Dieta trzustkowa - schorzenia trzustki, etapy diety

Trzustka w organizmie pełni ważne funkcje - wydziela enzymy, które w jelicie cienkim trawią białka, węglowodany i tłuszcze. Ponadto wytwarza hormony ( insulinę i glukagon), które regulują poziom glukozy we krwi.

Wyróżnia się dwa rodzaje zapalenia trzustki - ostre i przewlekłe. Ostre zapalenie trzustki jest procesem odwracalnym. Jednakże toczący się stan zapalny może występować w postaci łagodnej obrzękowej, a także krwotocznej i ropnej oraz martwiczej. Podczas zapalenia trzustki mogą występować schorzenia innych narządów.

Do głównych przyczyn stanu zapalnego trzustki zaliczane są:

• schorzenia dróg żółciowych,
• zakażenia bakteryjne i wirusowe,
• nadmierne spożycie alkoholu,
• przyjmowanie leków.

Do objawów ostrego zapalenia trzustki należą:

• silny ból nadbrzusza promieniujący w lewo lub do kręgosłupa,
• nudności,
• obfite wymioty,
• wzdęcia,
• przyspieszenie tętna,
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,
• zaburzenia świadomości,
• zmniejszenie wydalania moczu lub bezmocz.

W schorzeniach trzustki istotną rolę w procesie leczenia odgrywa odpowiednia dieta.

Dieta trzustkowa składa się z czterech etapów. Pierwszy etap polega na nieprzyjmowaniu żadnego posiłku przez 24 godziny, a więc stosowana jest dobowa głodówka.

Następnie można posilić się sucharkami, kiełkami ryżu, płatkami owsianymi, popijając gorzką herbatą.

Druga faza diety trzustkowej to spożywanie wyłącznie produktów zawierających duże ilości białka, a małe ilości tłuszczu, np. chudego sera, chudej ryby.

W trzecim etapie diety trzustkowej dozwolone jest przyjmowanie pszennego pieczywa, gotowanych ziemniaków, warzyw, masła lub margaryny w codziennym jadłospisie. W tym etapie jadłospis wzbogaca się także o chude wędliny, mięsa czy sery.

Czwarta – ostatnia faza diety trzustkowej, polega na stosowaniu diety łatwostrawnej, niskotłuszczowej.

Dietę trzustkową warto stosować przez całt miesiąc. Każdy z etapów powinien trwać tydzień.

Dieta trzustkowa u chorych po ostrym zapaleniu trzustki powinna być rozszerzana stopniowo. Poszczególne produkty spożywcze, potrawy oraz techniki przyrządzania potraw należy wprowadzać etapami.

Dieta trzustkowa powinna być łatwostrawna, niskotłuszczowa, o niskiej zawartości błonnika. Zapotrzebowanie energetyczne na tym etapie pokrywane jest głównie przez węglowodany. Ponadto ogranicza się tłuszcze, zwłaszcza nasycone. Źródło tłuszczu stanowią: masło, śmietanka, oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej słonecznikowy), żółtko jaj.

Potrawy podaje się gotowane w wodzie lub na parze, stopniowo wprowadza się pieczenie w folii, pergaminie lub rękawie, a także duszenie bez uprzedniego obsmażania na tłuszczu. Nie wolno spożywać potraw smażonych, grillowanych, wędzonych oraz mięs z rożna. Do zagęszczania zup i sosów stosuje się zawiesinę z mąki i wody lub mleka. Nie wolno stosować zasmażek.

Produkty i potrawy wskazane na diecie trzustkowej:

• pieczywo pszenne, jasne, czerstwe,
• drobne kasze (manna, jęczmienna, kuskus),
• ryż, drobne makarony z niską zawartością jaj,
• ziemniaki gotowane, purée,
• warzywa: marchew, pietruszka, seler, szparagi, dynia, szpinak, buraki, pomidory bez skórki,
• owoce: jabłka, brzoskwinie, morele, winogrona bez pestek, truskawki, maliny,
• mleko 1,5 proc., chudy twaróg,
• białko jaja, natomiast całe jajko jeden raz w tygodniu,
• gotowane lub pieczone ryby (dorsz, morszczuk),
• gotowany indyk lub pierś z kurczaka, królik, cielęcina,
• masło, śmietanka,
• oleje: oliwa z oliwek, olej słonecznikowy,
• dżemy.

Do przypraw i ziół, które można stosować po zapaleniu trzustki należą: sok z cytryny, sól, cukier, wanilia, cynamon, koperek zielony, natka pietruszki, majeranek.