Skutki niedoboru żelaza

Stres, niewłaściwy tryb życia, diety restrykcyjne, a przede wszystkim wegańska i wegetariańska, mogą powodować w organizmie znaczny niedobór mikro- i makroelementów, w tym również żelaza.

Styl życia i zanieczyszczone środowisko wpływają na organizm, dlatego większość ludzi stosuje suplementy diety bogate w cenne składniki. Jednym z pierwiastków, którego często brakuje w ludzkim organizmie, a który jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania, jest żelazo.

Niestety, żelazo dostarczane razem z codziennym pożywieniem nie wystarcza, aby organizm prawidłowo funkcjonował. Dlatego ważne jest, by dostarczać go również innymi sposobami.

Krew człowieka składa się z erytrocytów (krwinek czerwonych), leukocytów (krwinek białych) oraz trombocytów (płytek krwi). Erytrocyty są odpowiedzialne za transport substancji odżywczych, a przede wszystkim tlenu. Żelazo wchodzi w skład czerwonego barwnika krwi – hemoglobiny, a to właśnie od hemoglobiny zależy prawidłowe oddychanie komórkowe, gdyż to do niej przyczepiają się cząsteczki tlenu. Dlatego żelazo jest tak pożądanym pierwiastkiem, bez którego proces oddychania komórkowego nie byłby możliwy.

W układzie pokarmowym żelazo wchłania się w dwunastnicy oraz jelicie czczym.

W produktach spożywczych znajduje się żelazo hemowe oraz trudniej wchłanialne żelazo niehemowe. Żelazo hemowe znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego i po spożyciu pokarmów jest wchłaniane tylko w 20 proc. Natomiast żelazo niehemowe pochodzące z pokarmów roślinnych wchłania się jeszcze trudniej (5 proc.).
Tak więc najlepszym źródłem żelaza w diecie są pokarmy pochodzenia zwierzęcego.

Picie dużej ilości herbaty, kawy, przyjmowanie fitynianów zawartych w nasionach zbóż – zmniejszają przyswajalność żelaza. Ponadto jest mniej absorbowane w obecności soli mineralnych, wapnia i fosforu, dlatego należy odpowiednio dobierać produkty pokarmowe, komponując posiłek.

Do czynników zwiekszających wchłanianie żelaza w układzie pkarmowym zaliczamy:

• witaminę C,
• aminokwasy (histydyna, lizyna), które obecne są w mięsie, drobiu, rybach, mleku kobiecym.

Zapotrzebowanie na żelazo jest zmienne i zależne od wieku, płci oraz stanu organizmu. Norma dobowego spożycia waha się w dość dużych granicach. U osób dorosłych: od 10 mg/dobę u mężczyzn, do 20 mg/dobę u kobiet, z zastrzeżeniem, że w okresie ciąży i karmienia piersią powinno to być 30 mg/dobę.

Niedobór żelaza spotyka się w stanach zwiększonego zapotrzebowania, zaburzeń wchłaniania lub zwiększonej utraty żelaza. W takich przypadkach może wystąpić niedokrwistość, inaczej zwana anemią.

Żelazo należy do tych składników, bez których organizm nie mógłby normalnie funkcjonować. Jednak największe zapotrzebowanie występuje:

• w okresie ciąży,
• w okresie karmienia piersią,
• w okresie menstruacji,
• w okresie dojrzewania,
• w okresie starzenia.

Żelazo jest pierwiastkiem, który musi być stale dostarczany do organizmu, jednak najbardziej narażone na jego brak są kobiety w ciąży, gdyż rozwój dziecka i wykształcanie się tkanek i narządów wymaga podwójnych dawek tego pierwiastka.

Gdy w organizmie brakuje żelaza, spada ogólna sprawność fizyczna i intelektualna: koncentracja i zdolność zapamiętywania. Ponadto brak żelaza powoduje, że jesteśmy bardziej narażeni na infekcje i przeziębienia czy zaburzenia rytmu serca.

Jednak najgroźniejszym skutkiem niedoboru żelaza jest anemia, która powoduje osłabienie, senność, bóle i zawroty głowy. W bardziej zaawansowanej anemii dochodzi do zapalenia błony śluzowej i kącików ust, łamliwości paznokci i włosów, a skóra staje się sucha i łuszcząca. Anemia w czasie ciąży często wywołuje przedwczesny poród, urodzenie dziecka z niską masą urodzeniową, niedotlenienie płodu, co może spowodować jego obumarcie.

Laktoferyna jest białkiem występującym w mleku kobiecym. Wspomaga ona wchłanianie żelaza przez organizm noworodka. Ponadto ma działanie przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze oraz immunostymulujące, antynowotworowe i antyoksydacyjne. Stymuluje jelitową i systemową odpowiedź immunologiczną, wpływa na wzrost przyjaznych bakterii jelitowych.

Suplementy diety zawierające żelazo powinny być zażywane przez kobiety w ciąży oraz karmiące. Wskazaniem do ich stosowania są również choroby przewodu pokarmowego (wrzody żołądka i dwunastnicy) oraz obfite miesiączki.

Żelazo jako pierwiastek energii i witalności jest jednym z najbardziej pożądanych przez organizm pierwiastków. Często nie zdajemy sobie sprawy, że przemęczenie i obniżona odporność organizmu to efekt niedoboru żelaza. Ignorując te pierwsze objawy, narażamy się na nieprzyjemną i ciężką anemię.

Pijąc sok z gotowanych buraków oraz stosując suplementy diety, na pewno pomożemy organizmowi w przyswajaniu żelaza. A my dzięki temu będziemy cieszyć się zdrowiem i pełnią życia.