Jaki preparat wzmacniający organizm wybrać dla osoby starszej?

Osoby starsze bardzo często borykają się z problemem gorszego apetytu oraz niższą tolerancją na dotychczas spożywaną dietę. W efekcie o pełnowartościowe odżywianie bardzo trudno, co w konsekwencji niekorzystnie wpływa nie tylko na stan zdrowia, ale i samopoczucie, siłę i radość z życia. Jak wzmocnić seniora, gdy zwykła dieta już nie wystarczy?

1. Starzenie się organizmu – czego możemy się spodziewać w kontekście samopoczucia, odporności i siły osób starszych?

Wraz z wiekiem dochodzi do szeregu zmian w ludzkim organizmie. Łaknienie osoby starszej zmniejsza się – często na skutek pogorszonego odczuwania smaku i zapachu spożywanego posiłku. Z tego też powodu seniorzy zwykle mocniej go dosalają, co z kolei sprzyja wahaniom ciśnienia tętniczego krwi. Osoby starsze zaczynają również mieć problemy z uzębieniem, w związku z czym o wiele ciężej jest im gryźć, przeżuwać, wreszcie nawet i połykać (tzw. dysfagia).

Z racji tego najczęściej więc wybierają oni potrawy o łatwej do zjedzenia dla nich konsystencji, unikając produktów wymagających pogryzienia. Jeśli ta dieta "płynno-papkowata" nie zostanie odpowiednio zbilansowana, będzie stanowić kolejny czynnik ryzyka rozwoju niedoborów pokarmowych, a w konsekwencji zwiększonej podatności na np. osłabienie organizmu i infekcje. Nie należy również zapominać o współtowarzyszących dolegliwościach, zwłaszcza w kontekście przewodu pokarmowego.

Często zgłaszane zaparcia albo biegunki, refluks żołądkowo-przełykowy, uczucie niestrawności po cięższym posiłku czy niesmak w ustach wywołany ilością przyjmowanych leków skutecznie zniechęcają do dbałości o urozmaiconą dietę.

Bywa więc, że osoby starsze eliminują szereg produktów, a nawet całe grupy żywności (np. nabiał w związku ze wzdęciami lub ciemne pieczywo wzmagające uczucie zgagi), doprowadzając w ten sposób do braków, których trudno uniknąć bez odpowiedniego wsparcia z zewnątrz.

Na szczęście z pomocą przychodzą różnego rodzaju preparaty, m.in. witaminy, które znaleźć można w Internecie – np. tu: https://www.doz.pl/apteka/k3513-Witaminy.

Wraz z wiekiem pogarsza się sprawność fizyczna oraz psychiczna. Do tego dochodzą problemy z tolerancją dotychczasowej diety, kłopoty z przełykaniem, trawieniem oraz złe warunki ekonomiczne niektórych seniorów. Aby poprawić jakość ich życia, należy zadbać o wzmocnienie organizmu – głównie poprzez modyfikację jadłospisu, dbałość o umiarkowaną aktywność, a niekiedy i włączenie odpowiednich preparatów, które uzupełnią powstałe niedobory.

2. Kiedy należy pomyśleć o suplementacji u osób starszych?

Jeśli osoba starsza nie doświadcza żadnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, posiada dobrą kondycję fizyczną oraz psychiczną, z powodzeniem może jeść tak jak dotychczas. Ewentualnie, jeśli popełnia drobne błędy, warto skonsultować się ze specjalistą dietetykiem.

Jeśli jednak pojawiają się choroby, określone nietolerancje, niechęć do jedzenia, a w konsekwencji spadek masy ciała, raczej nie obędzie się bez dodatkowego wsparcia w postaci suplementacji. Kiedy powinno się o niej pomyśleć?

Przy przyjmowaniu określonej grupy leków, np.:

• leków przeciwpadaczkowych (mogą zmniejszać wchłanianie kwasu foliowego, witaminy B6, D3 oraz K), • inhibitorów pompy protonowej (mogą zmniejszać wchłanianie witaminy B12), • niektórych leków moczopędnych (mogą zmniejszać wchłanianie witaminy B6 oraz kwasu foliowego).

