Sinoblaszek trujący – właściwości, wygląd i występowanie
Sinoblaszek trujący to grzyb należący do rodziny pieczarkowatych. Jest niebezpieczny, silnie lub śmiertelnie trujący. W Polsce gatunek ten nie występuje, a w Ameryce Północnej odpowiada za największą liczbę przypadków zatruć grzybami. Jak wygląda i jakie ma właściwości? Z czym go można pomylić?
1. Co to jest sinoblaszek trujący?
Sinoblaszek trujący jest grzybem z rodziny pieczarkowatych, który występuje we wschodniej części Ameryki Północnej, a także Australii i niektórych państwach Europy oraz w krajach o klimacie tropikalnym. Zwykle pojawia się na przestrzeniach trawiastych, na ściółce w lasach liściastych oraz sosnowych, zwłaszcza na ich obrzeżach lub na polanach.
Może występować samotnie, jak i w skupiskach. To jeden z najczęstszych grzybów rosnących na trawnikach i pastwiskach w USA. W Polsce się nie pojawia.
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował Georg Friedrich Wilhelm Meyer, nadając mu nazwę Agaricus molybdites w 1818 r. Obecną nazwę nadali mu G.E. Massee i Paul Sydow w 1900 r.
Systematyka grzybów przedstawia się następująco:
- Domena: eukarionty
- Królestwo: grzyby
- Typ: podstawczaki
- Klasa: pieczarniaki
- Rząd: pieczarkowce
- Rodzina: pieczarkowate
- Rodzaj: Chlorophyllum
- Gatunek: sinoblaszek trujący
2. Właściwości sinoblaszka trującego
Sinoblaszek trujący jest saprofitem. Oznacza to, że należy do grupy organizmów cudzożywnych, które odżywiają się martwą, rozłożoną do postaci płynu, materią organiczną.
Saprofity, rozkładając związki organiczne do związków nieorganicznych, umożliwiają krążenie pierwiastków w przyrodzie, a także samooczyszczanie wód oraz tworzenie próchnicy.
Sinoblaszek trujący jest grzybem niebezpiecznym, silnie lub śmiertelnie trującym. Ma to związek najpewniej z tym, że łatwo go pomylić z jadalnymi grzybami, takimi jak na przykład czubajka kania.
Skutkiem spożycia sinoblaszka trującego jest zatrucie pokarmowe, któremu towarzyszą wymioty i biegunka, silne bóle brzucha. Objawy manifestują się po kilku godzinach od spożycia (od 1 do 3). Zatrucia te mają bardzo ostry przebieg, mogą prowadzić do zgonu.
3. Jak wygląda sinoblaszek trujący?
Sinoblaszek trujący ma cylindryczny, pusty w środku oraz lekko zwężający się ku górze trzon o wysokości od 7 do 20 cm wysokości. Jego dolna część jest bulwiasta, a powierzchnia gładka (rzadziej drobno włóknista) o barwie białej (do koloru beżowego).
Pierścień ma delikatnie zielono-brązową krawędź. Kapelusz sinoblaszka trującego ma średnicę od 10 do 22 cm. Jego kształt początkowo jest kulisty, u starszych owocników z czasem staje się wypukły i rozpostarty.
Ma kolor białawy lub kremowy i jest pokryty odstającymi łaskami w kolorze od beżoworóżowego po brązowy. Środek kapelusza najczęściej jest brązowy. Z popękanej w czasie wzrostu owocnika wierzchniej osłonowej warstwy skórki tworzą się łuski.
4. Sinoblaszek trujący a kania i inne grzyby
Sinoblaszek trujący bywa mylony z innymi, podobnymi grzybami, takimi jak:
- czubajka kania (Macrolepiota procera),
- czubajka gwiaździsta (Macrolepiota konradii).
- czubajka czerwieniejąca odmiana ogrodowa (Chlorophyllum brunneum).
Czubajka kania występuje w Ameryce Północnej, Europie, Korei, Japonii i na Nowej Zelandii. W Polsce jest dość pospolita. Rośnie na polanach leśnych i zrębach, na łąkach, w parkach, na poboczach szos, na cmentarzach oraz na brzegach lasów liściastych i iglastych.
Pojawia się najczęściej na glebach gliniastych i zasobnych w wapń. Unika siedlisk kwaśnych i wilgotnych. Owocniki wytwarza od lata do późnej jesieni. To grzyb jadalny, ceniony za smak.
Czubajka gwiaździsta rośnie głównie w Europie. W Polsce częstość jej występowanie nie jest znana. Rośnie w ściółce w lasach liściastych i sosnowych, szczególnie na ich obrzeżach oraz na niewielkich polankach. To grzyb jadalny, w smaku podobny do czubajki kani.
Czubajnik czerwieniejący występuje w Ameryce Północnej, Europie i Nowej Zelandii. W Polsce, tak jak i w całej Europie Środkowej, jest pospolity. Rośnie na brzegach lasów, w parkach i na polanach śródleśnych w lasach liściastych i iglastych.
U wrażliwych osób czubajka czerwieniejąca wywołuje dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Odradza się jej zbieranie. Jak je od siebie odróżnić? Sinoblaszek trujący, w przeciwieństwie do czubajki kani i czubajki gwiaździstej, ma zielonawy kolor hymenoforu i gładki trzon. Wyróżnia go także zielonoszary wysyp zawodników.
Sinoblaszek trujący od czubajki czerwieniejącej odmiany ogrodowej odróżnia kolor wysypu zarodników (ten u Chlorophyllum brunneum jest biały) i ponadto ma ona czerwieniający, brązowiejący miąższ.
