Zioła na wrzody
Zioła na wrzody to dokładniej preparaty zawierające sproszkowane surowce roślinne lub wyciągi z tych roślin, wykazujące działanie lecznicze w chorobie wrzodowej. Zaliczamy tutaj wszystkie rośliny lecznicze zawierające jako jedne z substancji czynnych garbniki – związki polifenolowe. Są to np.: kłącze pięciornika kurze ziele, kora dębu, liść borówki brusznicy, kora wierzby białej, owoce borówki czernicy, liść babki lancetowatej czy orzecha włoskiego oraz wiele innych. Wykazują one przede wszystkim działanie ściągające oraz ochronne na błonę śluzową żołądka.
1. Właściwości lecznicze garbników
Rośliny garbnikowe wykazują szereg pozytywnych działań na organizm człowieka. Przede wszystkim mają zdolność wiązania się z białkami. Jest to tzw. działanie ściągające garbników. W przypadku stosowania na ranę ułatwiają one gojenie się ran, działają przeciwkrwotocznie. Te właściwości wykorzystywane są w nadżerkach i wrzodach żołądka lub wrzodach dwunastnicy. Garbnikowe substancje lecznicze przyśpieszają gojenie się nadżerek wrzodowych, działają przeciwzapalnie oraz hamują krwawienia śluzówki przewodu pokarmowego. Niektóre ze związków garbnikowych wykazują działanie ochronne na śluzówkę żołądka i dwunastnicy, w wyniku połączenia z białkowym elementem nabłonka jelitowego. W ten sposób zapobiegają szkodliwemu działaniu kwasu solnego na ścianę żołądka lub dwunastnicy w miejscu uszkodzonej błony śluzowej. Rośliny zawierające garbniki pirokatechinowe zapobiegają krwawieniu z naczyń krwionośnych. Garbniki w przewodzie pokarmowym ulegają stopniowej hydrolizie pod wpływem zmiennych warunków pH oraz działania enzymów. Oprócz podstawowych działań, wykazano ich ogólny wpływ na organizm, działają bowiem antyoksydacyjne, tzn. neutralizują szkodliwe wolne rodniki w organizmie, immunostymulująco, korzystnie na układ nerwowy, odtruwająco na organizm, a także wykazują pewne działanie przeciwnowotworowe. Stosowane są także w leczeniu biegunki.
2. Rośliny lecznicze w chorobie wrzodowej
Najpopularniejsze rośliny lecznicze stosowane w chorobie wrzodowej to:
- Kłącze pięciornika kurze ziele (Tormentillae rhizoma),
- Liść orzecha włoskiego (Juglandis folium),
- Liść borówki brusznicy (Vitis ideae folium),
- Kora dębu (Quercus cortex),
- Kora wierzby białej i purpurowej (Salicis cortex),
- Owoc borówki czernicy (Myrtylli fructus),
- Liść babki lancetowatej (Plantaginis lanceolatae folium),
- Liść szałwii lekarskiej (Salviae officinalis folium),
- Liść mącznicy lekarskiej (Uvae ursi folium),
- Liść jeżyny fałdowanej (Rubi fruticosi folium).
Te substancje roślinne mogą występować pojedynczo w preparatach lub jako tzw. zioła złożone, mieszanki złożone.
Zbawienne działanie na chorobą wrzodową mają także nasiona lnu. Zawierają one ok. 6 proc. śluzu w łupinie nasiennej oraz inne związki. Mukopolisacharydy w śluzie lnu są bardzo podobne do naturalnego śluzu, dlatego też, gdy zaburzone jest wydzielanie śluzu w przewodzie pokarmowym, zastępują one jego miejsce, działając ochronnie na ścianę przewodu pokarmowego.
Należy pamiętać, że najczęściej wrzody żołądka ulegają samoistnemu wyleczeniu po ok. 2 tygodniach, ale w celu ochrony przewodu pokarmowego oraz przyśpieszenia gojenia się nadżerek można stosować bezpieczne preparaty ziołowe z roślinami garbnikowymi. Ważna jest także odpowiednia dieta na wrzody oraz brak spożywania alkoholu czy palenia papierosów.