Potas - trzy mrożące krew w żyłach fakty o potasie, czyli co tak naprawdę warto o nim wiedzieć

Aby zrozumieć tajemnicę sukcesu naszego byłego skoczka narciarskiego, a aktualnego kierowcy rajdowego, na chwilę cofniemy się do fizjologii gospodarki potasem. Obiecuję, że nie będzie trudno!

W całym twoim organizmie znajduje się ok. 150 g potasu, z czego 98% znajduje się wewnątrz komórek, a jedynie 2% w płynie, który otacza komórki, tzw. płynie zewnątrzkomórkowym.

Tkanki, które zawierają w sobie najwięcej tego elektrolitu to:

• mięśnie,
• wątroba,
• erytrocyty.

• Potas a koncentracja
• **Hipokaliemia (niski potas) - od diagnozy do leczenia**
• **Za niski poziom potasu i magnezu – jak często występuje ten problem**

Potas znajdujący się w mięśniach odpowiada za ich siłę i wytrzymałość.

Spożywanie produktów bogatych w potas, suplementacja diety tym elektrolitem wspomaga regenerację mięśni.

Jeśli jesteś osobą aktywną fizycznie, tracisz dużo większe ilości potasu wraz z potem, co oznacza, że ryzyko niedoboru wzrasta. Musisz więc pamiętać o zwiększeniu ilości potasu w diecie/suplementach.

Osoby, które nie zapoznały się z poprzednim artykułem dotyczącym niedoborów potasu – zachęcam do przeczytania.

Niedobór potasu, który lekarze często określają hipokaliemią, często wiąże się z objawami pod postacią osłabionej siły mięśniowej.

Czy już wiesz, dlaczego Adam Małysz jadł banany?

Produktami bogatymi w potas są: suszone owoce (figi, morele, rodzynki, daktyle), ziemniaki, pomidory i właśnie banany!

Zapytasz: ale dlaczego banan z bułką?

Tu również na chwilę wrócimy do fizjologii funkcjonowania naszego organizmu. Wiesz, że bułka jest produktem, który zawiera głównie węglowodany (cukry). Jeśli do naszego przewodu pokarmowego dostaną się takie produkty, trzustka – organ odpowiadający za regulację ilości cukrów w naszej krwi ‒ zaczyna wydzielać insulinę, której zadaniem jest schowanie i odżywienie glukozą komórek.

Insulina przy okazji wykonuje jeszcze jedną czynność ‒ wraz z glukozą wprowadza potas do komórek.

Tak! Zwłaszcza do komórek mięśniowych! Dając im siłę do pracy.

Oto tajemnica Adama Małysza!

Idąc za ciosem, mając już duże podstawy z fizjologii, dowiesz się teraz, dlaczego czasami, mimo że masz prawidłowe stężenie potasu we krwi, oznaczenia z laboratorium nie oddają rzeczywistego stanu.

Okazuje się, że mimo że czujesz się całkiem dobrze, nie masz objawów charakterystycznych dla niedoboru czy nadmiaru potasu, na kartce wydanej z laboratorium widnieje coś zupełnie innego.

70% błędów stanowią sytuacje poprzedzające włożenie probówki do analizatora (mówiąc językiem diagnostów laboratoryjnych: błędów fazy przedanalitycznej).

Dlatego też zaleca się, szczególnie w sytuacji, kiedy objawy nie idą w parze z wynikiem wydanym z laboratorium, ponowne oznaczenie (w tym przypadku) stężenia potasu.

Jakie są przyczyny zawyżonego wyniku potasu (hiperkaliemii)?

• rozpad czerwonych krwinek (tzw. hemoliza) wywołany mechanicznym uszkodzeniem,
• wylewanie krwi ze strzykawki przez igłę,
• wstrząsanie probówką,
• długi czas przechowywania i transportu krwi.

Jakie są przyczyny zaniżonego wyniku potasu (hipokaliemii)?

pobranie krwi niedługo po podaniu:

• insuliny (20-30 minut),
• leków rozkurczających oskrzela (astmatycy/osoby chorujące na POChP).

