Benzoesan sodu. Czy jest szkodliwy?
Benzoesan sodu to jeden z popularniejszych dodatków do żywności. Czasem towarzyszy mu glutaminian sodu, okryty w ostatnim czasie złą sławą. A czy benzoesan sodu faktycznie jest szkodliwy? W jakich produktach można go znaleźć?
1. Benzoesan sodu – co to jest?
Benzoesan sodu (E 211) to bardzo popularny dodatek do żywności. W literaturze specjalistycznej jego nazwa brzmi: sól sodowa kwasu benzoesowego. Benzoesan sodu hamuje rozwój pleśni, bakterii i drożdży. Jest obecny w wielu produktach spożywczych, m.in. przetworach owocowych, koncentracie pomidorowym, konserwach rybnych, napojach gazowanych, margarynie, dżemach, majonezie, sosach i marynatach.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Bezpieczna dawka benzoesanu sodu to 5 mg/kg masy ciała. Jak dotąd nie uznano, że jest to konserwant niebezpieczny dla zdrowia, stąd można go dodawać również do produktów dla dzieci. Trzeba jednak zauważyć, że wiele badań dotyczących benzoesanu sodu przeprowadzono pięćdziesiąt lat temu. A przez ten okres diametralnie zmieniły się metody diagnostyczne.
2. Benzoesan sodu – szkodliwość
Benzoesan sodu oficjalnie nie jest szkodliwy. Spożywany w dużych ilościach może jednak wywołać rekcję alergiczną lub sprzyjać nasileniu objawów chorobowych przy astmie aspirynowej. Jest to astma z nadwrażliwością na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Benzoesan sodu działa też drażniąco na śluzówkę żołądka, muszą go zatem unikać osoby cierpiące na wrzody żołądka.
Dobra informacja jest taka, że benzoesan sodu bardzo szybko jest wydalany z organizmu (maksymalnie do 6 godzin od spożycia). Nie kumuluje się w tkankach i narządach.
3. Benzoesan sodu a witamina C
O ile sam konserwant spożywany okazjonalnie nie jest zbyt szkodliwy dla organizmu, o tyle benzoesan sodu i witamina C (E 300, kwas askorbinowy) to już bardzo niebezpieczna mieszanka. Takie połączenie może tworzyć rakotwórczy benzen. A trzeba zauważyć, że duet ten często pojawia się w napojach gazowanych. Wyniki badań opublikowanych w 2007 roku w Wielkiej Brytanii sugerowały ponadto, że benzoesan sodu w połączeniu z niektórymi barwnikami azowymi (np. czerwienią koszenilową, tartazyną) może wywoływać nadpobudliwość u dzieci.
4. Gdzie jeszcze stosuje się benzoesan sodu?
Benzoesan sodu, ze względu na swoją skuteczność jako konserwant, jest też stosowany w innych gałęziach przemysłu. Dodaje się go o niektórych leków, zwłaszcza syropów zalecanych podczas bakteryjnych stanów zapalnych oskrzeli i jamy ustnej. Jest obecny również w płynach do przechowywania narzędzi chirurgicznych. Jako że zapobiega korozji, znalazł zastosowanie w produkcji niezamarzających płynów chłodniczych i systemów mających kontakt z wodą. Benzoesan sodu w kosmetyce także jest bardzo często wykorzystywany.