Kasze - nieoceniony element zdrowej diety
Węglowodany są istotnym elementem zdrowej, zróżnicowanej diety. Na ich bazie można przygotować wiele wariantów śniadań, obiadów, deserów i kolacji. Kasze od zawsze stanowiły ważny składnik polskiej diety. Nasi dziadkowie i pradziadkowie przygotowywali wiele posiłków z ich udziałem, które jednocześnie syciły i dostarczały organizmowi wielu cennych wartości odżywczych. Niestety w dobie rozkwitu żywności przetworzonej obserwuje się zmniejszenie ich konsumpcji. Dlaczego warto wplatać je do codziennego menu?
1. Z kaszą po zdrowie
Kasze to pozbawione łuski nasiona zbóż. W zależności od rodzaju zboża użytego do ich produkcji wyróżnia się kasze pszenne, jęczmiennie, z prosa, gryczane, owsiane czy kukurydziane. Biorąc pod uwagę stopień rozdrobnienia ziaren, wyróżnia się kasze drobne (powstające z połamanych ziaren), łamane (ziarno po pozbawieniu łuski dzielone jest na mniejsze części) oraz krupa – najbardziej wartościowe ziarno pozbawione jedynie łuski. Kasze stanowią podstawę zdrowej, zbilansowanej diety, to istotne źródło dobrej jakości węglowodanów. Charakteryzują się wysoką wartością odżywczą – są skarbnicą wielu witamin, składników mineralnych, takich jak cynk, magnez, potas, witaminy z grupy B, oraz błonnika pokarmowego, który poprawia perystaltykę jelit, wpływa na obniżenie stężenia złego cholesterolu we krwi, zapobiega zaparciom oraz nowotworom jelita grubego. Jest go tym więcej, im grubsza jest kasza, dlatego szczególne warto wybierać kasze z pełnego ziarna.
2. Bardziej i mniej znane kasze
Na naszych stołach może zagościć wiele rodzajów kasz. Każda z nich jest inna – jedne są grubsze, słodsze, inne drobniejsze i bardziej goryczkowe w smaku. Wszystkie jednak warto wplatać do codziennego menu, gdyż stanowią świetną alternatywę dla ryżu, makaronu, ziemniaków i pieczywa.
Jedną z częściej spożywanych kasz jest kasza gryczana. Jest dobrym źródłem białka, a na tle pozostałych rodzajów kasz charakteryzuje ją największa zawartość witaminy E i folianów. Powinny po nią sięgać osoby cierpiące na krwotoki, żylaki i hemoroidy, gdyż skutecznie reguluje ciśnienie krwi oraz buduje i uszczelnia naczynia krwionośne. Z niepalonej i łamanej gryki wytwarza się również kaszę krakowską.
Kasza jaglana posiada odczyn zasadowy i skutecznie odkwasza organizm. Jest pomocna osobom z chorobami zapalnymi skóry. Stanowi doskonałe źródło krzemu, lecytyny oraz tryptofanu koniecznego do produkcji witaminy PP.
Ponadto kasze jaglana i gryczana to produkty bezglutenowe – mogą być spożywane przez osoby z alergią na gluten i chorobą trzewną (celiaklią).
2.1. Kasze jęczmienne
Wachlarz kasz jęczmiennych jest największy. Perłowa, pęczak i łamana różnią się procesem obróbki i grubością ziaren. Najgrubsza jest kasza pęczak, następnie perłowa, najdrobniejsza zaś jest kasza łamana.
2.2. Kuskus
Kuskus to drobniejszy rodzaj kaszy. Obecnie wytwarzana jest z pszenicy durum, choć nasi przodkowie produkowali ją z prosa. W porównaniu z kaszą perłową czy ryżem, zawiera więcej białka i niektórych składników odżywczych. Choć jest sztandarowym produktem używanym przez Marokańczyków, warto korzystać z jej dobrodziejstw również na polskim stole. To świetny dodatek do dań obiadowych, zup, składnik sałatek i deserów.
3. Kasze na stół!
Kasze dają ogrom kulinarnych możliwości, co sprawia, że dania z ich udziałem cieszą podniebienia najbardziej wymagających smakoszy. Wbrew powszechnym opiniom kasze nie tuczą, o ile nie podamy ich z wysokokalorycznymi dodatkami – tłustym mięsem czy zawiesistymi sosami. Nie każda kasza jest jednak dobra dla wszystkich. Grubsze kasze, np. gryczana i pęczak, będą służyły zgrabnej sylwetce. Zawierają długo trawione w przewodzie pokarmowym węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, mają niski indeks glikemiczny. Mogą jednak powodować nieprzyjemne dolegliwości u osób z chorobami przewodu pokarmowego, np. refluksem żołądkowo-przełykowym, nadkwasotą, wrzodami żołądka czy zespołem jelita drażliwego z tendencją do biegunek. Aby nie podrażniać śluzówki żołądka, osoby te powinny sięgać po drobniejsze kasze, np. jaglaną, kuskus czy jęczmienną łamaną.