Liofilizacja – czym wyróżnia się żywność liofilizowana, kawa liofilizowana, liofilizacja warzyw i owoców
Liofilizacja to sposób przetwarzania żywności z pominięciem fazy ciekłej, który nie wymaga dodawania żadnych konserwantów. Z zamrożonego produktu usuwa się nadmiar wody, a cały proces technologiczny odbywa się pod obniżonym ciśnieniem atmosferycznym.
1. Liofilizacja - czym wyróżnia się żywność liofilizowana?
Na początku proces liofilizacji wykorzystywano jedynie do przygotowywania żywności przeznaczonej dla astronautów i kosmonautów, udających się na długie misje kosmiczne. Z biegiem lat liofilizacja zaczęła być używana również do przygotowywania prowiantu dla himalaistów, żeglarzy, żołnierzy.
Obecnie żywność liofilizowaną kupić można w wielu sklepach turystycznych. Produkty poddane procesowi liofilizacji w wyniku utraty wody są lekkie i zajmują niewiele miejsca. Łatwo je transportować i przechowywać.
Liofilizacja nie jest szkodliwa. Co więcej, liofilizacja powstrzymuje rozwój bakterii i grzybów, spowalniając przy tym procesy enzymatyczne. Produkty poddane liofilizacji zachowują ponadto swój smak, barwę, aromat, kształt oraz aktywność biologiczną.
2. Liofilizacja - kawa liofilizowana
Pierwszym produktem spożywczym poddanym, który objęła liofilizacja, była kawa Nescafé. Od 1938 roku jest produkowana na masową skalę, stanowiąc jedną z odmian kawy rozpuszczalnej. W porównaniu z tradycyjną kawą mieloną charakteryzuje się mniejszą zawartością kofeiny. Jest zatem nieco słabsza.
Niektórzy specjaliści są zdania, że kawa liofilizowana jest skutecznym sposobem profilaktyki cukrzycy typu drugiego. Smakosze uważają, że ma zdecydowanie lepszy aromat i smak od tradycyjnej kawy rozpuszczalnej. Występuje też w wersji bezkofeinowej. Ze względu na nieco bardziej skomplikowany proces produkcji kawa liofilizowana jest droższa od kaw tradycyjnych.
3. Liofilizacja - liofilizacja warzyw i owoców
Bardzo popularne stały się w ostatnim czasie liofilizowane warzywa i owoce, przede wszystkim ze względu na fakt, że sublimacyjne suszenie produktu nie prowadzi do utraty wartości odżywczych.
Liofilizowane warzywa i owoce zachowują nie tylko pełną gamę zawartych w nich witamin i minerałów, ale też substancje biologicznie aktywne (polifenole, tłuszcze, białka, węglowodany). Mogą więc stanowić element wartościowej i dobrze zbilansowanej diety.
Liofilizacja może objąć większość produktów spożywczych. Liofilizacja jest wykorzystywana przez producentów przypraw, dań i sosów typu instant oraz produktów specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
Duży potencjał liofilizacji widzi również branża sportowa. Popularnością cieszy się choćby liofilizowane mięso, które jest dobrym źródłem białka.
Żywność liofilizowana jest stosunkowo droga, bo jej produkcja wymaga większego nakładu pracy. Ma ponadto jedną wadę – jest wrażliwa na wilgoć. Liofilizaty muszą być więc przechowywane w suchych warunkach, by nadawały się do spożycia.**
Warto pamiętać, że sam proces liofilizacji nie jest wyznacznikiem dobrej jakości produktu. Zupa typu instant, choć należąca do grupy produktów liofilizowanych, sama w sobie nie jest zdrowa.
Wartościowe są produkty nieprzetworzone, przy produkcji których nie używa się konserwantów i polepszaczy smaku.
Liofilizacja jest wykorzystywana nie tylko w branży spożywczej, ale też cukierniczej, sportowej, a nawet kosmetycznej i farmaceutycznej. Choć liofilizacja to sposób konserwowania żywności znany od wielu lat, to właśnie teraz docenia się ją najbardziej. Liofilizacja jest bowiem w stanie sprostać wymaganiom współczesnego człowieka.
