Czy nadmiar witamin jest szkodliwy?

Hiperwitaminoza to zespół objawów chorobowych, który wywołany jest nadmiarem witamin w organizmie. Ze zbyt dużym spożyciem witamin rozpuszczalnych w wodzie organizm jest sobie w stanie poradzić, wypłukując je wraz z moczem. Inaczej przedstawia się sytuacja witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – ich nadmiar grozi „przedawkowaniem”.

Również łykanie jednego, dwóch wybranych składników może mieć fatalne skutki. Nadmiar jednego ze składników może wpływać na wchłanianie i metabolizowanie innych, jak to się dzieje np. w przypadku antagonistycznego działania wapnia i magnezu. Nadwyżka któregoś z nich skutkuje mniejszym przyswajaniem drugiego.

Drugim problemem jest szkodliwe działanie przeciwutleniaczy podawanych w za dużych ilościach, kiedy to tracą swoje właściwości i stają się prooksydacyjne. Również niektóre grupy ludzi (jak np. palacze) powinny uważać na duże dawki antyoksydantów. Pacjenci palący tytoń, przyjmujący suplementację β-karotenów oraz witaminy A, cechowali się prawie 30% wzrostem zachorowalności na raka płuc i o 17% wyższą śmiertelnością. Badanie, choć miało trwać 6 lat, zostało przerwane po 4 latach. Również nadmiar witaminy E wydaje się groźny (ryzyko zawału serca i śmierci sercowo-naczyniowej).

Powodów, dla których syntetyczne „witaminy” nie działają tak, jak trzeba, może być wiele. Z pewnością duży wpływ ma fakt sztucznego wyizolowania tychże składników, podczas gdy w naturze towarzyszą im inne, które wzajemnie wspierają swoje działanie. Natura stworzyła idealne proporcje, których człowiek nie umie naśladować.

W czasie ciąży nie należy przyjmować absolutnie ŻADNYCH preparatów, nawet tych nie na receptę, bez uzgodnienia tego z lekarzem prowadzącym. Co prawda kobieta potrzebuje wtedy więcej witamin i składników mineralnych, ale ich nadmiar może być szczególnie niebezpieczny dla dziecka. Dzieje się tak w przypadku hiperwitaminozy witaminy A, której duże ilości wpływać mogą na ryzyko wad czaszki i układu nerwowego. Ponadto kobietom w ciąży nie zaleca się spożywania podrobów (wątroba), które są wyjątkowo bogatym źródłem witaminy A. Dostarczana w nadmiarze witamina D powodować może deformacje płodu i

choroby kości .

Po raz kolejny okazuje się, że najbezpieczniej jest zainwestować w zdrową, urozmaiconą dietę, dostarczającą wszystkich niezbędnych składników w niezbędnych ilościach. Trudno wtedy o nadmiar któregoś ze składników.

Jeżeli z jakichś przyczyn wciąż zamierzasz stosować suplementy, warto podsumować ogólną ilość przyjmowanych witamin i składników mineralnych. Często już sama zawartość tabletek i wzbogacanych produktów (płatki śniadaniowe, soki, mleko, margaryna, słodycze…) przekracza RDA (Recommended Dietary Allowances), czyli zalecane dzienne spożycie.

Źródła

1. Sikorski Z.E. Chemia żywności - odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2009, ISBN 978-83-204-3630-3
2. Wawer I. (red.), Leki i mikroskładniki odżywcze, MedPharm, Wrocław 2011, ISBN 978-83-60466-84-1
3. Iwanow K., Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B. Liczmy witaminy w diecie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-83-200-3810-1
4. Miller E.R., Pastor-Barriuso R., Dalal D., Meta-analysis: high-dosage vitamin E supplementation may increase all-cause mortality, Ann Intern Med, 2005 Jan 4, 142(1), 37-46