Bimber – jak i z czego się go robi? Czy to bezpieczne i legalne?

Bimber ma długą i barwną historię. Ten wysokoprocentowy napój alkoholowy, który jest produkowany amatorsko, wytwarza się od wieków. Najczęściej otrzymuje się go przez destylację okresową z zacieru z fermentacji alkoholowej.

Bimber znany jest również pod nazwą samogon, okowita, duch puszczy czy księżycówka, a także moonshine, czyli blask księżyca. Ma to związek z tym, że pędzono go najczęściej po kryjomu, często nocą, by nie widać było dymu, który unosi się nad amatorską gorzelnią.

Pędzenie bimbru jest procederem znanym powszechnie od XIX w. Szczyt popularności samogonu w Polsce przypadł na lata 80. ubiegłego wieku, kiedy dostępność alkoholu była bardzo ograniczona. W różnych okresach historycznych bywał nawet środkiem płatniczym.

Popularność bimbru wynika z prostoty jego produkcji i dostępności surowców. Pędzi się go głównie ze względów ekonomicznych. Jest zdecydowanie tańszy niż wódka. Koszt produkcji samogonu może być nawet pięć razy niższy niż wódki ze sklepu. Ponadto bimbrownictwo w niektórych regionach jest często elementem lokalnej tradycji.

Z czego robi się bimber? Zwykle używa się najtańszych składników. Akohol uzyskuje się najczęściej w wyniku destylacji zacieru zbożowego, ziemniaczanego lub nastawu cukrowego oraz wina. Można go również otrzymać z innych surowców, takich jak ziemniaki, zboża, kukurydza, cukier, buraki cukrowe czy owoce. Alkohol, w zależności od sposobu oczyszczania, destylacji czy rektyfikacji różni się zarówno smakiem, jak i zapachem. Decyduje o tym wiele czynników, także składniki i ich proporcje.

Bimber po pierwszej destylacji, bez dodatkowej rektyfikacji jest bezbarwny, ma ostry i nieprzyjemny zapach oraz moc 30% do nawet ponad 90%. Samogon oczyszcza się najczęściej węglem aktywnym. Bywa również zaprawiany sokami owocowymi. Można go uszlachetniać przez leżakowanie. Efekt finalny przypomina zwykły spirytus. Nadaje się już do wytwarzania wszelkich alkoholi.

Znanych jest wiele przepisów na bimber. Najpopularniejszy funkcjonuje pod nazwą ”bimber 1410”. Ta nie nawiązuje do daty bitwy pod Grunwaldem, a zdradza recepturę. Oznacza to 1 kilogram cukru, 4 litry wody i 10 deko drożdży.

Czy picie samogonu szkodzi? Niektóre zanieczyszczenia bimbru, zwłaszcza w alkoholu pędzonym z owoców i zboża, takie jak lżejsze alkohole, mogą wpływać pozytywnie na jego smak. Niestety bimber zawiera w sobie nie tylko więcej niż 50% alkoholu etylowego, ale i substancje szkodliwe, na przykład metale ciężkie wypłukiwane z aparatury.

Ponadto może się zdarzyć, że bimber, dla wzmocnienia, jest zanieczyszczany spirytusem niskiej jakości. Trzeba pamiętać, że mogący się pojawić w nim metanol spożyty w czystej postaci prowadzi do ślepoty i innych urazów.

Braku możliwości kontroli procesu fermentacji samogonu oraz destylacji w warunkach domowych sprawia, że jest on potencjalnie szkodliwy i niebezpieczny. Konsumpcja alkoholu, który nie przechodzi ściśle kontrolowanego, przemysłowego procesu oczyszczenia, może wywołać zatrucia.

W Polsce produkcja alkoholu etylowego jest dozwolona jedynie po uzyskaniu wpisu do rejestru prowadzonego przez ministerstwo rolnictwa. Wydaje się go przedsiębiorcom, którzy muszą spełnić wiele warunków w zakresie bezpieczeństwa czy kontroli jakości, jak i wielu kwestii podatkowych (w Polsce produkcja napojów alkoholowych na sprzedaż jest objęta podatkiem akcyzowym).

Zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2352) działalność gospodarcza w zakresie wyrobu, oczyszczania, skażania lub odwadniania alkoholu etylowego jest działalnością regulowaną i wymaga wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność w zakresie wyrobu i przetwarzania alkoholu etylowego.

Oznacza to, że produkcja bimbru na własny użytek, nawet w niewielkich i niehandlowych ilościach jest prawnie zabroniona. Nielegalne pędzenie bimbru podlega karze do roku pozbawienia wolności, a w przypadku produkcji znacznych ilości – nawet do dwóch lat pozbawienia wolności. Sytuację nie bardzo zmienia poprawka do ustawy z 2006 r., która wprawdzie zdejmuje odpowiedzialność karną z bimbru nieprzeznaczonego do obrotu, ale nakazuje producentowi rejestrację. Niezmiennie aparatura do bimbru służąca do nielegalnego wyrobu alkoholu wyrokiem sądu może zostać skonfiskowana.