Prebiotyki a probiotyki. Czym są probiotyki?

Probiotyki, probiotyki, synbiotyki? Podobnych pojęć jest całe mnóstwo. Każde z nich jednak odwołuje się do czegoś innego. Probiotyki to bakterie naturalnego mikrobiomu. Wywołują one wielokierunkowe, pozytywne efekty dla funkcjonowania organizmu człowieka. Z kolei probiotyki to nic innego jak błonnik pokarmowy rozpuszczalny w wodzie (ale nie każdy błonnik jest prebiotykiem). Wspierają pracę układu odpornościowego. Stanowią pokarm dla probiotyków. W aptekach dostępne są również synbiotyki, będące połączeniem probiotyku z prebiotykiem w jednym preparacie.

Działanie probiotyków opiera się przede wszystkim na stymulacji wzrostu dobroczynnych bakterii jelitowych, które zasiedlają kręte korytarze naszych jelit.

Poprzez swoje działanie probiotyki mają wiele prozdrowotnych korzyści. Nie tylko wzmacniają odporność (stąd często mówi się, że probiotyki u dzieci są niezwykle ważne), ale też łagodzą objawy nietolerancji laktozy, odpowiadają za lepsze wchłanianie cynku, żelaza i wapnia, wpływają na poprawę przemiany materii oraz wspomagają leczenie wrzodów żołądka. Zapobiegają też biegunce podróżnych oraz obniżają poziom tzw. złego cholesterolu.

Probiotyki z pożywieniu nie wchłaniają się w górnym odcinku przewodu pokarmowego, obniżają też pH treści jelitowej oraz stymulują wzrost i aktywność wybranych szczepów bakterii, zwłaszcza z rodzin Lactobacillus, Bifidobacterium i Bacterioides. Prebiotyki są też odporne na hydrolizę i działanie enzymów przewodu pokarmowego.

Prebiotyki w aptekach są ogólnodostępne, a ich popularność rośnie. Można kupić probiotyki w tabletkach oraz w kroplach.

Wśród najczęściej stosowanych probiotyków jest inulina – wielocukier, którego głównym składnikiem jest D-fruktoza. Jest on obecny w wielu warzywach i owocach, by wymienić choćby cykorię, banany, szparagi, miód, czosnek czy pszenicę. Inulina ma słodki smak. Po przedostaniu się do układu pokarmowego rozkłada się z jelicie grubym, stanowiąc tym samym pożywkę dla bytujących tam bakterii. Jak dowodzą dotychczas przeprowadzone badania naukowe, inulina działa przeciwnowotworowo. Obniża zwłaszcza ryzyko raka piersi oraz raka prostaty (hamuje działania enzymów, które są odpowiedzialne za rozwój tych chorób).

Prebiotyki w postaci fruktooligosacharydów, oligosacharydów sojowych, inuliny, celulozy i pektyn w sposób naturalny obecne są w produktach spożywczych. Są wykorzystywane przez przemysł jako substancje żelujące, stabilizujące, poprawiające konsystencję i trwałość produktów. Mogą zastępować też cukier i tłuszcz.

Coraz częściej mówi się o tym, jak istotne są prebiotyki dla niemowląt. Wzbogaca się nimi mieszkanki mleka (obecne są również w mleku kobiecym), a to dlatego, że w przypadku najmłodszych odgrywają one kluczowe znaczenie. Nie tylko zapobiegają biegunkom, ale też biorą udział w syntezie witaminy K oraz przyswajaniu witamin z grupy B i związków mineralnych, tak istotnych dla prawidłowego rozwoju. Prebiotyki na zaparcia w przypadku najmłodszych również okazują się być bardzo skuteczne.