Leczenie nadwagi i otyłości
Leczenie nadwagi i otyłości tylko wtedy przyniesie efekty, jeśli racjonalna dieta jest połączona z większą aktywnością fizyczną. Pomocniczo można stosować różne preparaty odchudzające, jednak warto najpierw skonsultować się z lekarzem. Niekiedy jedynym wyjściem jest leczenie chirurgiczne. Dlaczego walka z nadwagą jest taka ważna? Skuteczne odchudzanie pomaga wyraźnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia poważnych chorób. Aby spadek wagi był stały, należy zmienić nawyki żywieniowe – w ten sposób można uniknąć efektu jojo. Jak powinno wyglądać leczenie nadwagi i otyłości?
1. Jak walczyć z nadwagą i otyłością?
Większość osób jest w stanie poradzić sobie ze zbędnymi kilogramami, stosując dietę i ćwicząc. Ogromne znaczenie ma uregulowanie posiłków. Ludzie otyli zjadają dwa lub trzy ogromne posiłki dziennie. Nasz organizm zaprogramowany jest tak, aby bronić się przed niedoborem pokarmu. Dlatego im rzadziej jemy, tym dłużej nasz organizm odkłada tłuszcz. Należy zjadać 5 małych posiłków dziennie. Między nimi nie może mieć miejsca żadne podjadanie. Najlepiej spożywać je zawsze w tym samym miejscu i postarać się skoncentrować na jedzeniu. Niewskazane jest jedzenie i jednoczesne oglądanie telewizji. Trzeba jeść wolno i spokojnie, dokładnie rozgryzać i przeżuwać pokarm, a także nie popijać go. Najlepiej raz nałożyć sobie porcję na talerz i nic już nie dokładać.
Warto zaopatrzyć lodówkę tylko w zdrową żywność. Należy jeść dużo owoców i warzyw. Bezpieczne odchudzanie polega na zmniejszeniu liczby kalorii do granic 500-1000 dziennie. Należy ograniczyć spożywanie słodyczy i słodkich owoców, a białe pieczywo zamienić na pełnoziarniste. W trakcie kuracji trzeba pić bardzo dużo wody. Dużą rolę odgrywa także aktywność fizyczna. Zwiększony wysiłek fizyczny to podstawa skutecznego odchudzania. Najlepiej rozpocząć ćwiczenia pod okiem trenera. Dobre okażą się treningi nie tylko na siłowni, ale także na basenie. Ważne jest codziennie spacerowanie na świeżym powietrzu. To pobudza krążenie i spala kalorie. Niekiedy jednak sama dieta i ćwiczenia nie wystarczą. Wówczas warto sięgnąć po bardziej radykalne środki.
Jeśli mimo podjęcia stosownych kroków w postaci kuracji odchudzającej oraz treningu waga ani drgnie, należy rozważyć inne metody walki z nadwagą i otyłością. Są to:
- Leki odchudzające – istnieją różne rodzaje preparatów na odchudzanie. Opierają się one na błonniku lub włóknach roślin. Niektórzy stosują leki przyspieszające przemianę materii i zmniejszające łaknienie. Stosowanie środków moczopędnych i przeczyszczających powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Od specjalisty zależy również stosowanie środków hamujących łaknienie i zmniejszających przyswajanie tłuszczu.
- Leczenie chirurgiczne – stosuje się je u osób, u których równocześnie z otyłością występują powikłania metaboliczne, oddechowe lub psychiczne.
Leczenie chirurgiczne otyłości polega na ograniczeniu pojemności żołądka przez wprowadzanie do niego balonu wypełnionego solą fizjologiczną. Balon jest wielkości pięści męskiej i swobodnie pływa w żołądku.
Inną metodą jest podzielenie żołądka specjalnymi szwami na dwie części nierównej wielkości. Pokarm wpada do mniejszej i wąskim kanalikiem dostaje się do większej, gdzie jest trawiony. Zjedzenie małego posiłku daje uczucie sytości. Statystyki mówią, że 75% pacjentów osiąga trwałe efekty odchudzające.
Operacje bariatryczne jak dowiodły badania amerykańskich naukowców mogą wyeliminować symptomy cukrzycy typu 2 u 8 pacjentów na 10. Utrata wagi poprzez operację poprawia stan osób z cukrzycą, ponieważ sama utrata wagi wpływa na polepszenie w tej chorobie. Nie znaczy to jednak, że operacja zastąpi leczenie cukrzycy lub jest jednym z typów leczenia. Operacje bariatryczne stosuje się tylko u osób spełniających ścisłe kryteria, m.in. zawiodły u nich inne środki utraty wagi, ich BMI wynosi powyżej 40 lub pomiędzy 35 a 40 i mają inne poważne choroby, takie jak cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie, chory może być poddany narkozie.
