Amylopektyna - charakterystyka i zastosowanie

Amylopektyna to związek chemiczny pochodzenia organicznego, a także wielocukier, charakteryzujący się mocno rozgałęzioną budową. Stanowi jeden z najważniejszych składników skrobi, czyli roślinnego polisacharydu zbudowanego wyłącznie z cząsteczek D-glukozy, obecnego w takich produktach żywnościowych jak:

• ziemniaki,
• tapioka,
• kukurydzazi czy ziarna zbóż.

Amylopektyna występująca w otoczce skrobi, zbudowana jest z krótkich, prostych łańcuchów, złożonych z około 30 jednostek glukozy, które są ze sobą połączone wiązaniami 1-4-glikozydowymi. Warto podkreślić, że co 24-30 reszt glukozowych występuje rozgałęzienie utworzone przez wiązanie 1-6-glikozydowe, co wpływa na powstanie rozległej, krzaczastej struktury. Cząsteczki tytułowego związku chemicznego mogą posiadać setki tysięcy reszt glukozowych.

Związek określany mianem amylopektyny jest nie jest rozpuszczalny w wodzie, ale w kontakcie z nią doprowadza do pęcznienia. W wysokich stężeniach wykazuje zdolności żelotwórcze.

Amylopektyna stanowi składnik koncentratów węglowodanowych oraz preparatów węglowodanowo-białkowych, po które często sięgają osoby uprawiające aktywności fizyczne o charakterze wytrzymałościowym. Do ćwiczeń wytrzymałościowych zaliczyć można np. bieganie, jazdę na rowerze, pływanie, skakanie na skakance.

Amylopektyna, ze względu na swoje właściwości dodawana jest do produktów kosmetycznych jako substancja wiążąca, a także kontrolująca lepkość tych substancji, które są trudno rozpuszczalne w roztworach wodnych. Co ciekawe, amylopektyna zapobiega także wysychaniu preparatów kosmetycznych, ponieważ doskonale zatrzymuje wilgoć.

Znaleźć można ją zarówno w balsamach pielęgnacyjnych do ust, ale również produktów kolorowych takich jak szminki, błyszczyki czy konturówki do ust. W kosmetykach amylopektyna może pełnić rolę humentanta, substancji kondycjonującej, lepiszcza, składnika konsystencjotwórczego, substancji regulującej lepkość, ale również substancji nawilżającej i wygładzającej.

Jakie są podobieństwa między amylopektyną, a amylozą? Każda z tych substancji składa się z jednostek D-glukozy. Każda z nich występuje w skrobi. Amylopektyna jest rozgałęzionym polimerem jednostek D-glukozy. Jej zawartość w skrobi wynosi około 80 procent. Dla porównania, amylozy w skrobi występuje około 20 procent.

Amylopektyna posiada zarówno wiązania glikozydowe α 1-4, jak i wiązania glikozydowe α 1-6. Amyloza złożona jest z łańcuchów 1-4-glikozydowych. Amylozę można całkowicie zhydrolizować enzymami α-amylazy i β-amylazy, z kolei amylopektyny nie.

Amyloza i amylopektyna to dwa rodzaje polisacharydów, które można znaleźć w granulkach skrobi. Mają zarówno różnice strukturalne i chemiczne, jak i podobieństwa. Główna różnica między amylozą a amylopektyną polega na tym, że amyloza jest polimerem o łańcuchu prostym, podczas gdy amylopektyna jest polimerem o łańcuchu rozgałęzionym.