Senes - charakterystyka, przeciwwskazania, zagrożenia, stosowanie

Surowcem zielarskim są liście i owoce kilku gatunków krzewów stączyńca (Senna alexandrina Miller). Senes nie jest nowym wynalazkiem. Jako środek leczniczy stosowali go już w X w. Arabowie, polecał je także Awicenna, jeden z wielkich średniowiecznych lekarzy. Senes to naturalny lek stosowany przy zaparciach. Kluczowym składnikiem liści i strąków są bowiem sennozydy o silnych właściwościach przeczyszczających. To działanie wykorzystują producenci herbatek odchudzających. I tu kryje się największe zagrożenie - o ile bowiem stosowanie senesu od czasu do czasu przynosi efekty, to długotrwałe korzystanie z tej rośliny może skutkować wieloma problemami zdrowotnymi.

Zdecydowanie nie wolno sięgać po preparaty z senesem kobietom w ciąży i karmiącym, a także w czasie miesiączkowania. Poza tym zabronione są osobom z zapaleniem wyrostka, pęcherza moczowego i nerek oraz przy zespole jelita drażliwego. Przeciwskazaniem są stany zapalne kłębków nerwowych i owrzodzenia jelita grubego. Nie mogą z nich korzystać także mężczyźni z zapaleniem gruczołu krokowego i przeroście prostaty, ponieważ senes zwiększa obrzęk i skurcze gruczołu krokowego. Roślina niebezpieczna jest także dla osób cierpiących na zaburzenia kardiologiczne.

Senes pobudza perystaltykę jelit. Kiedy jednak stosujemy go przez dłuższy czas, tylko po to by schudnąć, tuż po odstawieniu pojawią się problemy z układem pokarmowym. Organizm łatwo się przyzwyczaja i następuje tzw. rozleniwienie jelit. Problem z trawieniem tylko się pogłębia, a uregulowanie pracy organizmu może zająć sporo czasu, tym bardziej, że będzie się on domagał kolejnych dawek środków przeczyszczających. Zbyt duża porcja senesu może spowodować biegunkę, utratę wody, witamin i soli mineralnych, a tym samym prowadzić do odwodnienia zagrażającemu życiu, szczególnie u osób osłabionych.

Gdy poziom potasu we krwi się obniża, dochodzi do hipokaliemii, której charakterystycznymi objawami są wywołujące ból skurcze mięśni, zwłaszcza łydek, pojawiające się najczęściej po wysiłku lub na skutek przebywania w gorącym pomieszczeniu. W konsekwencji dochodzi także do zaburzeń rytmu serca. Szczególnie niebezpieczne jest stosowanie herbatek odchudzających razem z innym środkami moczopędnymi.

Zbyt długie stosowanie senesu może przyczynić się także do białkomoczu i krwiomoczu.

Trzeba podkreślić, że przeczyszczające środki zdecydowanie nie są dobrym pomysłem na zdrowe odchudzanie. Picie senesu powyżej siedmiu dni należy konsultować z lekarzem. Co jednak, gdy stosujemy taką "kurację" od dłuższego czasu? Przede wszystkim należy stopniowo zmniejszyć ilość wypijanych herbatek, aż do całkowitego ich odstawienia. Wówczas organizm będzie powoli wracał do normy. Nagłe odstawienie oraz gwałtowne zmiany diety może spowodować zaparcia. Należy zastosować dietę wysokoresztkową, bogatą w błonnik (kasza, brązowy ryż, otręby pszenne, płatki zbożowe, muesli). Ważne jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów: co najmniej 2 litry (woda niegazowana, soki warzywne i owocowe).