1.1. Ćwiczenia na nadwagę i otyłość
Jeśli borykasz się z „bagażem” zbędnych kilogramów i od wielu lat nie podejmowałeś/-łaś aktywności fizycznej, konieczna będzie konsultacja lekarska. Wywiad i ewentualne badania przeprowadzone przez lekarza są bardzo istotne i mają na celu zminimalizowanie ryzyka, jakie może nieść trening. Nie można tego lekceważyć, gdyż podjęcie wysiłku przez osoby z przeciwwskazaniami do ich wykonywania może negatywnie odbić się na zdrowiu. Znane są przypadki: wylewów krwi do siatkówki oka, złamań kości, urazów stawów czy incydentów sercowych. Dbajmy o swoje zdrowie. Nie zapominajmy także o odpowiednim zabezpieczeniu stóp, poprzez zakup wygodnego obuwia i dobrych, przepuszczających powietrze skarpet.
Dawka ruchu w przypadku osoby bardzo otyłej powinna być zwiększana ostrożnie i stopniowo. Chorym zaleca się treningi długotrwałe, lecz o niskim stopniu intensywności. Oczywiście pierwszy kontakt z aktywnością fizyczną powinien być krótszy. Można zacząć od 15 minut aktywności i stopniowo zwiększać jej długość o 5 minut co tydzień. Tkanka tłuszczowa spalana jest mniej więcej po okresie 30 minut od rozpoczęcia treningu, stąd powinno być to minimum czasu, jaki poświęcimy na aktywność w momencie osiągnięcia pewnego stopnia zaawansowania ćwiczeń. Nie można zapominać także o rozgrzewce. Ćwiczenia dla otyłych powinny być podejmowanie co najmniej 3 razy w tygodniu, na 2–3 godziny po posiłku.
Trening dla otyłych
Odpowiednie dla osoby bardzo otyłej będą wszelkiego rodzaju spacery. Można spacerować z przyjaciółką czy przyjacielem, wybrać się na wędrówkę z psem. Warto zdecydować się także na zajęcia w wodzie, na przykład aqua aerobik. Ćwiczenia przebiegające w środowisku wodnym w znacznym stopniu odciążają układ kostno-stawowy, są bezpieczne i skuteczne. Zajęcia aqua-aerobiku poprawią także stan skóry, który w przypadku osób z nadmierną masą ciała pozostawia zazwyczaj wiele do życzenia. Woda masując całe ciało, przyczynia się do zwiększenia jędrności skóry, lepszego jej ukrwienia. Może także zmniejszyć objawy cellulitu. Zajęcia w wodzie nie wymagają dużych umiejętności pływackich, a prowadzone przez profesjonalnego fizjoterapeutę dadzą poczucie bezpieczeństwa. Dodatkowym efektem, który można uzyskać poprzez systematyczne ćwiczenia w wodzie, jest poprawa nastroju, złagodzenie napięć związanych z codziennym życiem. Ćwicząc w grupie, mamy szansę zawrzeć nowe znajomości, a może znajdzie się także ktoś, kto zmaga się z podobnym problemem jak my. W grupie jest raźniej! Osoby otyłe mogą uprawiać także lekką gimnastykę, pod warunkiem że nie mają problemów z kręgosłupem. Jeśli czują się na siłach, mogą także jeździć na rowerze – w wolnym tempie. Powinny jednak unikać zajęć typu aerobik, szczególnie tych, których choreografia opiera się na dużej liczbie podskoków na stepie. Ryzyko urazu jest w tym przypadku bardzo duże.
Korzyści regularnych ćwiczeń fizycznych
Korzyści, jakie niesie podejmowanie regularnej aktywności fizycznej, są liczne:
- Przyczynienie się do redukcji masy ciała.
- Przyśpieszenie procesu odchudzania.
- Zmniejszenie ryzyka wystąpienia efektu jo-jo.
- Nadanie sylwetce lekkości i energicznego wyrazu.
- Poprawienie nastroju.
- Zwiększenie podstawowej przemiany materii.
- Poprawienie profilu lipidowego krwi.
- Polepszenie wrażliwości tkanek na działanie insuliny.
- Uregulowanie (obniżenie) ciśnienia tętniczego krwi.
- Zwiększenie wydolności organizmu.
Zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna sprawią, że zyskasz poprawę ciśnienia, ograniczysz zaburzenia metaboliczne, zmniejszysz ryzyko wystąpienia cukrzycy, poprawisz swoje samopoczucie i będziesz atrakcyjnie wyglądać. Jeżeli jednak nie zauważysz jakichkolwiek zmian w swoim wyglądzie i stanie zdrowia, poradź się lekarza.