• u osób spożywających dietę dostarczającą poniżej 1500 kcal na dzień (istnieje ryzyko niepokrycia zapotrzebowania na witaminy i składniki mineralne)
• u osób spożywających dietę monotonną (np. w związku z niską tolerancją na większość produktów)
• u osób ze stwierdzoną nietolerancją laktozy (eliminacja produktów mlecznych sprzyja niedoborom wapnia oraz witaminy D3);
• u osób spożywających zbyt mało ryb (brak prozdrowotnie działających kwasów tłuszczowych omega-3).

3. Jaki preparat wybrać, aby wzmocnić organizm seniora?

Witamina D3 – to jedna z tych witamin, której suplementacje obligatoryjnie rekomenduje się w każdej grupie populacji. Jej niedobory wiążą się z wyższym ryzykiem m.in. osteoporozy, jak również nowotworów piersi, prostaty, jelita grubego, chorób z autoagresji (np. reumatoidalnego zapalenia stawów) oraz schorzeń układu sercowo-naczyniowego.

Witamina ta jest także wiązana z odpornością na infekcje oraz… z nastrojem. Wszystko dlatego, że jej głównym źródłem jest synteza skórna zachodząca podczas przebywania na słońcu – stąd nazywana jest "witaminą słońca".

Wystarczy już 15 minut ekspozycji przynajmniej 18 proc. ciała na promienie słoneczne (bez wcześniejszego stosowania filtrów) aby dostarczyć odpowiednią jej ilość. W Polsce jest to jednak możliwe tylko od kwietnia do września, pozostałe miesiące są raczej ubogie w słoneczną pogodę.

Dodatkowo należy również pamiętać, że osoby starsze mogą nie chcieć bądź nie mieć możliwości wyjścia na zewnątrz, stąd suplementację w tej grupie wiekowej zaleca się nawet przez okrągły rok.

SUPLEMENTACJA WITAMINY D3 U OSÓB STARSZYCH

• do 65. roku życia: suplementacja w dawce 800-2000 IU/dobę (tj. 20,0-50,0 g/dobę), zależnie od masy ciała w miesiącach wrzesień-kwiecień; • Po 65. roku życia: suplementacja w dawce 800-2000 IU/dobę (tj. 20,0-50,0 g/dobę), zależnie od masy ciała, przez cały rok, ze względu na obniżoną efektywność syntezy witaminy D.

Wapń

Wapń to jeden z tych pierwiastków, który jest niezbędny dla naszych kości. Jego głównym źródłem jest mleko oraz jego przetwory. Wraz z wiekiem często niestety pogarsza się tolerancja na te produkty. Jeśli dyskomfort ten będzie związany z obniżonym poziomem enzymu laktazy, wystarczy, że senior sięgnie po mleko oraz przetwory pozbawione laktozy.

Bywa też, że nietolerancja dotyczy samego mleka, a już formy fermentowane (jogurt, kefir, maślanka, zsiadłe mleko) nie wywołują tego typu problemów. Gorsza sytuacja wystąpi, gdy osoba starsza nie będzie tolerować białek mleka krowiego. Wówczas z produktów pochodzenia zwierzęcego będzie musiała zrezygnować.

Na szczęście, na rynku znajdzie wiele zamienników roślinnych – tzw. mleka roślinne, jogurty, sery, które dodatkowo są wzbogacane w wapń i witaminy. Minusem jest ich cena, przez co nie każdy senior sobie na nie pozwoli. Wówczas niezbędna będzie suplementacja wapniem.

Wapń w naszej diecie odpowiada za prawidłową budowę kości. Gdy go brakuje, dochodzi do ubytków, a w następstwie do rozwoju poważnych schorzeń, w tym osteoporozy, która znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jeśli osoba starsza nie może dostarczyć wapnia ze źródeł naturalnych, należy zadbać o wzmocnienie jego diety odpowiednią suplementacją.

