Trujące dioksyny w żywności
Dioksyny to bardzo toksyczne substancje występujące w żywności, szczególnie pochodzenia zwierzęcego (mięso, oleje, mleko). Spożywanie żywności zawierającej dioksyny negatywnie wpływa na zdrowie człowieka, powodując nowotwory, cukrzycę, choroby układu krążenia, trądzik oraz bezpłodność.
1. Właściwości dioksyn
Dioksyny to toksyczne substancje pochodzenia organicznego zawierające w swojej cząsteczce wiele atomów chloru. Trudno rozpuszczają się w wodzie, ale za to dobrze w tłuszczach, dlatego wykazują zdolność kumulowania się w tkance tłuszczowej, zarówno zwierząt, jak i ludzi. Dioksyny nigdy nie były produkowane celowo. Powstają przede wszystkim w procesach spalania plastiku (butelki), odpadów medycznych oraz jako produkty przy produkcji niektórych pestycydów czy papieru. Spośród dioksyn najbardziej toksyczną jest tetrachlorodibenzo-p-dioksyna (2,3,7,8-TCDD). Dioksyny są obecne zarówno w powietrzu, jak i wodzie, a także w przedmiotach codziennego użytku, jednakże głównym źródłem narażenia na te substancje jest żywność.
Zawartość dioksyn w żywności jest znacznie zróżnicowana, zależy bowiem od zawartości tłuszczu w produkcie spożywczym. Najwyższe stężenie tych związków odnotowano w produktach pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza w rybach wędzonych: łososiu bałtyckim i szprocie oraz śledziach. Dlatego z uwagi na dużą zawartość dioksyn w tych rybach, nie zaleca się ich spożywania przez kobiety w ciąży oraz małe dzieci. Spośród produktów pochodzenia zwierzęcego najwyższą zawartość dioksyn mają jaja, masło oraz ser żółty. Wysokie stężenie tych związków stwierdza się również w mięsie poddanym grillowaniu.
2. Toksyczność dioksyn
Długotrwałe narażenie ludzi nawet na niskie stężenia dioksyn negatywnie wpływa na zdrowie. Zawartość dioksyn w organizmie człowieka zależy przede wszystkim od sposobu odżywiania oraz stylu życia. W organizmie osób otyłych i z nadwagą występują wyższe stężenia dioksyn, będące wynikiem nadmiernego spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego zanieczyszczonych tymi substancjami, a także dużą zawartością tkanki tłuszczowej w organizmie, w której kumulują się dioksyny.
Dioksyny znacznie oddziałują na ludzki organizm, powodując:
- zwiększenie ryzyka wystąpienia osteoporozy;
- zaburzenia rozwoju zębów, w tym defekty szkliwa;
- spadek odporności;
- zwiększenie zachorowalności na zapalenie ucha środkowego;
- spadek stężenia hormonów tarczycy;
- zaburzenia rozwoju psychomotorycznego u dzieci;
- zwiększenie podatności na stres;
- zaburzenia pamięci;
- spowolnienie procesów uczenia;
- spadek stężenia hormonów płciowych (testosteronu, estradiolu);
- mniejszą ruchliwość plemników;
- zahamowanie owulacji;
- zmniejszenie płodności;
- endometriozę;
- niską masę urodzeniową u noworodków,
- spadek napięcia mięśniowego u noworodków;
- trądzik chlorowy;
- choroby układu krążenia;
- nowotwory.
Mając na uwadze toksyczność dioksyn, nie należy spożywać żywności skażonej tymi związkami, gdyż powodują wystąpienie wiele przewlekłych chorób, w tym nowotworów.