Potas – ratunek w chorobach niosących śmiertelne żniwo w naszych czasach (nadciśnienie, udary mózgu).

Czy stężenia potasu i sodu są ze sobą powiązane?

Czy nadmiar sodu zwiększa ryzyko chorób serca i udarów?

Czy niskie stężenie potasu pogarsza sytuację?

Odpowiedź na wszystkie te pytania brzmi: tak.

Dlaczego?

Nasz organizm broni się przed zbyt dużą ilością sodu, usuwając jego nadmiar wraz z moczem.

Sytuacja wygląda inaczej, kiedy spożywamy duże ilości soli i jednocześnie mamy niskie stężenie potasu we krwi. Organizm reaguje wtedy zupełnie inaczej. Pomimo wysokiego stężenia sodu, nie usuwa go z moczem, ponieważ musi dbać o to, aby nie stracić i tak już uszczuplonych zapasów potasu. Zatrzymywany wraz z potasem sód zatrzymuje wodę, wzrasta objętość krążącej krwi, doprowadzając do wzrostu ciśnienia tętniczego i cięższej pracy serca.

Zaliczamy się do krajów o jednym z wyższych wskaźników spożycia soli przypadających na osobę. Spożywamy 4 do 5 g sodu na dzień, przy zalecanym maksymalnym spożyciu 2-2,3 g na dobę.

Oznacza to, że przekraczamy normę dwu-, a niekiedy trzykrotnie.

Skrupulatni i sławni z prowadzenia bardzo dokładnych statystyk Amerykanie na stronie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób biją na alarm z powodu następujących danych:

• ok. 90% Amerykanów spożywa za dużo soli.
• 25% dziennego spożycia sodu pochodzi z produktów zjadanych poza domem.
• zbyt duża ilość sodu w diecie przyczynia się do zachorowania na nadciśnienie tętnicze,
• a nadciśnienie tętnicze jest czynnikiem ryzyka chorób serca oraz udarów!
• obniżenie sodu w diecie do 1,2 g/dzień obniżyłoby koszty wynikające z leczenia wyżej wymienionych chorób o 20 miliardów dolarów rocznie!

Wiemy już prawie wszystko o złym policjancie – sodzie. Natomiast jak w każdym dobrym filmie – zawsze jest ten dobry policjant i my również takiego mamy! Jest nim potas.

Otóż na podstawie licznych badań udowodniono, że:

1. suplementacja potasem powoduje spadek zarówno skurczowego („górnego”), jak i rozkurczowego („dolnego”) ciśnienia tętniczego,
2. zwiększenie dziennego spożycia potasu o 10 mmol (tyle zawiera jeden średniej wielkości banan) powoduje 40% redukcję (względnego) ryzyka zgonu z powodu udaru,
3. zwiększenie dziennego spożycia potasu pomaga zmniejszyć wydalanie wapnia z moczem, a tym samym może mieć pozytywny wpływ na tkankę kostną i zmniejszenie ryzyka wystąpienia osteoporozy.

Jak widzisz, rola potasu w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu jest nie do przecenienia!

Już Lalonde opisywał, iż największy wpływ na zdrowie, bo aż w 50%, ma styl życia.

Wierzę, że poznając tajniki zdrowego odżywiania przedstawione w tym artykule, zwiększysz szansę na zdrowsze, dłuższe życie oraz jego lepszą jakość.

Źródła

1. Where's the sodium?
2. Global Sodium Consumption
3. Potassium and Sodium: The Dynamic Duo
4. Szczeklik A.: Interna Szczeklika Podręcznik chorób wewnętrznych, 2012. Kraków. Medycyna Praktyczna, 2012, 2360-2363.
5. Kokot F.: Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii, Warszawa, 1998, 105-125.
6. Krasińska B., Potas a nadciśnienie tętnicze – patofizjologia, implikacje terapeutyczne, Arterial Hypertension 2013, nr 5, 393-404.