- mgr Adrian Kowalewski
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Ksylitol, czyli cukier brzozowy
Ksylitol to świetna opcja dla osób poszukujących zdrowych zamienników zwykłego cukru, który źle wpływa na organizm. Nie tylko przyczynia się do niedoborów potrzebnych nam witamin i mikroelementów, ale przyjmowany w nadmiernych ilościach staje się przyczyną poważnych chorób i dolegliwości – nadwagi, otyłości czy cukrzycy. Zaburza prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia, zwiększając ryzyko miażdżycy i zawału serca. Poważnie szkodzi zębom, przyczyniając się do powstania próchnicy, negatywnie wpływa na zdolność koncentracji i osłabia zdolność organizmu do obrony przed infekcjami. Wiele spośród dostępnych na rynku zamienników w rzeczywistości działa podobnie – wszelkie słodziki przygotowywane na bazie miodu czy słodu ryżowego jedynie oddalają moment pojawienia się nieprzyjemnych konsekwencji słodzenia.
Zalety ksylitolu
Na uwagę zasługuje jednak wspomniany ksylitol, który tradycyjny cukier przypomina jedynie z wyglądu i smaku. Jego właściwości są natomiast całkowicie odmienne. W przeciwieństwie do popularnych substancji słodzących, takich jak sacharoza, laktoza czy fruktoza, nie ulega rozkładowi w przewodzie pokarmowym i świetnie się metabolizuje. Jest to możliwe dzięki temu, że z chemicznego punktu widzenia ksylitol nie jest cukrem, a substancją przynależącą do grupy alkoholi. Ze względu na niski indeks glikemiczny (niemal czterokrotnie niższy niż w przypadku zwykłego cukru) z czystym sumieniem mogą sięgać po niego diabetycy. Jak dowodzą eksperci, jest on naturalnym stabilizatorem insuliny, dlatego nie naraża nas na drastyczne wahania tego hormonu. Nic zatem dziwnego, że stanowi jeden z głównych składników diety cukrzyków na całym świecie. Docenić powinny go także osoby dbające o smukłą sylwetkę. Cukier brzozowy zawiera bowiem prawie dwa razy mniej kalorii niż sacharoza.
Naturalnie w niewielkich ilościach występuje on w większości warzyw i owoców, m.in. jagodach, malinach, kukurydzy, a nawet w grzybach. Coraz chętniej jest wykorzystywany także w przemyśle spożywczym. Podczas procesów trawiennych wytwarza się również w naszym organizmie. Najczęściej jednak jest pozyskiwany z drewna brzozowego – stąd też jego nazwa.
Cukier brzozowy a próchnica
Na tym jednak nie kończą się prozdrowotne właściwości ksylitolu. Jak dowodzą naukowcy, substancja ta z powodzeniem może być wykorzystywana w profilaktyce próchnicy i innych schorzeń jamy ustnej. Jego działanie polega na przywracaniu ślinie właściwego pH, które zostaje zaburzone po spożyciu posiłku. Dzięki temu nasze zęby o wiele krócej są narażone na działanie szkodliwych kwasów.
Cukier brzozowy przeciwdziała dodatkowo namnażaniu się w jamie ustnej bakterii, które są odpowiedzialne za powstawanie próchnicy i nieświeżego oddechu. Nic zatem dziwnego, że coraz częściej możemy go znaleźć w pastach do zębów, płynach przeznaczonych do płukania jamy ustnej czy gumach do żucia.
Cukier brzozowy a osteoporoza
Zamiana tradycyjnego cukru na ksylitol jest zalecana osobom, u których została zdiagnozowana osteoporoza. Dlaczego? Otóż zawarte w nim substancje wspomagają przyswajanie przez kości wapnia niezbędnego do ich prawidłowego funkcjonowania. Warto zauważyć, że ksylitol działa całkiem odwrotnie niż zwykły cukier, który pozbawia nasze kości tego ważnego pierwiastka. Z tego samego powodu warto go podawać dzieciom (od 3. roku życia), u których układ kostny nadal jest w fazie rozwoju.
Ksylitol a odporność
Kolejną właściwością cukru brzozowego przemawiającą za włączeniem go do codziennej diety jest jego działanie przeciwgrzybiczne. Osoby zmagające się z chorobami wywołanymi przez te drobnoustroje powinny zrezygnować ze spożywania sacharozy, która stanowi dla nich świetną pożywkę i sprzyja ich rozwojowi. Ksylitol pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, przeciwdziałając namnażaniu się niebezpiecznych dla naszego zdrowia grzybów.
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez amerykański Urząd ds. Leków i Żywności, ksylitol nie wykazuje właściwości toksycznych. Światowa Organizacja Zdrowia uznała ponadto, że nie istnieje górna granica jego spożycia, co oznacza, że teoretycznie można przyjmować go w dowolnych ilościach. Nadmiar cukru brzozowego może jednak przyczynić się do gromadzenia dużej ilości gazów w jelitach, biegunek i skurczów, dlatego, jak w przypadku każdego innego produktu, warto zachować rozsądny umiar.