Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Joanna Lida

Przyczyny anoreksji

Avatar placeholder
Lek. Anna Zielińska 07.01.2019 11:05
Przyczyny anoreksji
Przyczyny anoreksji

Problem anoreksji jest zagadnieniem złożonym, bez jednej, ściśle uznanej przyczyny. Predyspozycje genetyczne mogą być ważnym czynnikiem, ale zdecydowanie nie jedynym. Obserwacje wskazują, że przypadki jadłowstrętu psychicznego występują często w rodzinach o cechach perfekcjonistycznych, obsesyjnych, rywalizujących. Jednym z problemów w określaniu przyczyn anoreksji jest fakt, iż utrata wagi sama w sobie powoduje niektóre zaburzenia psychologiczne. Są to: depresja, niepokój, drażliwość, huśtawki nastroju, myślenie obsesyjne, niskie poczucie własnej wartości, wycofanie oraz zmiany osobowości.

spis treści

1. Czynniki ryzyka anoreksji

Anoreksja może rozwinąć się jako sposób radzenia sobie np. z wyzwaniami i zmianami w okresie dojrzewania, problemami szkolnymi lub w rodzinie. Czasem czynnikiem wyzwalającym może być wykorzystywanie seksualne, gdzie anoreksja jest próbą zatrzymania dojrzewania własnego ciała i zaprzeczaniu tym zmianom.

Przyczyny rozpoczęcia odchudzania:

Zobacz film: "Bulimia - problem, który dotyka też gwiazdy"
  • krytyczna uwaga dotycząca nadwagi,
  • identyfikacja ze sławną modelką czy aktorką stosującą dietę,
  • presja środowiska (modelki, tancerki, gimnastyczki),
  • przekonanie o zbawiennym wpływie na zdrowie eliminacyjnych diet,
  • post o charakterze religijnym,
  • zaburzenie postrzegania obrazu własnego ciała – chorzy nie zdają sobie sprawy z tego jak bardzo są wyniszczeni,
  • negatywny stosunek do dojrzewania – dziewczęta chorujące na anoreksję zaprzeczają własnej seksualności, nie akceptują kobiecej figury swojego ciała, chcą przestać miesiączkować. Towarzyszy temu poczucie braku własnej atrakcyjności. W wyniku odchudzania sylwetka dziewczyny pozostaje podobna do sylwetki dziecka przed okresem dojrzewania. Chorzy unikają kontaktów z rówieśnikami płci przeciwnej.
  • lęk przed dorosłością, dojrzałością fizyczną i psychiczną,
  • niska samoocena i brak wiary w siebie,
  • osoby chore są solidne, perfekcyjne, koncentrują się na nauce i osiąganiu sukcesów. Towarzyszy temu nadmierny krytycyzm, lęk przed porażkami.

Obserwuje się częstsze występowanie jadłowstrętu psychicznego w rodzinach, w których występują inne choroby psychiczne i uzależnienie od alkoholu. Rodziny chorych cechuje często nadopiekuńczość, szczególnie ze strony matki. W takiej sytuacji anoreksja staje się dla chorej osoby sposobem na wywalczenie sobie niezależności i indywidualności. Zbytnia bliskość w rodzinie również może przyczynić się do rozwoju choroby. Także w rodzinach, w których panują sztywne zasady notuje się więcej przypadków anoreksji. Ryzyko zachorowania jest większe, gdy członkowie rodziny przywiązują nadmierną uwagę do kwestii chudości i atrakcyjnego wyglądu. Krytykowanie wagi lub kształtów dziecka może mieć poważne następstwa, z rozwojem anoreksji włącznie. Choroba atakuje często również te osoby, które były lub są ofiarami przemocy lub molestowania seksualnego. Zaznacza się także rolę zachowań w rodzinie unikających konfliktów i ich wspólnego rozwiązywania. Jednak należy pamiętać, że anoreksja występuje też czasem bez uchwytnych przyczyn wyzwalających chorobę.

2. Presja społeczeństwa a rozwój anoreksji

W wielu społeczeństwach chudość jest uznawana za niezbędny atrybut kobiecej urody. Noszenie małego rozmiaru ubrań automatycznie jest uznawane za wyznacznik sukcesu, szczęścia i samokontroli. Przekaz, jaki trafia do kobiet z telewizji i prasy jest prosty: tylko szczupłe ciało może gwarantować pełnię szczęścia. Nic więc dziwnego, że diety odchudzające cieszą się tak dużą popularnością. Należy jednak pamiętać, że dla większości kobiet cel w postaci ultraszczupłej sylwetki jest nieosiągalny. Na wagę wpływają liczne czynniki, między innymi dziedziczne skłonności do określonego typu sylwetki. Wiele kobiet nie jest w stanie uzyskać figury modelki, zdrowo się odżywiając i ćwicząc. W takiej sytuacji część z nich zaczyna szukać bardziej drastycznych sposobów na utratę wagi. Osiągnięcie i utrzymanie bardzo szczupłej sylwetki pochłania coraz więcej ich uwagi. Z czasem chudość staje się obsesją, za którą często trzeba zapłacić bardzo wysoką cenę.

Do niedawna anoreksja była uznawana za domenę kobiet, ale ostatnio notuje się coraz więcej przypadków tej choroby u mężczyzn. Również oni zaczynają odczuwać presję atrakcyjnego wyglądu, widząc, że mężczyźni pojawiający się w reklamach są szczupli i muskularni.

3. Błędne koło w anoreksji

Po wystąpieniu anoreksji chory wpada w pewien schemat choroby. Głodzenie się powoduje utratę wagi. Spadek wagi jest odnotowany przez inne osoby, dzięki czemu zostają zaspokojone potrzeby emocjonalne chorego. Czuje on dumę z samokontroli oraz władzę nad sobą i swoim życiem. Uczucie to napędza go do dalszego odchudzania i znacznie utrudnia uświadomienie sobie swojego problemu. Warto pamiętać, że osoby zmagające się z anoreksją często wykazują się determinacją w dążeniu do celu w wielu dziedzinach życia. Traktują poważnie nie tylko odchudzanie, ale i naukę, pracę lub aktywność fizyczną. Wytrwanie w swoich postanowieniach, nawet gdy są szkodliwe dla zdrowia, jest dla nich swego rodzaju sprawdzianem siły woli. Dążenie do chudej sylwetki bywa dla nich podporą również w trudnych chwilach. Osoby znajdujące się w grupie ryzyka anoreksji nierzadko zapadają na tę chorobę w kluczowych dla swojego życia momentach. Może to być rozpoczęcie dojrzewania, zakończenie związku, rozpoczęcie nauki w nowej szkole lub śmierć kogoś bliskiego. Świadomość kontroli nad swoim ciałem jest wówczas źródłem pocieszenia.

Mimo iż anoreksja nie jest chorobą dziedziczną, osoby, które mają w rodzinie przypadki anoreksji są aż o 8 razy bardziej narażone na zachorowanie.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze