Bakłażan - charakterystyka, wskazania, przeciwskazania, pomysły na przyrządzenie

Bakłażan, inaczej zwany gruszką miłosną, jajkiem krzewiastym, oberżyną czy psianką podłużną jest wciąż za mało znanym warzywem. Niesłusznie. Jest dobrym źródłem błonnika, wspomaga trawienie tłustych mięs. Bakłażan znany jest jako ważny składnik kuchni śródziemnomorskiej bądź arabskiej, mało kto wie jednak, że tak naprawdę warzywo to pochodzi z Indii. Polacy jeszcze się na nim nie poznali, jednak bakłażan ma wielki potencjał kulinarny.

Zobacz film: "Pasta z pieczonego bakłażana. Sekret tkwi w przyprawach."

1. Charakterystyka bakłażanu

Bakłażan należy do gatunku psiankowatych. Choć znany jest jako warzywo, z punktu widzenia botanicznego jest to w stu procentach owoc, dokładniej mówiąc jagoda. Został przywieziony do Europy przez Maurów wędrujących z Indii.

W naszym kraju bakłażan znany jest od szesnastego wieku, początkowo jednak uprawiane były jako roślina ozdobna. Jego wartości odżywcze i smakowe zostały dostrzeżone i docenione w Polsce dopiero w dziewiętnastym wieku. W Europie został najbardziej spopularyzowany we Włoszech, gdzie był promowany jako wykwintny smakołyk.

Zawiera mnóstwo soli mineralnych, głównie fosforu i wapnia, dużo glukozy i błonnika. Bakłażan jest warzywem niskokalorycznym - 100 gram tego warzywa zawiera tylko 30 kalorii, jednak zwykle jest on jadany po obróbce termicznej w oliwie bądź oleju, co powoduje wzrost jego kaloryczności. Miąższ tego warzywa wchłania ogromną ilość tłuszczu.

Bakłażany bogate są w antycyjany, dzięki którym zawdzięczają swój niepowtarzalny kolor. Związki te należą do flawonoidów, które chronią organizm przed działaniem wolnych rodników, odpowiedzialnych m.in. za powstawanie nowotworów. Dodatkowo, pomagają przyswajać witaminę C, a także działają antywrzodowo, antyalergicznie i antygrzybiczo, zapobiegają starzeniu i poprawiają wygląd włosów i paznokci.

2. Wskazania do stosowania „gruszki miłosnej”

Ze względu na swoją niskokaloryczność, bakłażan jest idealnym warzywem dla osób odchudzających się oraz uprawiających intensywny sport. Poza wodą, w składzie tego warzywa znajduje się także magnez, wapń, błonnik i potas.

Bakłażan pomaga w walce z nadwagą z uwagi na zawartość pektyn, które spowalniają wchłanianie glukozy i zwiększają uczucie sytości. Pomaga też zmniejszać wchłanianie metali ciężkich oraz cholesterolu.

W krajach śródziemnomorskich uważany jest za silny afrodyzjak - właściwości te mogą wynikać z argininy, mającej korzystny wpływ na układ krwionośny i serce, co może wpływać na potencję.

Ze względu na korzyści detoksykacyjne, bakłażan jest polecany po kuracji antybiotykowej. Zmniejsza również ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe dzięki właściwościom antyoksydacyjnym oraz dzięki nasuninie zawartej w skórce tego warzywa - badania dowodzą, że substancja ta ogranicza angiogenezę (proces związany z rozwijaniem się komórek nowotworowych)

3. Przeciwwskazania do stosowania bakłażanu

Gruszka miłosna nie jest polecana dla kobiet w ciąży, reumatyków, małych dzieci, osób chorujących na choroby przewodu pokarmowego i nerek. Bakłażany jednak mogą powodować nieprzyjemne dolegliwości żołądkowe, jak np. wzdęcia.

Nie powinno się spożywać bakłażana na surowo, ponieważ zawiera w sobie solaninę, która może zaszkodzić; najlepszym rozwiązaniem będzie poddanie go obróbce termicznej poprzez gotowanie, duszenie lub grillowanie.

4. Ciekawe pomysły na wykorzystanie bakłażanu w kuchni.

Oberżyna może być doskonałą podstawą dla wielu potraw. Co prawda niektórzy nie przepadają za nią ze względu na wspomniany wyżej gorzkawy posmak bakłażana, jednak po odpowiednim przyrządzeniu gorycz ta jest niwelowana. Przed jakąkolwiek obróbką należy go pokroić, posolić i odstawić na kilkanaście minut, podczas których sól wyciągnie wodę z goryczką. Następnie należy odsączyć bakłażany papierowymi ręcznikami, bądź spłukać je wodą.

W Polsce sezon na to warzywo ma swój szczyt od początku sierpnia do około połowy października, jednak jest dostępny w sklepach o każdej porze roku. Popularnym daniem jest bakłażan faszerowany mielonym mięsem, czy też frytki.

4.1. Bakłażan faszerowany mielonym mięsem.

Składniki, których potrzebujemy: 2 bakłażany, 1 cebula, 2 pomidory, 2 ząbki czosnku, 30 dag mięsa mielonego, 15-20 dag miękkiego sera żółtego, olej, pieprz, sól, zioła.

Sposób na przyrządzenie:

1. Bakłażan przekrój na pół, wzdłuż.
2. Wydrąż miąższ, zostawiając połowę.
3. Drugą połowę miąższu pokrój na kawałki.
4. Posiekaj czosnek i cebulę.
5. Pokrój pomidory na małe kawałki.
6. Podsmaż cebulę, czosnek i pomidory na rozgrzanym oleju.
7. Dodaj mięso oraz kawałki miąższu z oberżyny.
8. Zamieszaj.
9. Dopraw solą i pieprzem.
10. Duś chwilę pod przykryciem.
11. Przypiecz pozostałe połówki bakłażana na grillowej patelni.
12. Na przypieczone połówki nałóż farsz.
13. Ułóż gotowe połówki z farszem w wysmarowanym olejem naczyniu żarodoodpornym.
14. Piecz w nagrzanym do 180 stopni C piekarniku przez 30-40 minut.
15. Pod koniec pieczenia połóż na wierzchu kosteczki sera zółtego, a po upieczeniu posyp ziołami.

4.2. Frytki z bakłażana.

Składniki, których potrzebujemy:

• 1 bakłażan,
• 1 łyżka oleju,
• sól,
• ulubiona przyprawa.

Sposób na przyrządzenie:

1. Pokrój bakłażana w plastry, posól i odstaw na 20 minut.
2. Papierowym ręcznikiem zbierz z wierzchu powstałe kropelki, aby pozbyć się goryczy.
3. Pokrój plastry bakłażana w długie paski.
4. Wymieszaj olej z przyprawami i pędzelkiem posmaruj frytki.
5. Ułóż frytki na blaszy wyłożonej papierem do pieczenia.
6. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni C przez 30 minut.