Rola soli mineralnych
Nazwą „sole mineralne” określa się przede wszystkim pierwiastki spotykane w naturze – w organizmach żywych i w pożywieniu. Sole mineralne są ważnym składnikiem diety człowieka, ponieważ spełniają funkcję budulcową i regulatorową. Stanowią około 4% organizmu człowieka, przy czym najważniejsze to chlorek sodu, a także sole wapnia i magnezu. Sole mineralne są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Te, które występują w dużych ilościach, nazywamy makroelementami. Należą do nich: fosfor, wapń, sód i magnez. Każdy z tych pierwiastków pełni inną funkcję, a razem zapewniają prawidłową pracę całego organizmu. Innych minerałów potrzebujesz w małej ilości, dlatego nazywane są mikroelementami.
1. Makroelementy w diecie
Sole mineralne powinny być podstawą diety. Pij jak najwięcej wody źródlanej, aby uzupełnić niedobór tych minerałów. Niedostateczne dostarczanie organizmowi soli mineralnych może prowadzić do zaburzeń fizjologicznych. Przyczynami niedoboru soli mineralnych są m.in.:
- nieprawidłowe i nieurozmaicone odżywianie,
- duża potliwość, np. utrata soli w trakcie uprawiania sportu,
- biegunka, nudności i wymioty,
- nadmierne wydalanie lub zmniejszone przyjmowanie płynów.
W skład soli mineralnych wchodzą mikro- i makroelementy. Jakie makroelementy są szczególnie ważne dla ludzkiego organizmu i właściwego funkcjonowania?
Wapń jest podstawowym minerałem dla budowania szkieletu. To dzięki niemu kości są zdrowe i mocne. Podobnie zęby. Oprócz tego, wapń uczestniczy w krzepnięciu krwi. Bez niego serce, mięśnie i układ nerwowy nie mogłyby pracować prawidłowo. Pierwiastek ten wędruje z kości do krwi i z powrotem. Z wiekiem kości stają się słabsze, wymagają odbudowy. W przeciwnym razie grozi im osteoporoza. Dlatego powinno się dbać o to, aby w codziennej diecie nie zabrakło makroelementów. Warto wypróbować zdrową dietę, np. dietę kopenhaską. Najlepszym źródłem wapnia jest mleko i jego przetwory, zwłaszcza sery żółte oraz jaja. Wystarczy, że wypijesz dwie szklanki mleka, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na sole mineralne. Jeśli nie lubisz mleka, to z powodzeniem możesz wypić jogurt lub kefir.
Jest niezbędnym makroelementem, pierwiastkiem życia, który gromadzi się w kościach i zębach. Jest aktywatorem licznych enzymów, bez którego nie odbywa się wiele procesów. Zapotrzebowanie na magnez u ludzi dorosłych wynosi 300-400 mg na dobę. Do niedoborów magnezu może się przyczyniać nadużywanie alkoholu, nadmierne picie kawy, stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, spożywanie zbyt dużych ilości tłuszczów, niewydolność nerek i stres. Magnez wykazuje przede wszystkim działanie uspokajające i odstresowujące. Istnieją uzasadnione podejrzenia, że niedobór magnezu w diecie może prowadzić do depresji.
Sole mineralne zapewniają prawidłową gospodarkę wodną organizmu. Nadmiar sodu zatrzymuje wodę, prowadząc do nadciśnienia i obrzęków. Jeśli chcesz zachować zdrowie, ogranicz sól kuchenną. Jony sodu są głównym kationem zewnątrzkomórkowym i są konieczne do utrzymania potencjału czynnościowego błon komórkowych. Sód odgrywa pewną rolę w patogenezie niewydolności krążenia. Bierze udział w przewodzeniu przez neurony impulsów nerwowych, wpływa na ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych, a także podwyższa stopień uwodnienia koloidów komórkowych. Potas jest niezbędny do pracy mięśni, nerwów i serca. Zarówno jego nadmiar, jak i niedobór powoduje groźne dla życia zaburzenia rytmu serca. Niedobór składników mineralnych bywa przyczyną zasłabnięć, skurczów łydek, uczuć kołatania i nieumiarkowanej pracy serca. Jedz banany, pomidory i ziemniaki, gdyż są bazą tych makroelementów.