- dietetyk, zielarz, fitoterapeuta Monika Bigoś
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Dlaczego warto jeść mięso?
W ostatnich latach rola mięsa w diecie zmalała. Popularne stały się diety wegetariańskie, które wykluczają spożywanie mięsa i jego przetworów. Tymczasem jest to cenne źródło witaminy B12, żelaza i cynku, poza tym zawiera spore ilości dipeptydów, takich jak karnozyna i anseryna. Jakie substancje odżywcze znajdziemy w mięsie i produktach zwierzęcych, które wpływają na prawidłową pracę naszego mózgu?
Sukcesy zawodowe, emocje, sposób myślenia, zachowanie, poprawne relacje z innymi osobami zależą od sprawności naszego intelektu. Ta z kolei zależy od właściwej diety. Już 40 lat temu naukowcy dowiedli, że zdolności umysłowe są ściśle powiązane z dostarczaniem organizmowi niezbędnych składników odżywczych.
To pokarmy uruchamiają setki mechanizmów wpływających na intelektualne funkcje mózgu, poprawiają pamięć i koncentrację. Mózg jednak nie ma zdolności magazynowania związków odżywczych, dlatego tak ważne jest stałe dostarczanie mu łatwo dostępnych źródeł energii. Które składniki, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego mózgu, znajdziemy nie gdzie indziej, jak w mięsie?
Właściwości mięsa
Wyróżniamy dwa rodzaje mięsa: czerwone (wołowina, wieprzowina, baranina) oraz białe (kurczaki, indyki, ryby). Obydwa zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy potrzebne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Mięso jest wartościowym produktem bogatym w białko, żelazo, cynk i witaminy z grupy B oraz PP.
Białe mięso szczególnie ważne jest pod względem zawartości białka, które jest podstawowym składnikiem budulcowym tkanek, wykorzystywane jest jako źródło energii oraz stanowi materiał do budowy ciał odpornościowych. Białka biorą też udział w wielu reakcjach biochemicznych różnych płynów ustrojowych.
Czerwone mięso bogate jest w żelazo, cynk i witaminy z grupy B. To bogate źródło kolagenu, które jest ważny dla skóry. Z wiekiem tracimy kolagen, co powoduje marszczenie się skóry i ubytek masy kostnej i stawowej. Poza tym mięso jest niezbędne do odbudowy uszkodzonych tkanek i syntezy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).
Oto 5 składników odżywczych, które są bardzo ważne dla mózgu i znajdziemy je tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego.
Witamina B12
Witamina B12 to związek, który ma nieprzecenione właściwości zdrowotne. Wpływa pozytywnie na zdrowie psychiczne, zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, podnosi odporność na stres, poprawia apetyt. Natomiast jej niedobór powoduje nie tylko nadmierną nerwowość i uczucie zmęczenia, ale również przyczynia się do problemów z pamięcią i do powstania depresji. Co gorsza, najnowsze badania dowodzą, że jej brak zwiększa ryzyko zawału i udaru. Witamina B12 występuje w dużej ilości w wątrobie i tkance mięśniowej przeżuwaczy. Dlatego bogatym źródłem kobalaminy są produkty zwierzęce, zwłaszcza podroby: wątroba i nerki. Mniejsze ilości tej witaminy znajdują się w rybach i jajach. Produkty roślinne w ogóle nie zawierają witaminy B12.
Kreatyna
Kreatyna to organiczny związek chemiczny będący stałym składnikiem tkanki mięśniowej. W organizmach zwierzęcych tworzy się w trakcie przemiany materii, występuje głównie w mięśniach i ścięgnach. Odgrywa zasadniczą rolę w przemianach chemicznych powodujących skurcz mięśniowy. Powszechnie uważa się, że jest źródłem energii dla naszych mięśni. Wśród głównych źródeł kreatyny wymienia się dorsza oraz wołowinę. Na trzecim miejscu wśród popularnego w Polsce mięsa z dużą zawartością kreatyny znalazły się wieprzowina oraz pierś z indyka.
Witamina D3
Witamina D pełni szereg funkcji w organizmie człowieka, m.in jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu w jelicie cienkim, odpowiada za prawidłowy przebieg mineralizacji kości i zębów. To jedna z niewielu witamin, której źródła można szukać nie tylko w pożywieniu, bo organizm potrafi sam ją wytworzyć. Wystarczy około 15–20 minut na słońcu, by pokryć 90 proc. dziennego zapotrzebowania na witaminę D. Niestety, w naszej strefie geograficznej może być wytwarzana w ten sposób jedynie od kwietnia do września. W innych miesiącach należy szukać jej w pożywieniu.
Witamina D2 a D3
Istnieją dwie formy witaminy D w diecie: witamina D2 (pochodzenia roślinnego) i D3 (pochodzenia zwierzęcego). Badania wykazały, że D3 jest znacznie bardziej skuteczna niż D2. Tę pierwszą można znaleźć przede wszystkim w rybach morskich. Najlepiej podawać je gotowane, pieczone albo duszone, smażenie niszczy bowiem witaminę D. Alternatywą jest przyjmowanie suplementu D3, który jest wysoce zalecany dla ludzi mających zdiagnozowany jej niedobór. Może on być przyczyną różnego rodzaju chorób, w tym chorób układu krążenia oraz raka. Niski poziom witaminy D we krwi wiąże się również z takimi chorobami, jak: zaburzenia mózgu, stwardnienie rozsiane, depresja i upośledzenie funkcji poznawczych.
Kwas dokozaheksaenowy
Kwas dokozaheksaenowy to jeden z tych tłuszczy, które są genetycznie niezbędne organizmowi człowieka. Dostarczany jest głównie przez spożycie ryb morskich. DHA jest budulcem wszystkich błon komórkowych i nerwów, buduje 60 proc. struktur kory mózgowej. Jest szczególnie istotny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania mózgu. Korzystnie wpływa na prawidłowe funkcje układu nerwowego i zdolności umysłowe. Badania epidemiologiczne pokazują, że DHA jest też niezmiernie ważny w zapobieganiu nowotworom. Co więcej, wykazuje działanie toksyczne dla komórek nowotworowych.
Karnozyna
Mięso zwierząt to cenne źródło witaminy B12, żelaza i cynku, ale również zawiera spore ilości dipeptydów, takich jak karnozyna i anseryna. Szczególnie ważnym związkiem jest kartozyna, która posiada dobroczynne działanie na organizm ludzki. Jej główną zaletą są właściwości przeciwutleniające. Już w latach 50. ubiegłego wieku naukowcy zaobserwowali, że karnozyna pobudza zmęczone mięśnie do efektywnej pracy (zjawisko Seweryna). Wciąż trwają badania nad tym związkiem, a naukowcy udowadniają, że może ona w przyszłości stać się antidotum na wiele chorób, jak choroba Alzheimera, padaczka czy zaćma starcza.
Przy spożywaniu mięsa należy jednak pamiętać o równowadze kwasowo-zasadowej - na talerzu powinna mu towarzyszyć duża ilość warzyw.