Suplementy polecane w cukrzycy. Czy można nimi poprawić glikemię?
W obliczu choroby szukamy rozwiązań, które mogły by poprawić stan zdrowia i samopoczucie. Osoby chorujące na cukrzycę chcąc zmniejszyć ryzyko powikłań spowodowanych przewlekle wysokim stężeniem glukozy sięgają po suplementy, które mają poprawić wyniki badań. Należy pamiętać, że podstawą wsparcia leczenia cukrzycy, a także innych chorób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej powinna być odpowiednia dieta, a dopiero w dalszej kolejności suplementacja. Najpowszechniejszymi składnikami znajdującymi się w suplementach dla tej grupy chorych są: morwa biała, cynamon, zielona herbata, chrom, magnez czy też kwas alfa-liponowy i witamina D.
Kwas alfa-liponowy – posiada silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, co zwiększa skuteczność niwelowania wolnych rodników. Dodatkowo związek ten bierze udział w metabolizmie składników, głównie węglowodanów i tłuszczów. Substancja ta wykazuje również działanie hipoglikemizujące, które związane jest z ograniczeniem akumulacji triacylogliceroli w trzustce, co prowadzi do uszkodzenia komórek B, zapobiega powstawaniu insulinooporności oraz zwiększa efektywność insuliny w stymulowaniu pobierania przez komórki mięśniowe glukozy, syntezy glikogenu, a także utleniania glukozy. Kwas alfa-liponowy zalecany jest przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne jako jedna z form farmakoterapii w leczeniu przyczynowym neuropatii oraz retinopatii cukrzycowej czy też schorzeń neurologicznych.
Cynamon – pochodzi z kory wiecznie zielonego drzewa. W przypadku cukrzycy zastosowanie ma szczególnie jeden z gatunków tej rośliny - Cinnamomum cassia. Badania pokazują, iż wzbogacenie diety tą przyprawą może mieć wpływ na obniżenie stężenia glukozy we krwi. Problem stanowi natomiast ustalenie dawki, ponieważ badania prowadzone są z wykorzystaniem różnych ilości i form cynamonu. Dodatkowo składnik ten wpływa na obniżenie stężenie cholesterolu całkowitego, triglicerydów oraz cholesterolu LDL. Szereg badań wskazuje, iż cynamon stosowany w ilości 1 g na dobę (ekwiwalent połowy łyżeczki do herbaty) może przynieść korzyści.
Zielona herbata – a w zasadzie jej bioaktywny składnik galusanu epigallokatechiny (EGCG) w badaniach eksperymentalnych wykazuje korzystny wpływ na redukcję masy ciała. Ponadto także bezpośrednio oddziałuje na gospodarkę węglowodanową i stabilizuje glikemię. Zaleca się spożywanie do 3 filiżanek zielonej herbaty dziennie. Należy jednak pamiętać, że zastosowanie jedynie EGCG, bez wprowadzenia w życie zaleceń dietetycznych nie przyniesie pożądanych korzyści.
Morwa biała – w liściach tej rośliny znajdziemy koncentrację substancji odżywczych m.in.: białko, błonnik pokarmowy, kwas askorbinowy, beta-karoteny, szczawiany, flawonoidy, fityniany czy kwas taninowy. Związki pozyskiwane z morwy hamują aktywność enzymów biorących udział w metabolizmie cukrów, odpowiadając za przemiany cukrów złożonych do prostych. Spowolnienie rozkładu węglowodanów w jelicie powoduje, iż jest ona wolniej wchłaniana i powoduje mniejszy wzrost glikemii poposiłkowej. Pożądany efekt uzyskuje się przy wypijaniu naparu sporządzonego z 1 g wysuszonych liści tej rośliny, które po zalaniu 100 ml wody i zaparzeniu przez około 5 minut są gotowe do spożycia. Ponadto, dzięki zawartości flawonoidów i antocyjanów korzystnie wpływa na obniżenie stężenia cholesterolu LDL, zmniejszając przy tym ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego.
Magnez – jest mikroelementem, którego zbyt niskie stężenie w organizmie przyczynia się do zaburzeń metabolizmu glukozy i insuliny. W przypadku osób chorujących na cukrzycę typu 2 i mających deficyt tego składnika, wprowadzenie suplementacji wpłynęło na poprawę wrażliwości tkanek na insulinę. W innym badaniu doustna suplementacja magnezem w ilości 250 mg tego pierwiastka wpływała również na poprawę wskaźników kontroli glikemii u pacjentów z tym samym typem cukrzycy.
Chrom – jest pierwiastkiem śladowym, który naturalnie występuje w żywności m.in.: w produktach pełnoziarnistych, zielonych warzywach, suchych nasionach roślin strączkowych, mięsie, orzechach, jajach czy drożdżach. Chrom (na III stopniu utleniania) jest składnikiem aktywującym enzymy biorące udział w metabolizmie składników. Jest on również niezbędny do efektywnego działania receptorów insulinowych. Istnieją badania wskazujące na to, iż chrom może zwiększać wrażliwość na insulinę i nasilać czynność komórek β trzustki. Większość badań wykazujących pozytywny wpływ przeprowadzona była na zwierzętach. W przypadku ludzi badania stają się niejednoznaczne.
Witamina D - wywiera pośredni wpływ na wydzielanie insuliny poprzez utrzymanie odpowiedniego stężenia jonów Ca 2+ w komórkach trzustkowych, co warunkuje odpowiednie uwalnianie insuliny.
Na rynku pojawia się coraz więcej suplementów dedykowanych osobom z cukrzycą, które mają wpływać na obniżenie stężenia glukozy we krwi. Niektóre z nich mają udowodnione działanie na poprawę parametrów gospodarki węglowodanowej, jednak tylko w połączeniu ze zbilansowaną dietą. Należy zachować szczególną ostrożność zanim sięgnie się po suplement diety, ze względu na ich synergistyczne działanie z lekami hipoglikemizującymi, co może doprowadzić do niebezpiecznego obniżenia glukozy we krwi Problemem może być również zmienność dawki oraz nieprecyzyjne informacje na temat wykorzystywanej części rośliny i formy suplementacji, a także brak odpowiednich, wieloletnich badań klinicznych.
Pomimo doniesień o potencjalnej skuteczności niektórych suplementów w leczeniu cukrzycy, wciąż głównym elementem terapii jest dieta. Odpowiednio zbilansowane plany żywieniowe, spełniające potrzeby osób z cukrzycą i nie tylko, można uzyskać w ramach abonamentu w aplikacji peater.wp.pl. Poza smacznymi planami żywieniowymi, możemy również wygenerować listę zakupów i uzyskać wsparcie doświadczonych dietetyków.
Karina Białek, dietetyk aplikacji żywieniowej Peater. W zespole Peatera odpowiada za zagadnienia z obszaru dietetyki ogólnej. Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Dietetyka. Od najmłodszych lat interesuje się wpływem żywienia na organizm człowieka, dlatego ciągle stara się poszerzać swoją wiedzę w tym temacie. Jej pasją jest gotowanie. Codziennie wertuje książki kucharskie w poszukiwaniu ciekawych pomysłów na zdrowsze wersje tradycyjnych dań. Pracując w Akademii Kulinarnej oraz cateringach dietetycznych, zdobyła wiedzę jak prawidłowo komponować posiłek, by był odżywczy i apetyczny. Wierzy, że zdrowa dieta może być smaczna i różnorodna.