Jaki preparat wzmacniający organizm wybrać dla osoby starszej?
Osoby starsze bardzo często borykają się z problemem gorszego apetytu oraz niższą tolerancją na dotychczas spożywaną dietę. W efekcie o pełnowartościowe odżywianie bardzo trudno, co w konsekwencji niekorzystnie wpływa nie tylko na stan zdrowia, ale i samopoczucie, siłę i radość z życia. Jak wzmocnić seniora, gdy zwykła dieta już nie wystarczy?
1. Starzenie się organizmu – czego możemy się spodziewać w kontekście samopoczucia, odporności i siły osób starszych?
Wraz z wiekiem dochodzi do szeregu zmian w ludzkim organizmie. Łaknienie osoby starszej zmniejsza się – często na skutek pogorszonego odczuwania smaku i zapachu spożywanego posiłku. Z tego też powodu seniorzy zwykle mocniej go dosalają, co z kolei sprzyja wahaniom ciśnienia tętniczego krwi. Osoby starsze zaczynają również mieć problemy z uzębieniem, w związku z czym o wiele ciężej jest im gryźć, przeżuwać, wreszcie nawet i połykać (tzw. dysfagia).
Z racji tego najczęściej więc wybierają oni potrawy o łatwej do zjedzenia dla nich konsystencji, unikając produktów wymagających pogryzienia. Jeśli ta dieta "płynno-papkowata" nie zostanie odpowiednio zbilansowana, będzie stanowić kolejny czynnik ryzyka rozwoju niedoborów pokarmowych, a w konsekwencji zwiększonej podatności na np. osłabienie organizmu i infekcje. Nie należy również zapominać o współtowarzyszących dolegliwościach, zwłaszcza w kontekście przewodu pokarmowego.
Często zgłaszane zaparcia albo biegunki, refluks żołądkowo-przełykowy, uczucie niestrawności po cięższym posiłku czy niesmak w ustach wywołany ilością przyjmowanych leków skutecznie zniechęcają do dbałości o urozmaiconą dietę.
Bywa więc, że osoby starsze eliminują szereg produktów, a nawet całe grupy żywności (np. nabiał w związku ze wzdęciami lub ciemne pieczywo wzmagające uczucie zgagi), doprowadzając w ten sposób do braków, których trudno uniknąć bez odpowiedniego wsparcia z zewnątrz.
Na szczęście z pomocą przychodzą różnego rodzaju preparaty, m.in. witaminy, które znaleźć można w Internecie – np. tu: https://www.doz.pl/apteka/k3513-Witaminy.
Wraz z wiekiem pogarsza się sprawność fizyczna oraz psychiczna. Do tego dochodzą problemy z tolerancją dotychczasowej diety, kłopoty z przełykaniem, trawieniem oraz złe warunki ekonomiczne niektórych seniorów. Aby poprawić jakość ich życia, należy zadbać o wzmocnienie organizmu – głównie poprzez modyfikację jadłospisu, dbałość o umiarkowaną aktywność, a niekiedy i włączenie odpowiednich preparatów, które uzupełnią powstałe niedobory.
2. Kiedy należy pomyśleć o suplementacji u osób starszych?
Jeśli osoba starsza nie doświadcza żadnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, posiada dobrą kondycję fizyczną oraz psychiczną, z powodzeniem może jeść tak jak dotychczas. Ewentualnie, jeśli popełnia drobne błędy, warto skonsultować się ze specjalistą dietetykiem.
Jeśli jednak pojawiają się choroby, określone nietolerancje, niechęć do jedzenia, a w konsekwencji spadek masy ciała, raczej nie obędzie się bez dodatkowego wsparcia w postaci suplementacji. Kiedy powinno się o niej pomyśleć?
Przy przyjmowaniu określonej grupy leków, np.:
• leków przeciwpadaczkowych (mogą zmniejszać wchłanianie kwasu foliowego, witaminy B6, D3 oraz K), • inhibitorów pompy protonowej (mogą zmniejszać wchłanianie witaminy B12), • niektórych leków moczopędnych (mogą zmniejszać wchłanianie witaminy B6 oraz kwasu foliowego).
