Mięta pieprzowa – uprawa, właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

Mięta pieprzowa (Mentha piperita), znana także jako mięta lekarska, ale i miętkiewka, jest rośliną z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z Anglii, jest uprawiana na całym świecie. Inne popularne gatunki to mięta zielona, mięta imbirowa, mięta wonna, mięta długolistna, mięta nadwodna.

Jak wygląda mięta pieprzowa? To niewielka roślina zielna o pokroju krzewiastym. Osiąga maksymalnie metr wysokości. Jej łodyga jest czworokanciasta, gęsto rozgałęziona, pokryta drobnymi włoskami.

Liście mięty pieprzowej są owalne, ostro zakończone. Mają ząbkowane brzegi i wielkość od 3 do 9 centymetrów. Kwiaty mięty są różowoczerwone i drobne. Pojawiają się w kątach liści (tworzą nibykłosy) w lipcu i sierpniu.

Mięta pieprzowa – uprawa w domu

Uprawa mięty pieprzowej nie jest trudna. Można ją sadzić w ogórku, pamiętając, że jest wieloletnia i ma tendencję do rozrastania się (charakteryzuje się dużą ekspansywnością), jak i w doniczce na balkonie czy kuchennym parapecie. Rozmnaża się wegetatywnie poprzez podział kłączy.

Mięta preferuje stanowiska ciepłe, nasłonecznione oraz gleby próchnicze, wilgotne, przepuszczalne i zasobne w wapń. Nie lubi chwastów.

Mięta pieprzowa znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym. Wykorzystuje się ją do produkcji słodyczy (cukierków, czekolad, pralin czy batoników), także likierów czy herbaty. Odnajduje się również w kuchni jako dodatek do potraw oraz napojów.

Roślina jest wykorzystywana także w przemyśle kosmetycznym. Można ją znaleźć w perfumach, ale również pastach do zębów, płynach do płukania jamy ustnej bądź kąpieli, a i kremach.

Nade wszystko jednak mięta pieprzowa to roślina lecznicza, która od wieków odnajduje się w medycynie naturalnej.

Surowiec zielarski stanowią suszone liście i ziele mięty. Zbiera się je przed kwitnieniem rośliny. W ich składzie znajduje się olejek miętowy, mentol, kwas askorbinowy, rutyna, flawonoidy, garbniki, karoten, kwas oleanowy, kwas ursulowy oraz betaina.

Roślina sprawdza się w leczeniu zaburzeń trawienia. Wspiera je, reguluje perystaltykę jelit, a i łagodzi skurcze przewodu pokarmowego oraz inne dolegliwości. Pobudza apetyt. Pomaga nie tylko przy zaburzeniach trawiennych, ale i w wolnej przemianie materii. Jest pomocna, gdy dokuczają wzdęcia, bóle brzucha i niestrawność.

Pomaga osobom zmagającym się z zespołem jelita drażliwego. Wspiera w czasie zapalenia dróg żółciowych i w schorzeniach wątroby i jelit.

To jednak nie wszystko. Mięta pieprzowa ma bowiem nie tylko działanie prokinetyczne (zwiększa perystaltykę jelit), ułatwiające trawienie czy żółciopędne (zwiększa wydzielanie soku żołądkowego), ale i:

• przeciwbakteryjne,
• przeciwwirusowe,
• przeciwutleniające,
• przeciwalergiczne,
• chłodzące,
• przeciwzapalne (łagodzi stany zapalne skóry),
• przeciwłupieżowe,
• przeciwmigrenowe,
• przeciwświądowe,
• spazmolityczne (rozkurcza i zmniejsza napięcie mięśni gładkich),
• uspokajające.

Właściwości lecznicze mięty pieprzowej pomagają przy wielu schorzeniach oraz dolegliwościach. Wskazaniem do jej stosowania wewnętrznego są:

• zaburzenia układu pokarmowego – biegunka, nudności, wymioty, problemy trawienne, gazy, wzdęcia, zgaga, zatrucie pokarmowe, zmniejszona perystaltyka jelit, nieżyt żołądka, zaburzona sekrecja żółci,
• zakażenia górnych dróg oddechowych – przeziębienie, katar,
• próchnica,
• bóle miesiączkowe,
• bóle stawowo-mięśniowe,
• problemy ze snem,
• wzmożone napięcie nerwowe, zmęczenie psychiczne.

W zastosowaniu zewnętrznym roślina wykorzystywana jest do łagodzenia objawów opryszczki, ukąszeń owadów, łupieżu, świądu, pokrzywki.

Okłady stosuje się podczas migreny i bólów mięśniowych czy gorączki. Roślina zmniejsza także świąd, obrzęk, działa miejscowo znieczulająco. Inhalacje oraz kąpiele z dodatkiem mięty łagodzą napięcia i relaksują, ale i działają wykrztuśnie na drogi oddechowe.

W aptekach i sklepach zielarskich można kupić zarówno susz, jak i gotowe herbaty w torebkach i mieszanki, w skład których wchodzi mięta. Dostępny jest także eteryczny olejek z mięty pieprzowej czy krople miętowe. Zawierać ją może także syrop, tabletki, pastylki do ssania, kapsułki, maści, kremy, plastry, płyny doustne, szampony i odżywki do włosów czy spraye.

Negatywne skutki picia mięty manifestują się rzadko. Zwykle mają związek z nadmierną ilością użytego surowca lub ze zlekceważeniem przeciwwskazań. Jest nim na przykład:

• refluks żołądkowo-przełykowy,
• zapalenie pęcherzyka żółciowego,
• ciężkie uszkodzenie wątroby,
• niedrożność dróg żółciowych,
• przyjmowanie cyklosporyny, leków obniżających poziom cukru czy leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi.

Typowe skutki uboczne to zgaga, podrażnienie błony śluzowej żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy, ból brzucha, nudności, wymioty, ale i skurcz krtani i oskrzeli oraz inne reakcje alergiczne. Olejek miętowy stosowany na skórę może powodować podrażnienia, pokrzywkę i rumień.

Mięta jest rośliną bezpieczną, mogą ją stosować dzieci i kobiety w ciąży czy karmiące piersią. Trzeba jednak pamiętać, by działać ostrożnie – przede wszystkim nie przekraczać dozwolonych dawek.