Co to jest otyłość?
Kiedyś otyłość uważana była za symbol dobrobytu i bogactwa. Dziś jest to choroba cywilizacyjna. Na otyłość cierpi 20% ludzi, a odsetek osób otyłych stale rośnie. Coraz powszechniejsza staje się chorobliwa otyłość, do której przyczyniają się głównie złe nawyki żywieniowe, brak ruchu oraz czynniki genetyczne. Należy pamiętać, że otyłość to nie tylko problem estetyczny, ale i bardzo niebezpieczna choroba, która prowadzi do wielu poważnych schorzeń. Czym jest otyłość? Jakie są przyczyny otyłości? Na czym polega profilaktyka otyłości?
1. Przyczyny otyłości
Otyłość to zwiększona masa ciała powyżej wartości prawidłowych, spowodowana nadmiernym rozwojem tkanki tłuszczowej. W ciągu ostatnich 20 lat częstość występowania otyłości wzrosła o 50%. W Ameryce Północnej i Zachodniej Europie mówi się o epidemii otyłości. Także w Polsce 65-70% społeczeństwa ma nadwagę albo otyłość. Skąd ta nadwaga? Tyjemy, ponieważ nasz organizm stale otrzymuje nadmiar energii w pożywieniu w porównaniu do ilości, której potrzebuje. Dzieje się tak, gdyż przejadamy się, nasza dieta jest nieprawidłowa – zbyt wiele tłuszczów i węglowodanów, brak aktywności fizycznej. Ponadto sprzyja otyłości zbyt rzadkie jedzenie. Innym czynnikiem, który wpływa na naszą figurę jest genetyka. Osoby z tendencją do otyłości mają geny, które lepiej magazynują energię z pokarmów. Tylko 15% otyłości to tzw. otyłość wtórna. W tym wypadku otyłość jest spowodowana chorobami: guzem trzustki, nadczynnością nadnerczy, jajników, niedoborem hormonu wzrostu oraz jest następstwem leków: środków uspokajających, estrogenów, progesteronu, kortykosteroidów. Otyłości może także sprzyjać niedożywienie w płodowym okresie i zbyt kaloryczna dieta w pierwszych latach życia. Podsumowując, do powstawania otyłości przyczynia się brak aktywności fizycznej, wysokokaloryczna dieta, genetyczne czynniki oraz przekarmianie w dzieciństwie.
2. Nadwaga a otyłość
Body Mass Index, czyli popularny BMI, służy do oceny masy ciała. Wylicza się go, dzieląc masę ciała przez wzrost w metrach do kwadratu:
- 18,5-24,9 – prawidłowa masa ciała,
- powyżej 25 – nadwaga,
- powyżej 30 – otyłość.
Innym sposobem, mniej znanym, na wyliczenie idealnej masy ciała jest wzór Lorenza IMC. IMC= (wzrost w cm – 100) – {( wzrost w cm – 150): K} K dla kobiet = 4, dla mężczyzn = 2. Jeśli twoja masa przekracza idealną masę, to masz nadwagę. Przekroczenie o 20% to otyłość. Wyróżnia się 2 typy otyłości. Otyłość androidalna, inaczej zwana otyłością brzuszną występuje głównie u mężczyzn. Tłuszcz odkłada się w okolicach brzucha. Drugi typ to otyłość gynoidalna, czyli typu gruszki, występuje u kobiet. Tłuszcz odkłada się głównie w okolicach pośladków i ud. Rodzaj otyłości ocenia się na podstawie stosunku obwodu talii do obwodu brzucha. Z otyłością brzuszną mamy do czynienia, jeżeli u kobiet współczynnik ten wynosi ≥ 0,8 , a mężczyzn ≥ 1, natomiast w otyłości typu gruszka współczynnik ten wynosi u kobiet zmian zwyrodnieniowych stawów, kręgosłupa, bólu i obrzęku nóg.
3. Profilaktyka otyłości
Otyłość przyczynia się między innymi do rozwoju cukrzycy, zmian zwyrodnieniowych stawów i chorób sercowo-naczyniowych, dlatego tak ważne jest zapobieganie nadwadze i otyłości. Badania wykazały, że dzieci długo karmione piersią, rzadziej są otyłe. Dlatego należy starać się karmić malucha mlekiem matki co najmniej 3 miesiące.
Ponadto już u dzieci należy modyfikować nawyki żywieniowe oraz dbać, by jedzenie nie było związane ze stanem emocjonalnym. Należy nauczyć dzieci zasad zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej. Jeśli masz nadwagę i grozi ci otyłość, zacznij stosować dietę. Uważaj jednak na efekt jojo. Jest on skutkiem wolniejszej przemiany materii, która występuje u osób będących na diecie. Efekt jojo to gwałtowne przybycie masy ciała po powrocie do normalnej diety. Uniknąć można go, nie ograniczając w drastyczny sposób liczby zjadanych kalorii. Chudnąć powinniśmy około kilograma w ciągu tygodnia. Odchudzanie będzie skuteczniejsze, jeśli zmianie nawyków żywieniowych towarzyszy większa aktywność fizyczna.
4. Leczenie otyłości
Jeśli nadwaga przerodziła się w otyłość, czas zacząć walkę ze zbędnymi kilogramami. Pomocne w niej będą następujące metody odchudzania:
- Dieta i wysiłek fizyczny – polega na zmniejszeniu dawki energetycznej w posiłkach i zwiększeniu zużycia energii. Najkorzystniejsze jest uzyskanie chudnięcia około 0,5 kilograma tygodniowo. Dieta powinna dostarczać około 1200-1300 kcal dziennie. Należy spożywać 5 posiłków dziennie i pić dużo wody. Dieta odchudzająca powinna być urozmaicona. Aktywność fizyczna powinna odbywać się kilka razy w tygodniu, po 20-60 minut.
- Parafarmaceutyki – są to preparaty wspomagające odchudzanie, które mogą pomóc w zrzuceniu nadwagi.
- Farmakoterapia – pacjenci z otyłością otrzymują leki, które hamują łaknienie lub zmniejszają przyswajalność tłuszczów.
- Leczenie chirurgiczne – przy BMI wyższym niż 40 i równoczesnych powikłaniach metabolicznych, oddechowych, psychicznych można je zastosować. Polega ono na zmniejszeniu pojemności żołądka.
Indywidualnie dobraną dietę odchudzającą oraz stałe wsparcie dietetyków znajdziesz na Peater.wp.pl
Otyłość to choroba, której nie należy lekceważyć. Spadek wagi pomoże uniknąć poważnych schorzeń, dlatego warto przejść na dietę i więcej się ruszać. Zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna to podstawa dobrego stanu zdrowia, dlatego nie warto zwlekać z wprowadzeniem zmian w trybie życia.
Treści redakcyjne są całkowicie niezależne. Rozwój serwisu zależy od naszych czytelników. Wspierasz nas kupując produkty naszych partnerów po kliknięciu w linki zamieszczone w tekście.