Kwas hydroksycytrynowy
Czasami dieta i ćwiczenia nie przynoszą zadowalającego efektu. Bojąc się porażki w odchudzaniu, sięgamy po suplementy mające ułatwić nam redukcję masy ciała. Sklepowe półki wręcz uginają się od różnorodnych produktów. Czy HCA może nam pomóc?
1. Charakterystyka kwasu hydroksycytrynowego
Skrótem HCA określa się kwas hydroksycytrynowy. Wytwarza się go z rośliny o nazwie garcynia kambodżańska (Garcinia cambogia). Najczęściej w procesie produkcji wykorzystywana jest skórka owocu. HCA jest substancją stosunkowo dobrze przebadaną (badania nad kwasem hydroksycytrynowym trwają od 40 lat), bezpieczną (nie odnotowano praktycznie żadnych działań niepożądanych, bardzo rzadkie są przypadki np. bólu brzucha), dobrze tolerowaną przez stosujące ją osoby. HCA może mieć zastosowanie w przypadku osób o masie ciała przekraczającej normę, należy jednak pamiętać, iż suplementy diety nie zwalniają z konieczności stosowania racjonalnej, prawidłowo zbilansowanej diety odchudzającej (najlepiej pod okiem dietetyka). O popularności HCA świadczą także dane sprzedażowe.
Pozytywny wpływ HCA na odchudzanie związany jest prawdopodobnie z ograniczeniem syntezy nowych kwasów tłuszczowych (procesu lipogenezy) oraz z nasileniem ich utleniania. Badania świadczą o tym, iż HCA może stymulować odczuwanie sytości i przyczyniać się do wolniejszego występowania uczucia głodu, co przekłada się z kolei na ilość konsumowanej w ciągu dnia żywności i ułatwia kontrolę bilansu energetycznego. Efekt taki tłumaczy się zwiększonym wytwarzaniem i odkładaniem się glikogenu (wielocukru) w wątrobie i mięśniach), co prawdopodobnie jest dla mózgu sygnałem „stop – nie potrzeba już więcej pożywienia”.
2. Jaki jest wpływ kwasu hydroksycytrynowego na apetyt?
HCA prawdopodobnie nasila także transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów, co prowadzi do powstania związków ketonowych, znanych z hamującego wpływu na apetyt. Możliwe, iż kwas hydroksycytrynowy powoduje również nasilenie procesu termogenezy, czyli wytwarzania ciepła, a jak wiadomo organizm zużywa w tym celu dodatkowe „nakłady” energii (dzięki czemu o wiele łatwiej jest uzyskać ujemny bilans energetyczny).
HCA może znaleźć zastosowanie w przypadku osób z podwyższonym stężeniem cholesterolu i zagrożonych miażdżycą. Doktor Roman Ramos i jego współpracownicy wykazali, iż przyjmowaniu HCA przez 8 tygodni towarzyszył spadek stężenia cholesterolu rzędu aż 18 proc. Jeszcze bardziej znacząco w grupie badanej obniżyło się stężenie trójglicerydów (-26 proc.). U pacjentów zaobserwowano także działanie hipotensyjne, towarzyszące przyjmowaniu HCA (należy jednak podkreślić fakt, iż obniżenie ciśnienia krwi bardzo często towarzyszy redukcji masy ciała). Pacjenci stosujący się do zaleceń dietetycznych i jednocześnie przyjmujący HCA tracili na masie o wiele więcej niż pacjenci w grupie kontrolnej (4,1±1,8 kg via 1,3 kg±0,9 kg). Deklarowali ponadto zmniejszenie odczuwanego głodu i przyznawali, iż o wiele łatwiej było im trzymać się zaleconej diety.
Podobne obserwacje opisał w American Journal of Clinical Nutrition dr. E. Thom. W doświadczeniu trwającym 2 miesiące wykazał, iż przyjmowaniu przez osoby otyłe 1320 mg HCA dziennie, w połączeniu ze stosowaniem diety o ograniczonej kaloryczności i podejmowaniem wysiłku fizycznego, 3 razy w tygodniu towarzyszyła redukcja masy ciała rzędu 6,4 kg, podczas gdy w grupie kontrolnej (stosującej dietę niskokaloryczną, zwiększoną aktywność i przyjmującej tabletki placebo) ubytek ten był mniejszy aż o 2,6 kg.
3. Czy HCA jest skuteczny w walce z otyłością?
O możliwościach zastosowania u osób z nadwagą i otyłością] preparatów na bazie HCA świadczy także badanie przeprowadzone w Stanowym Uniwersytecie Medycznym w Ohio, w którym wykazano, iż HCA oddziałuje na białko – perilipinę (otaczającą komórki tłuszczowe), doprowadzając do jego rozpadu. Perilipina pełni istotną funkcję – warunkuje rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie i jednocześnie działa jak „kołderka ochronna”, utrudniając lipolizę (rozkład tkanki tłuszczowej). Z tego powodu trudniej jest nam zrzucić zbędne kilogramy. HCA może być więc sprzymierzeńcem w walce z nadwagą.
Trzeba jednak mieć na uwadze, iż większość badań, w których podejmowano próbę udowodnienia skuteczności HCA w redukcji masy ciała lub jej braku, przeprowadzano na grupach o niewielkiej liczebności. Co więcej, przyjmowaniu preparatów towarzyszyło stosowanie diety niskoenergetycznej (czasem w połączeniu ze zwiększoną aktywnością fizyczną). Poza tym wyniki badań czasem były sprzeczne.
Należy podkreślić fakt, iż zaletą preparatów na bazie wyciągu z garcynii jest brak efektów ubocznych, a jak wiadomo przy przyjmowaniu innych preparatów wspomagających proces odchudzania obserwowano takie działania niepożądane (np. tłuszczowe biegunki, wzdęcia, czy uczucie nudności w przypadku preparatów zawierających w składzie sibutraminę). Suplementy z HCA mogą więc stanowić alternatywę we wspomaganiu odchudzania.