Zespół Korsakowa
Zespół Korsakowa (inaczej: psychoza Korsakowa) to zaburzenie neuropsychiatryczne, które występuje głównie u alkoholików. Wiąże się z dużym niedoborem witamin z grupy B. Nazywana również tiaminą, witamina B1 odgrywa znaczącą rolę w przyswajaniu pokarmów i transformacji glukozy w energię dla mózgu. Przedłużony niedobór witamin z grupy B może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w mózgu odpowiedzialnych za zespół Korsakowa.
1. Etiologia i objawy zespołu Korsakowa
Regularne nadużywanie alkoholu pośrednio prowadzi do niedoborów witamin z grupy B. Alkohol sam w sobie nie powoduje niedoboru, jednak jego spożycie warunkuje złe odżywianie, które z kolei odpowiada za niedobór witamin. Brak witaminy B może doprowadzić do śpiączki, a nawet do śmierci.
Zespół Korsakowa jest zatem bezpośrednią konsekwencją niedoboru witamin z grupy B. W jaki sposób do niego dochodzi? Należy wskazać tutaj na wpływ alkoholu na działanie jelita cienkiego. Alkohol wprowadzony do organizmu powoduje znaczne zmniejszenie substancji w tym odcinku przewodu pokarmowego, co z kolei sprawia, że organizmowi nie są dostarczane witaminy z grupy B. Nawet jeżeli będziemy jeść produkty bogate w te witaminy, nie zostaną one przez nas przyswojone, a po przedostaniu się ich przez jelito grube, będą wydalone.
Jednym z głównych objawów niedoboru witaminy B w zespole Korsakowa są ostre zaburzenia pamięci. Występują poważne zaburzenia pamięci bieżącej, czyli dotyczące niedawnych zdarzeń, już po wystąpieniu pierwszych objawów choroby Korsakowa. Wspomnienia sprzed początku choroby są z reguły zachowane lub dotknięte tylko w niewielkim stopniu. Nasilenie objawów, a w szczególności zaburzeń pamięci, różni się w zależności od pacjenta.
Problemom z pamięcią towarzyszą zazwyczaj: dezorientacja czasowo-przestrzenna (pacjent nie wie, jaki jest dzień, godzina ani gdzie się znajduje), konfabulacja (pacjent uważa za fakty wydarzenia, które nigdy nie miały miejsca), anosognozja (pacjent zaprzecza chorobie, jest niezdolny do zdania sobie sprawy z własnej choroby). Osoby cierpiące na zespół Korsakowa mają także problemy z zafałszowanym poznawaniem osób oraz z przyswajaniem nowych informacji.
2. Leczenie zespołu Korsakowa
Zmiany w mózgu zachodzące w związku z psychozą Korsakowa są nieodwracalne. Choroba jest tym poważniejsza, że w 1/5 przypadków przekształca się w głębokie otępienie. Nie istnieje żaden lek ani żadna kuracja, która mogłaby naprawić powstałe w mózgu straty. Człowiek dotknięty tą przypadłością nigdy nie powróci do stanu sprzed choroby.
Leczenie zespołu Korsakowa polega głównie na przygotowaniu pacjenta i jego otoczenia na zaburzenia towarzyszące chorobie. Poza tym stosuje się suplementację witaminy B oraz klonidynę i propranolol. Leczenie farmakologiczne ma na celu uniknięcie lub zahamowanie skutków ubocznych zespołu Korsakowa (stany depresyjne, stany lękowe, zaburzenia zachowania).
W zależności od stanu pacjenta można również zastosować terapię psychologiczną.