Dieta bezresztkowa – zasady, wskazania, produkty niewskazane

Dieta bezresztkowa polega na spożywaniu produktów, które zawierają jak najmniejsze ilości błonnika. Dzięki temu treść pokarmowa nie obciąża i nie podrażnia błon śluzowych jelit. Jadłospis taki wspiera leczenie wielu chorób przewodu pokarmowego, zalecany jest również w wielu innych okolicznościach medycznych. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest dieta bezresztkowa?

Dieta bezresztkowa (inaczej dieta ubogoresztkowa lub dieta niskobłonnikowa) to dieta lecznicza, nie odchudzająca którą należy traktować jako formę wspomagania terapii rożnych schorzeń i nieprawidłowości. Stosuje się ją, by wesprzeć terapię niektórych chorób i złagodzić stan zapalny jelit, ale i w różnych innych okolicznościach medycznych.

Wskazaniem do stosowania diety bezresztkowej jest:

• choroba jelit: jelito drażliwe, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, stan zapalny jelit, nowotwór jelit, choroba Leśniowskiego-Crohna, zwężenie jelit,
• stan po zabiegach operacyjnych,
• stan przed badaniem jelita grubego, takimi, jak np. kolonoskopia, rektoskopia czy sigmoidoskopia,
• biegunka będąca następstwem zatrucia pokarmowego.

2. Zasady diety bezresztkowej

Dieta niskobłonnikowa działa zapierająco i ogranicza częstość wypróżnień, a także wspomaga i przywraca właściwą pracę przewodu pokarmowego. Jej założeniem jest spożywanie produktów:

• ubogich w błonnik pokarmowy, które są w całości rozkładanych przez enzymy trawienne,
• lekkostrawnych, dzięki czemu nie nadwyrężają, nie obciążają i nie podrażniają jelit. Dieta bezresztkowa jest zatem lekkostrawna i uboga w błonnik pokarmowy. Oznacza to, że konieczne jest ograniczenie spożycia błonnika pokarmowego do 10 g dziennie. Ponadto dieta ubogoresztowa musi być:
• wysokokaloryczna: ma dostarczać więcej niż 2000 kcal na dobę
• niskotłuszczowa: ma dostarczać od 50 do 70 g tłuszczu dziennie,
• wysokobiałkowa: ma dostarczać od 80 do 120 g białka dziennie.

Osoby będące na diecie bezresztkowej muszą spożywać 5, a nawet 6 posiłków dziennie. Małe porcje spożywane częściej nie obciążają przewodu pokarmowego.

Potrawy nie mogą być smażone, a gotowane zarówno na wodzie, jak i na parze, pieczone bez dodatku tłuszczu czy duszone bez wcześniejszego obsmażania. Co istotne makarony, kasze czy warzywa muszą być bardzo miękkie, niemal rozgotowane - nigdy al dente. Można również spożywać potrawy w postaci płynnej: zmiksowane zupy, potrawy o konsystencji kremu.

3. Co jeść na diecie ubogoresztkowej?

Co można jeść przed kolonoskopią, po zabiegu laparoskopowym pęcherza moczowego czy podczas leczenia choroby jelit?

W jadłospisie diety bezresztkowej powinny znaleźć się:

• oczyszczone produkty zbożowe, np. bułki pszenne,
• chude mięso: kurczak, indyk, cielęcina, królik,
• wysokogatunkowe wędliny z kurczaka lub indyka,
• chude ryby: dorsz, mintaj, sandacz,
• drobne kasze: manna, wiejska, mazurska,
• jasny i drobny makaron,
• biały ryż, płatki ryżowe,
• niskotłuszczowe mleko i przetwory mleczne: chude sery, kefir, maślanka, jogurt, chudy twaróg, serek wiejski,
• jaja na miękko lub gotowane na półtwardo, jajecznica na parze,
• tłuszcze pochodzenia roślinnego: olej rzepakowy, oliwa z oliwek, ale i masło.
• dojrzałe owoce: najlepiej podgotowane, jako musy i przeciery z: jabłek, bananów, brzoskwiń, bez skórki,
• gotowane warzywa, najlepiej korzeniowe, takie jak ziemniaki, marchew, seler,
• zupy na wywarze z jarzyn, niezabielane lub z dodatkiem jogurtu naturalnego,
• woda mineralna niegazowana, soki owocowe i warzywne, kompot, słaba herbata, napar ziołowy.

4. Produkty niewskazane w diecie bezresztkowej

Dieta bezresztkowa eliminuje przede wszystkim produkty bogate w błonnik, dlatego należy z niej wykluczyć takie produkty jak:

• nieoczyszczone produkty zbożowe, np. pełnoziarniste, razowe, grube makarony, płatki owsiane i inne z pełnego ziarna, mąki razowe,
• tłuste gatunki mięs oraz wędlin, wyroby podrobowe, np. kaczka, gęś, tłusta wieprzowina, baranina, ale także niskogatunkowe wędliny oraz konserwy mięsne,
• tłuste ryby, konserwy rybne, ryby wędzone, np. łosoś, tuńczyk, makrela wędzona, śledź w pomidorach,
• tłuste mleko i przetwory mleczne, tłuste sery,
• jaja gotowane na twardo, jajecznica lub sadzone,
• tłuszcze zwierzęce oraz wysokoprzetworzone tłuszcze roślinne, np. smalec, margaryna,
• owoce niedojrzałe, surowe, ze skórką, strączkowe oraz konserwowe,
• orzechy, pestki i nasiona, np. orzechy, migdały, nasiona słonecznika, pestki dyni,
• napoje takie jak: słodzone napoje gazowane i niegazowane, mocna herbata, kawa, alkohol,
• ostre przyprawy: chilli, pieprz,
• słodycze,
• dania typu fast food,
• zupy na wywarach mięsnych, zagęszczane zasmażkami lub tłustą śmietaną.