Komosa - charakterystyka, rodzaje, właściwości, komosa w kuchni
Na świecie występuje ponad 100 różnych gatunków komosy, spośród których najbardziej popularna jest komosa ryżowa. Uwielbiana przez miłośników zdrowego odżywiania quinoa jest bardzo odżywcza, ale warto wiedzieć również o innych odmianach tej rośliny, takich jak komosa biała czy komosa rózgowa.
1. Komosa - charakterystyka
Komosa to określenie używane dla wielu roślin należących do rodziny komosowatych. W Polsce występuje ponad 30 różnych odmian komosy, a na świecie jest ich ponad 100. Wiele roślin komosowatych to pospolite chwasty, ale są wśród nich również bardzo wartościowe dla człowieka gatunki.
2. Komosa - rodzaje
Najbardziej znanym gatunkiem jest komosa biała, czyli lebioda. Roślina ta występuje na terenie całego kraju i jest chwastem. Bywa ona nazywana pokarmem dla biedoty, ponieważ w przeszłości na przednówku biedne wiejskie rodziny, którym brakowało pożywienia, sięgały właśnie po rosnącą niemalże wszędzie lebiodę. Nic dziwnego – komosa biała jest bardzo wartościową rośliną - zawiera białko, żelazo oraz wiele witamin (w tym witaminy A i C).
W smaku przypomina szpinak. Wielu wielbicieli dzikich roślin uważa nawet, że jest od niego smaczniejsza. Warto wiedzieć, że korzeń i ziele lebiody mają właściwości lecznicze. Napar z liści można stosować dla złagodzenia kaszlu i leczenia zapalenia oskrzeli albo zewnętrznie – na rany skóry.
Z drugiej strony należy pamiętać o tym, że starsze liście i nasiona komosy białej mogą mieć działanie fotouczulające, nie należy więc spożywać ich przed wystawieniem się na działanie słońca. Może ona także wywoływać alergię u osób uczulonych na pyłki. Dozwolone jest spożywanie wyłącznie młodych liści i nasion. Przegięte w dół listki mogą wskazywać na obecność mszyc.
Komosa czerwonawa to roślina występująca na półkuli północnej, również w Polsce. Już od czasów prehistorycznych była uprawiana jako roślina jadalna – spożywano jej liście, a z nasion robiono mąkę i kaszę. Jednak podobnie jak w przypadku komosy białej, należy wybierać wyłącznie młode liście i nasiona.
Warto również wspomnieć o komosie rózgowej, która może pięknie ozdobić ogród, ale nie tylko. Owoce komosy rózgowej przypominają nieco truskawki i są jadalne. Do spożycia nadają się również liście tej rośliny.
3. Komosa ryżowa - właściwości
Komosa ryżowa, czyli „złote zboże Inków”, to najbardziej znany rodzaj komosy, zaliczany nawet do superfood, czyli produktów spożywczych o niezwykłych wartościach odżywczych. Dlaczego? Głównie ze względu na to, że w 20 proc. składa się z pełnowartościowego białka, zawiera też witaminy i minerały. Quinoa jest też bogata w błonnik, zdrowe kwasy tłuszczowe i nie zawiera glutenu.
Świetnie zastępuje ryż i inne kasze, a nawet płatki owsiane. Smak i bogactwo cennych substancji sprawiły, że komosa ryżowa stała się bardzo popularna wśród osób interesujących się zdrowym stylem życia na całym świecie. Jest uprawiana w Ameryce Południowej ze względu na sprzyjający klimat. W Polsce istnieje kilka gospodarstw ekologicznych zajmujących się jej uprawą.
Komosa ryżowa jest bardzo polecana wegetarianom i weganom, ponieważ jest świetnym roślinnym źródłem białka. Quinoa jest lekkostrawna, dlatego nadaje się dla dzieci, osób starszych oraz kobiet w ciąży. Dzięki temu, że nie zawiera glutenu, może być elementem diety osób z celiakią. Sprawdza się również w diecie odchudzającej, ponieważ dostarcza sporo wartości odżywczych.
W sklepach z żywnością ekologiczną można spotkać 3 rodzaje komosy ryżowej: białą, czerwoną i czarną. Różnią się nieznacznie smakiem, dlatego warto spróbować każdego rodzaju. Komosa o białych ziarnach ma delikatny smak i bardzo pęcznieje w czasie gotowania. Czarna i czerwona komosa mają wyraźniejszy smak i są bardziej chrupiące po ugotowaniu.
4. Komosa - zastosowanie w kuchni
Młode liście wszystkich gatunków komosy nadają się do spożycia. Są bogate w witaminę C, beta-karoten oraz białko. Z powodzeniem można ich używać do sałatek z różnymi świeżymi warzywami. Liście komosy można jeść tak samo jak szpinak, czyli podsmażać na patelni z dodatkiem masła i czosnku, a następnie serwować do obiadu. Sprawdzą się również jako składniki różnego rodzaju farszów do tart, pierogów, naleśników czy pieczonych warzyw (np. papryki, cukinii). Jadalne są też nasiona komosy, z których można przygotować kaszę lub zmielić je na zdrową mąkę.
Najwięcej możliwości daje jednak komosa ryżowa. Na początek ziarna komosy ryżowej należy opłukać 2–3 razy i odcedzić na sicie, a następnie ugotować w dwóch objętościach wody (może być jej trochę więcej lub mniej – zależnie od naszych preferencji). Gotuje się ją pod przykryciem przez około 12–15 minut. Następnie można ją odstawić na kolejne 15 minut.
Komosa ryżowa dobrze zastępuje ziemniaki, ryż i kaszę do obiadu. Można ją podawać z sosem warzywnym, mięsem czy rybami. Dobrze sprawdza się w zapiekankach, zupach i sałatkach.
Quinoa jest niezwykle uniwersalna, ponieważ dobrze smakuje zarówno w wytrawnych daniach, jak i słodkich przysmakach. Nie wiesz, co przyrządzić z tego produktu? Wypróbuj 7 pomysłów na dania z komosą ryżową.
