Właściwości soi - wartości odżywcze i wpływ na zdrowie
Soja znana jest od setek lat. Ostatnio wraca do łask za sprawą trwającej mody na wegetarianizm. Najpierw podbiła Amerykę, by teraz pojawiać się na europejskich stołach. Również w Polsce coraz częściej spożywamy tę rośliną. I słusznie, gdyż zawiera pełnowartościowe białko, witaminy i sole mineralne. Rynek podbijają także produkty sojowe: kotlety, sosy czy popularne dziś tofu. One również zawierają korzystne dla naszego organizmu wartości odżywcze.
1. Wartości odżywcze soi
Ponad 1100 lat p.n.e. soję zaczeli spożywać Chińczycy. Później pojawiła się w Japonii, a w Europie dopiero w XVI wieku. Japonia, Chiny czy Korea uważają soję za świętą roślinę, z powodu jej zdrowotnch właściwości. W każdej aptece można kupić lecznicze produkty z soi. Dziś soja jest uznawana za zdrową żywność. Wyrabia się z niej wiele produktów żywnościowych. Kiedyś popularne były kotlety z soi, obecnie można kupić flaki, majonezy, pasztety, kiełbaski czy gulasz sojowy. Rocznie powstaje około 500 nowych dań z wykorzystaniem soi.
Soja często jest stosowana jako zamiennik mięsa lub ryby w daniu obiadowym. Zawiera mnóstwo pełnowartościowego białka, nawet do 40%, a jego skład aminokwasowy jest bardzo podobny do białka zwierzęcego. Soja zawiera wiele kalorii, co wiąże się z dużą zawartością tłuszczu – nawet do 20%. 100 g suchego ziarna zawiera 385 kcal. Jednak mimo dużej ilości tłuszczu i kalorii, soja zawiera wiele cennych składników odżywczych. Ziarna soi zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe w korzystnym stosunku do kwasów jednonasyconych. Soja jest bogatym źródłem wielu witamin i składników mineralnych. Szczególnie ważne są witaminy z grupy B. 100 g soi zaspokaja nasze dzienne zapotrzebowanie na fosfor w 100%, żelazo – 94% , magnez – 73%, wapń – 17%, witaminy z grupy B – od 20 do 55%.
2. Jak soja wpływa na zdrowie?
O korzystnym działaniu soi w zapobieganiu nowotworowi piersi i endometrium wiadomo już od dawna. Jednak ostatnio pojawiają się inne badania na ten temat, które dowodzą, że soja, pobudzając komórki nabłonkowe, może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi. W tym temacie konieczne są dalsze badania w celu ustalenia prawdziwego wpływu izoflawonów zawartych w soi na nasze zdrowie.
Mukopolisacharydozy (MPS) to choroby genetyczne, występujące stosunkowo rzadko, bo raz na 100 tysięcy urodzeń. Choroba polega na wadzie metabolizmu, w związku z którą w organizmie odkładają się mukopolisacharydy. Te uszkadzają komórki i narządy, co prowadzi do niemal całkowitego wyniszczenia organizmu i przedwczesnej śmierci. Naukowcy z Katedry Biologii Molekularnej Uniwersytetu Gdańskiego w leczeniu tej choroby wykorzystali izoflawony soi. Pierwsze badania są obiecujące. Być może zwiększy to szereg jej zastosowań.
W okresie menopauzy wiele kobiet nie chce stosować hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Alternatywą dla nich jest przyjmowanie fitoestrogenów. Są to związki pochodzenia roślinnego, które w budowie są podobne do kobiecych estrogenów. Pochodzą z soi, czerwonej koniczyny lub np. ostrokrzewu. Łagodzą objawy menopauzy. Badania wykazały, że kobiety z Azji, które częściej spożywają soję, łagodniej przechodzą menopauzę. Ponadto dowiedziono, że zapobiega ona uderzeniom gorąca, które są częste w okresie przekwitania.
Soja, oprócz swoich właściwości zdrowotnych, jest również bardzo smaczną rośliną, którą łatwo można wkomponować w codzienne menu. Jedzona w umiarze dostarczy organizmowi wielu niezbędnych dla niego witamin i minerałów.