Probiotyki

Osobie starszej często doskwierają zaparcia, biegunki albo jedno i drugie zamiennie. Jest to wynik m.in. nieodpowiedniej diety (zaparcia będą związane z jedzeniem małej ilości surowych warzyw, produktów zbożowych z pełnego ziarna, które dla seniora są po prostu ciężej strawne; z kolei biegunki będą zależeć od pogorszonej tolerancji na wiele produktów), ale także ilości przyjmowanych leków, które nie pozostają bez znaczenia dla naszych jelit.

Dobrym rozwiązaniem mogłoby być wprowadzenie probiotyków – te poprawią skład mikroflory jelitowej, przez co wzmocnią organizm i ułatwią codzienne funkcjonowanie.

WAŻNE!

Nie bez znaczenia są również doniesienia, że dobre bakterie wpływają również na nasze samopoczucie psychiczne.

ONS – oral nutritional supplements

Gdy osoba starsza je niewiele i traci na masie ciała, warto rozważyć wzmocnienie jej diety tzw. żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego (ONS – oral nutritional supplements), która jest dostępna w aptekach. ONS, znane szerzej jako nutridrinki, w niewielkiej objętości dostarczają bowiem sporej dawki energii (nawet 400 kcal w porcji), białka (nawet do 18 g w porcji), jak również witamin i składników mineralnych.

Są za to pozbawione glutenu, puryn oraz klinicznie wolne od laktozy. Mogą dietę uzupełnić albo zastąpić część posiłków, jeśli podopieczny ich nie zjada. U seniorów sprawdzą się również wtedy, gdy wystąpi problem z połykaniem i wskazana jest dieta płynna.

Uwaga! Z przyjmowaniem nutridrinków wiążą się pewne zasady – należy je wolno pić, aby nie doprowadzić do wystąpienia biegunek lub nudności, co u osób starszych może być częstsze. Rekomendowanym minimalnym czasem jest godzina. Można też nutridrinki łączyć z jedzeniem, np. dodać do twarożku, który potem nałożymy na chleb.

4. Na co uważać, wybierając preparat wzmacniający?

Wybrane suplementy mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Mogą nasilać bądź też osłabiać ich działanie, przez co będą stanowić czynnik ryzyka powikłań. Również i zioła, które wydają się naturalne, należy traktować z ostrożnością.

Przykładem może być zażywany popularnie żeń-szeń, który dodaje siły i wigoru. Tymczasem w połączeniu np. z insuliną czy metforminą (stosowanymi w cukrzycy) może prowadzić do niebezpiecznego spadku poziomu glukozy we krwi.

PRZYKŁADOWE INTERAKCJE SUPLEMENTÓW Z LEKAMI

Suplement / zioła vs Lek	Możliwe działanie niepożądane
Suplement żelaza vs lewodopa w chorobie Parkinsona	obniża absorpcję leku i zmniejsza jego działanie
Miłorząb japoński (Gingko biloba) vs wybrane leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna)	zwiększone ryzyko krwawień
Miłorząb japoński vs wybrane niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen, ketoprofen, diklofenak)	działanie drażniące błonę śluzową żołądka
Dziurawiec (Hypericum, St. John’s wort) vs wybrane leki antydepresyjne (np. prozac)	ryzyko wystąpienia tzw. zespołu serotoninowego
Dziurawiec vs wybrane leki przeciwzakrzepowe	zmniejszenie działania przeciwzakrzepowego leku
Aloes (Aloe barbadenis) vs wybrane leki moczopędne	wzrost wydalania potasu, co zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych
Żeń-szeń (Panax ginseng) vs wybrane leki przeciwcukrzycowe (np. insulina, metformina, akarboza)	mogą wzmagać działanie leku, nasilając hipoglikemię

Artykuł sponsorowany