Sos barbecue – skład, wartości odżywcze i kalorie

Sos barbecue (w skrócie BBQ) to sos, którego używa się do przyprawiania potraw. Został stworzony jako dodatek do potraw z grilla (hiszp. barbacoa, ang. barbecue – rożen, grill). Ma rudawo-brązowy kolor, bardzo wyrazisty smak i zapach wędzonki. Może łączyć w sobie składniki kwaśne, słodkie i pikantne, ale i zawierać tylko jeden z nich.

Sos BBQ może być podawany do wszelkich potraw, jednak najczęściej dodaje się go do mięsa, głównie wieprzowiny, żeberek wołowych i kurczaka (królują żeberka w sosie BBQ i skrzydełka BBQ), zarówno podczas przyrządzania (jako marynata), jak i w czasie grillowania lub pieczenia.

Dokładne pochodzenie sosu barbecue nie jest znane. Istnieje jedynie teoria, że mógł on pojawić się w XVII wieku, w czasach powstania pierwszych kolonii amerykańskich. Na rynku zaistniał w 1926 roku, a produktem powszechnie dostępnym stał się w roku 1948 roku. Na rynek wprowadziła go firma Heinz.

Dziś sos BBQ jest sprzedawany przez wiele firm na całym świecie.

Istnieje wiele przepisów na sos BBQ, a różnice w składzie receptur wynikają z tradycji i przepisów regionalnych, czyli miejsca, w którym powstał. Można wyróżnić kilka bazowych składników, które nadają mu wyjątkowy smak. Do typowych składników sosu barbecue należy przecier pomidorowy lub ketchup, ocet winny, przyprawy oraz cukier biały, melasa lub cukier trzcinowy.

Dla uzyskania wyrazistości do BBQ dodaje się sos sojowy, a niekiedy również składniki pikantne. Intensywny zapach wędzonki można uzyskać dodając tak zwany płynny dym do potrawy lub wykorzystując dodatek mocno uwędzonych produktów, na przykład papryki. Niektórzy szefowie kuchni, eksperymentując z sosem BBQ, dodają do niego kawę, rodzynki, suszone śliwki czy kilka kropli Bourbona.

Wartości odżywcze, a nade wszystko energetyczne sosu barbecue zależą od użytych składników. Można przyjąć, że porcja 100 g sosu BBQ zawiera 172 kcal oraz:

• węglowodany 41 g,
• cukry 33 g,
• białko: 0,8 g,
• błonnik 0,9 g,
• tłuszcz: 0,63 g tłuszczów, w tym: 0,05 g tłuszczów nasyconych, 0,08 g tłuszczów jednonienasyconych i 0,10 g tłuszczów wielonienasyconych,
• witamina B6: 0,1 mg,
• kwas askorbinowy: 0,6 mg,
• sód 1 027 mg,
• potas 232 mg,
• wapń: 33 mg,
• żelazo: 0,6 mg,
• magnez: 13 mg.

Nie istnieje jeden przepis na BBQ. W niektórych regionach Stanów Zjednoczonych popularne są sosy barbecue na bazie musztardy, w Australii sos barbecue jest mieszanką sosu pomidorowego i Worcestershire, a w krajach azjatyckich najchętniej używany jest sos na bazie keczupu i syropu zbożowego.

W Stanach Zjednoczonych używa się wielu sosów barbecue o różnych smakach. To na przykład:

• Alabama: głównymi składnikami sosu jest ocet i pieprz,
• Arkansas: sos BBQ jest rzadki, przygotowany na bazie octu i pomidorów, doprawiony na ostro pieprzem, ale i melasą,
• Georgia: sos na bazie keczupu z dodatkiem czosnku, cebuli, czarnego pieprzu, brązowego cukru, czasami również burbonu,
• Memphis: w skład sosu wchodzą pomidory, ocet, cukier brązowy i przyprawy,
• Kansas City: sos BBQ jest gęsty, a jego głównym składnikiem są pomidory z melasą,
• St. Louis: głównymi składnikami sosu są pomidory wymieszane w occie.

W większości sklepowych sosów BBQ na pierwszych miejscach w składnikach znajdują się nie tylko przetwory pomidorowe, ale i cukier, ocet spirytusowy, skrobia modyfikowana kukurydziana oraz aromaty dymu wędzarniczego. Decydując się na zakup warto czytać etykiety i wybrać produkt o najlepszym i możliwie najkrótszym składzie.

Sos BBQ można także zrobić samodzielnie. Potrzebne są tylko takie składniki jak:

• 300 ml przecieru pomidorowego,
• cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 2 łyżki octu winnego,
• 2 łyżki brązowego cukru,
• 2 łyżki sosu sojowego,
• 2 łyżki koncentratu pomidorowego,
• 3 krople sosu tabasco,
• olej do smażenia (mniej więcej łyżka).

Cebulę i czosnek drobno posiekaj i przysmaż na oleju. Następnie dodaj koncentrat pomidorowy, a po chwili pozostałe składniki: przecier pomidorowy, ocet winny, cukier brązowy, sos sojowy, koncentrat pomidorowy i sos tabasco. Gotuj sos na małym ogniu do momentu, aż stanie się gęsty. Zwykle trwa to kwadrans.

Domowy sos barbecue to doskonały dodatek do dań z grilla, mięs i kanapek, który jest nie tylko smaczny, ale i zdrowy.