- u osób spożywających dietę dostarczającą poniżej 1500 kcal na dzień (istnieje ryzyko niepokrycia zapotrzebowania na witaminy i składniki mineralne)
- u osób spożywających dietę monotonną (np. w związku z niską tolerancją na większość produktów)
- u osób ze stwierdzoną nietolerancją laktozy (eliminacja produktów mlecznych sprzyja niedoborom wapnia oraz witaminy D3);
- u osób spożywających zbyt mało ryb (brak prozdrowotnie działających kwasów tłuszczowych omega-3).
3. Jaki preparat wybrać, aby wzmocnić organizm seniora?
Witamina D3 – to jedna z tych witamin, której suplementacje obligatoryjnie rekomenduje się w każdej grupie populacji. Jej niedobory wiążą się z wyższym ryzykiem m.in. osteoporozy, jak również nowotworów piersi, prostaty, jelita grubego, chorób z autoagresji (np. reumatoidalnego zapalenia stawów) oraz schorzeń układu sercowo-naczyniowego.
Witamina ta jest także wiązana z odpornością na infekcje oraz… z nastrojem. Wszystko dlatego, że jej głównym źródłem jest synteza skórna zachodząca podczas przebywania na słońcu – stąd nazywana jest "witaminą słońca".
Wystarczy już 15 minut ekspozycji przynajmniej 18 proc. ciała na promienie słoneczne (bez wcześniejszego stosowania filtrów) aby dostarczyć odpowiednią jej ilość. W Polsce jest to jednak możliwe tylko od kwietnia do września, pozostałe miesiące są raczej ubogie w słoneczną pogodę.
Dodatkowo należy również pamiętać, że osoby starsze mogą nie chcieć bądź nie mieć możliwości wyjścia na zewnątrz, stąd suplementację w tej grupie wiekowej zaleca się nawet przez okrągły rok.
SUPLEMENTACJA WITAMINY D3 U OSÓB STARSZYCH
• do 65. roku życia: suplementacja w dawce 800-2000 IU/dobę (tj. 20,0-50,0 g/dobę), zależnie od masy ciała w miesiącach wrzesień-kwiecień; • Po 65. roku życia: suplementacja w dawce 800-2000 IU/dobę (tj. 20,0-50,0 g/dobę), zależnie od masy ciała, przez cały rok, ze względu na obniżoną efektywność syntezy witaminy D.
Wapń
Wapń to jeden z tych pierwiastków, który jest niezbędny dla naszych kości. Jego głównym źródłem jest mleko oraz jego przetwory. Wraz z wiekiem często niestety pogarsza się tolerancja na te produkty. Jeśli dyskomfort ten będzie związany z obniżonym poziomem enzymu laktazy, wystarczy, że senior sięgnie po mleko oraz przetwory pozbawione laktozy.
Bywa też, że nietolerancja dotyczy samego mleka, a już formy fermentowane (jogurt, kefir, maślanka, zsiadłe mleko) nie wywołują tego typu problemów. Gorsza sytuacja wystąpi, gdy osoba starsza nie będzie tolerować białek mleka krowiego. Wówczas z produktów pochodzenia zwierzęcego będzie musiała zrezygnować.
Na szczęście, na rynku znajdzie wiele zamienników roślinnych – tzw. mleka roślinne, jogurty, sery, które dodatkowo są wzbogacane w wapń i witaminy. Minusem jest ich cena, przez co nie każdy senior sobie na nie pozwoli. Wówczas niezbędna będzie suplementacja wapniem.
Wapń w naszej diecie odpowiada za prawidłową budowę kości. Gdy go brakuje, dochodzi do ubytków, a w następstwie do rozwoju poważnych schorzeń, w tym osteoporozy, która znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jeśli osoba starsza nie może dostarczyć wapnia ze źródeł naturalnych, należy zadbać o wzmocnienie jego diety odpowiednią suplementacją.
