Najważniejsze informacje o diecie bezglutenowej
Zanim zajmiemy się szczegółowo dietą bezglutenową, warto dowiedzieć się, czym jest gluten. To rodzaj białka, ale taki, który nie występuje w jajkach czy mięsie. Jest on obecny w pszenicy, życie i jęczmieniu, co oznacza, że należy unikać spożywania tych zbóż. Dieta bezglutenowa jest istotna w przypadku ludzi uczulonych na ten składnik lub chorujących na celiakię (nietolerancję glutenu), która powoduje uszkodzenia jelit w procesie trawienia go.
Czytanie etykiet na opakowaniach
Przede wszystkim należy uważnie przeczytać informację na opakowaniu. Niektóre składniki będą oczywiste, np. pszenica, gluten pszenny, jęczmień czy żyto. Bywa jednak, że produkty mają w składzie „ukryty” gluten. Dwie nazwy, na które warto zwrócić uwagę, to słód (wytwarzany z jęczmienia) oraz hydrolizowane białko roślinne (często zawierające pszenicę). Owies biały nie zawiera glutenu, ale po jego zjedzeniu mogą nasilić się pewne objawy, takie jak ból brzucha, wzdęcia czy biegunka.
Rezygnacja z chleba
Najtrudniej w diecie bezglutenowej zrezygnować z chleba: białego, pszennego, marmurkowego i żytniego. Zabronione jest też jedzenie bułek zwykłych, hamburgerowych, rogalików itp., a nawet pizzy... ale nie martw się – istnieją pewne alternatywy.
Dostępność chleba bezglutenowego
Wiele sklepów ze zdrową żywnością i supermarketów oferuje produkty bezglutenowe, włącznie z chlebem. Jest on zwykle wypiekany z mąki ryżowej lub ziemniaczanej zamiast pszennej. Upewnij się, czy na naklejce jest napis, że produkt jest w 100 proc. bezglutenowy.
Gluten w płatkach śniadaniowych
Tradycyjne płatki śniadaniowe są kolejną kłodą rzucaną pod nogi alergikom. Większość popularnych marek zawiera skrobię zbożową czy słód. Przeczytaj uważnie listę składników i unikaj płatków, które zawierają pszenicę, jęczmień, żyto lub słód.
Płatki kukurydziane i ryżowe
Płatki kukurydziane i ryżowe są dobrą alternatywą dla płatków zbożowych, ale tu też należy dokładnie czytać etykietę – popularne marki w większości nie są bezglutenowe i często zawierają słód. W supermarkecie najlepiej poszukać bezglutenowych płatków w dziale ze zdrową żywnością.
Bezglutenowy makaron
Większość rodzajów makaronu, bez względu na nazwę czy kształt, wytwarza się z pszenicy. Unikaj więc tych produktów, jeśli jesteś na diecie bezglutenowej. Zamiast tego poszukaj makaronu z ryżu, kukurydzy lub komosy ryżowej.
Ryż i ziemniaki
Na diecie bezglutenowej śmiało możesz jeść ryż i ziemniaki. Można je łączyć prawie ze wszystkim lub jeść same. Kiedy najdzie cię ochota na spaghetti, zawsze możesz użyć do niego makaronu ryżowego.
Alternatywa dla krakersów
Z informacji na etykiecie wynika, że większość krakersów zawiera pszenicę jako jeden z głównych składników. Najlepszą alternatywą są wafle ryżowe lub chipsy kukurydziane, które można jeść z dipem lub pastą. Również popcorn zaspokoi ochotę na coś chrupkiego.
Panierka
Sprawdzaj skład, bo panierka w paluszkach rybnych czy kawałkach kurczaka przeważnie zawiera mąkę pszenną.
Bułka tarta
Nie ma potrzeby ukrywać świeżego, soczystego kurczaka, wołowiny czy ryb pod warstwą bułki tartej. Wybieraj chude mięso bez konserwantów, a będziesz dobrze się odżywiać na diecie bezglutenowej. Poza tym uważaj na parówki i inne rodzaje przetworzonych produktów mięsnych – mogą one zawierać gluten, więc przeczytaj informacje na temat składu.
Ciastka i ciasta
Niestety, dieta bezglutenowa wyklucza większość tradycyjnych ciast i ciastek, które są zrobione z mąki pszennej, ale istnieje wiele sposobów, aby zaspokoić ochotę na coś słodkiego.
Cukierki
Cukierki, żelki czy pianka cukrowa są zazwyczaj bezglutenowe. Ale to nie wszystko. Poszukaj specjalnych piekarni, które upieką ciasto i inne bezglutenowe pyszności na zamówienie.
Gluten w piwie
Niestety, piwosze muszą zapomnieć o złocistym trunku zawierającym słód jęczmienny. Istnieją na rynku piwa bezglutenowe, jednak skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, czy są one dla ciebie bezpieczne.
Alkohol
Wciąż możesz wznieść toast, gdyż wino, rum z trzciny cukrowej czy wytwarzany z jabłek cydr są w większości bezglutenowe.
Urozmaicenie diety bezglutenowej
To nie tylko wino, ryż czy ziemniaki – jest więcej pyszności, którymi możesz się cieszyć bez obaw o gluten: jajka, ryby, mięso, owoce, warzywa i produkty mleczne są zupełnie bezpieczne. Uważaj tylko na mrożone lub puszkowane owoce i warzywa – sprawdź, czy nie zawierają konserwantów lub innych substancji dodatkowych zawierających gluten. To samo dotyczy przetwarzanych serów i jogurtów owocowych.
Wizyty w restauracji
Jednym z największych wyzwań w utrzymaniu diety bezglutenowej jest rozszyfrowanie menu w restauracji. Nie wstydź się – porozmawiaj z kelnerem lub szefem kuchni w celu wyjaśnienia twoich potrzeb. Pamiętaj, klient płaci, klient wymaga.
Nieprzyjemne symptomy
Dla większości osób z celiakią nawet małe ilości glutenu mogą powodować objawy takie jak: gazy, wzdęcia, utrata wagi, zmęczenie i uczucie słabości. W takiej sytuacji dieta bezglutenowa jest bardzo pomocna bez względu na to, jak nasilone są symptomy. Skonsultuj się z lekarzem, zanim dokonasz znaczących zmian w diecie.
Dieta bezglutenowa a autyzm
Istnieje przekonanie wśród rodziców, że dieta bezglutenowa może pomóc dzieciom z autyzmem, chociaż jest to teoria kontrowersyjna. Sugeruje ona, że autystyczne dzieci są wrażliwe na gluten, a unikanie tego białka może pozytywnie wpłynąć na niektóre objawy, takie jak mowa czy zachowanie społeczne. Na obecną chwilę nie ma wystarczającej liczby badań, które by potwierdzały lub odrzucały tę tezę.
Trudy diety bezglutenowej
Dieta bezglutenowa nie zawsze jest łatwa. Osoby, którym przynosi ulgę, muszą się jej trzymać do końca życia. Wiąże się to z rezygnacją z podstawowych produktów, jak chleb czy makaron. Jest jednak coraz łatwiej znaleźć bezglutenowe odpowiedniki, a staranne planowanie posiłków pozwoli wyeliminować ten rodzaj białka na długi czas. Pamiętaj, aby zawsze konsultować się z lekarzem przed znaczącymi zmianami w diecie.