Stężenie magnezu
Organizm człowieka zawiera około 1000 mmol/l (24 g) magnezu (Mg). W kościach zgromadzone jest 50 proc., w płynie wewnątrzkomórkowym 45 proc., natomiast w płynie zewnątrzkomórkowym 5 proc. tego pierwiastka. Magnez jest niezbędny m.in. do syntezy białek i prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Poza tym działa uspokajająco. Prawidłowe stężenie tego pierwiastka w surowicy krwi waha się od 0,8 do 1 mmol/l dla dorosłego człowieka.
1. Wartości nieprawidłowe
Magnez jest elektrolitem i może być oznaczany razem z innymi elektrolitami, np. sodem, potasem, chlorkami, wapniem i fosforem, w celu oceny równowagi elektrolitowej. Jeśli poziom magnezu jest niski, poziom potasu często jest również niski. Stężenie magnezu może być obniżone w drugim i trzecim trymestrze ciąży.
Jeżeli stężenie magnezu w surowicy krwi spada poniżej 0,6 mmol/l, mówi się, o tzw. hipomagnezemii. Hipomagnezemia może wskazywać na:
- niedostateczną podaż magnezu w pokarmach, niedożywienie;
- biegunki, stany zapalne jelit (niedostateczne wchłanianie magnezu z jelit do krwi);
- nadmierną utratę magnezu z moczem, spowodowaną chorobami nerek, podawaniem niektórych leków, np. antybiotyków aminoglikozydowych, diuretyków;
- utratę magnezu z potem (gorączka, obfite pocenie się) lub mlekiem (u matek karmiących).
Nieprawidłowy poziom magnezu w biochemii krwi wynika najczęściej z zaburzonego wydalania go w nerkach albo wchłaniania w jelitach. Stężenie magnezu może być jednym z badań wykonywanych w celu oceny schorzenia nerek lub niewyrównanej cukrzycy. Oznaczanie stężenia magnezu we krwi pomaga też w rozpoznawaniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Niskie stężenie może sugerować choroby przewodu pokarmowego, np. chorobę Crohna, niedoczynność przytarczyc, ostre zapalenie trzustki, przerzuty nowotworowe do kości, a w przypadku ciężarnych zatrucie ciążowe. Z kolei podwyższone stężenie magnezu rzadko kiedy wynika ze zwiększonej podaży pierwiastka w diecie. Zwykle spowodowane jest zaburzeniami wydalania magnezu lub nadmierną suplementacją. Podwyższone stężenie magnezu występuje w:
- niewydolności nerek;
- nadczynności przytarczyc;
- niedoczynności tarczycy;
- odwodnieniu;
- kwasicy cukrzycowej;
- chorobie Addisona;
- nadużywaniu środków zobojętniających lub przeczyszczających, które zawierają magnez.
2. W jakich przypadkach należy wykonać oznaczenie magnezu we krwi?
Oznaczenie magnezu należy zlecić w celu określenia przyczyn niskiego poziomu wapnia i potasu, a także w przypadku objawów niskiego poziomu magnezu (osłabienie mięśni, skurcze, drętwienie, zaburzenia rytmu serca i napady drgawek).
Stężenie magnezu można oznaczać regularnie w celu oceny leczenia doustnymi lub dożylnymi preparatami. Razem z oznaczeniami stężenia wapnia i fosforanu, może służyć do monitorowania suplementacji wapnia.