Probiotyki
Osobie starszej często doskwierają zaparcia, biegunki albo jedno i drugie zamiennie. Jest to wynik m.in. nieodpowiedniej diety (zaparcia będą związane z jedzeniem małej ilości surowych warzyw, produktów zbożowych z pełnego ziarna, które dla seniora są po prostu ciężej strawne; z kolei biegunki będą zależeć od pogorszonej tolerancji na wiele produktów), ale także ilości przyjmowanych leków, które nie pozostają bez znaczenia dla naszych jelit.
Dobrym rozwiązaniem mogłoby być wprowadzenie probiotyków – te poprawią skład mikroflory jelitowej, przez co wzmocnią organizm i ułatwią codzienne funkcjonowanie.
WAŻNE!
Nie bez znaczenia są również doniesienia, że dobre bakterie wpływają również na nasze samopoczucie psychiczne.
ONS – oral nutritional supplements
Gdy osoba starsza je niewiele i traci na masie ciała, warto rozważyć wzmocnienie jej diety tzw. żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego (ONS – oral nutritional supplements), która jest dostępna w aptekach. ONS, znane szerzej jako nutridrinki, w niewielkiej objętości dostarczają bowiem sporej dawki energii (nawet 400 kcal w porcji), białka (nawet do 18 g w porcji), jak również witamin i składników mineralnych.
Są za to pozbawione glutenu, puryn oraz klinicznie wolne od laktozy. Mogą dietę uzupełnić albo zastąpić część posiłków, jeśli podopieczny ich nie zjada. U seniorów sprawdzą się również wtedy, gdy wystąpi problem z połykaniem i wskazana jest dieta płynna.
Uwaga! Z przyjmowaniem nutridrinków wiążą się pewne zasady – należy je wolno pić, aby nie doprowadzić do wystąpienia biegunek lub nudności, co u osób starszych może być częstsze. Rekomendowanym minimalnym czasem jest godzina. Można też nutridrinki łączyć z jedzeniem, np. dodać do twarożku, który potem nałożymy na chleb.
4. Na co uważać, wybierając preparat wzmacniający?
Wybrane suplementy mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Mogą nasilać bądź też osłabiać ich działanie, przez co będą stanowić czynnik ryzyka powikłań. Również i zioła, które wydają się naturalne, należy traktować z ostrożnością.
Przykładem może być zażywany popularnie żeń-szeń, który dodaje siły i wigoru. Tymczasem w połączeniu np. z insuliną czy metforminą (stosowanymi w cukrzycy) może prowadzić do niebezpiecznego spadku poziomu glukozy we krwi.
PRZYKŁADOWE INTERAKCJE SUPLEMENTÓW Z LEKAMI
| Suplement / zioła vs Lek | Możliwe działanie niepożądane |
|---|---|
| Suplement żelaza vs lewodopa w chorobie Parkinsona | obniża absorpcję leku i zmniejsza jego działanie |
| Miłorząb japoński (Gingko biloba) vs wybrane leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna) | zwiększone ryzyko krwawień |
| Miłorząb japoński vs wybrane niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen, ketoprofen, diklofenak) | działanie drażniące błonę śluzową żołądka |
| Dziurawiec (Hypericum, St. John’s wort) vs wybrane leki antydepresyjne (np. prozac) | ryzyko wystąpienia tzw. zespołu serotoninowego |
| Dziurawiec vs wybrane leki przeciwzakrzepowe | zmniejszenie działania przeciwzakrzepowego leku |
| Aloes (Aloe barbadenis) vs wybrane leki moczopędne | wzrost wydalania potasu, co zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych |
| Żeń-szeń (Panax ginseng) vs wybrane leki przeciwcukrzycowe (np. insulina, metformina, akarboza) | mogą wzmagać działanie leku, nasilając hipoglikemię |
Artykuł sponsorowany