić takie produkty żywnościowe jak: orzechy włoskie oraz nerkowca, awokado, migdały, pestki słonecznika i dyni - mówi mgr WUM Joanna Sobczak, dietetyk kliniczny.
- Dobrze zbilansowana dieta korzystnie wpłynie na zdrowie pacjenta chorego na niedoczynność tarczycy. Po pierwsze zahamuje lub zredukuje przyrost masy ciała. Po drugie wyreguluje pracę przewodu pokarmowego. Pacjenci nie będą mieli problemów z zaparciami. Po trzecie pacjent będzie miał więcej energii do życia, dzięki czemu będzie mógł normalnie funkcjonować - dodaje.
Z diety odchudzającej przy niedoczynności tarczycy najlepiej wykluczyć słodkie napoje, pełnotłuste produkty mleczne czy mocną kawę. Również niewskazane są: orzeszki ziemne, soja, kapusta, kalafior, brukselka, cebula, groch, fasola, gorczyca, brukiew, rzepa. Te produkty negatywnie oddziałują na tarczycę.
Tłuste parówki, balerony, salami, boczek także powinny być wyeliminowane. Z diety przy niedoczynności tarczycy powinno się wykluczyć produkty zawierające cukry łatwo przyswajalne: miód, dżemy, ciasta, ciastka, czekolady i inne łakocie. W diecie odchudzającej nie ma miejsca także na dania typu fast food. Ponadto przygotowywane potrawy powinny być gotowane, pieczone lub grillowane. Należy unikać smażenia, szczególnie w głębokim tłuszczu.
4. Dieta w nadczynności tarczycy
Przyczyną nadczynności tarczycy jest nadmierny rozrost tego gruczołu, który prowadzi do nadmiernej produkcji hormonów. Pojawiają się wówczas następujące objawy: nadpobudliwość, utrata masy ciała, arytmie, obrzęki, drżenie rąk, biegunki. U osób z nadczynnością tarczycy obserwuje się zwiększone zużycie tlenu oraz większą przemianę białek, tłuszczów i węglowodanów. Leczenie farmakologiczne uzupełnia się odpowiednią dietą. Polega ona na dostarczeniu większych ilości energii, witamin, białka i składników mineralnych. Jak należy się odżywiać przy nadczynności tarczycy?
Niezwykle istotne jest spożywanie dużych ilości białka. Przyjmuje się, że dzienna dawka powinna wynosić od 1,5 do 2 g białka na kilogram masy ciała. Najlepszym źródłem pełnowartościowego białka jest nabiał, ryby i chude mięso.
Dieta powinna być dość odżywcza, co oznacza, że niewskazane są kalorie pochodzące ze słodyczy i słonych przekąsek. Pomiędzy głównymi posiłkami lepiej jest sięgnąć po pełnowartościowe desery i przekąski, na przykład koktajle mleczne, budynie i sałatki owocowe.
Warto spożywać 5-6 mniejszych posiłków dziennie zamiast trzech obfitych. Przy nadczynności tarczycy dieta powinna być jak najbardziej urozmaicona, by nie dopuścić do wystąpienia niedoborów składników odżywczych. Dla właściwego funkcjonowania tarczycy niezwykle istotna jest witamina A. Można ją znaleźć w produktach mlecznych, rybach, jajach oraz w tranie. Do diety warto włączyć także produkty pochodzenia roślinnego bogate w prowitaminę A, czyli marchew, pomidory, pomarańczową paprykę, brzoskwinie i morele.
Należy zrezygnować z mocnej herbaty i kawy, które wpływają pobudzająco na układ nerwowy i pracę serca. Niewskazane są także napoje gazowane z kofeiną, na przykład cola. Warto zadbać o to, by każdy posiłek zawierał witaminy oraz składniki mineralne. Oprócz witaminy A ważna jest witamina C i B1. Wśród składników mineralnych szczególnie istotny jest wapń, który znajduje się w mleku i jego przetworach.
Dania powinny być lekkostrawne. Zaleca się rezygnację ze smażenia na rzecz gotowania na parze, pieczenia i duszenia bez obsmażania. Warto ograniczyć ilość spożywanego tłuszczu. Lepszym wyborem będą oleje roślinne.
Właściwa dieta jest sprzymierzeńcem chorego zarówno przy niedoczynności, jak i nadczynności tarczycy. Zastosowanie się do wytycznych dotyczących właściwego odżywiania się przy chorobach tarczycy nie jest skomplikowane, a potencjalne korzyści dla zdrowia są warte wszelkich żywieniowych wyrzeczeń.