Co niszczy witaminy?

Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Witaminy, bo właśnie o nich mowa, znajdują się w niemal każdym produkcie spożywczym. W jaki sposób jednak przyrządzać posiłki, by nie traciły one najważniejszych składników?

Obieranie, gotowanie czy duszenie warzyw i owoców sprawia, że tracą one swoje wartościObieranie, gotowanie czy duszenie warzyw i owoców sprawia, że tracą one swoje wartości
Źródło zdjęć: © 123rf
Magdalena Bury

Ważne witaminy

Bez witamin żaden narząd nie jest w stanie pracować. Niedobór każdej z nich prowadzi do zwiększonego ryzyka wystąpienia wielu chorób. Warzyw i owoców najczęściej nie spożywamy w formie surowej.

Witaminy, pomimo tego że nie są źródłem energii, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Są także związkami organicznymi, a to oznacza, że nie są trwałe. Właśnie dlatego nieustannie należy je suplementować, najlepiej w postaci naturalnej.

Związki, jakimi są witaminy, bardzo łatwo ulegają rozpadowi i procesom utleniania. Dotyczy to np. witaminy A, B9, C, D,E oraz beta-karotenu. Najmniej trwała z nich jest witamina C, czyli inaczej kwas askorbinowy. Wspomaga ona układ odpornościowy, wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, które chronią przed starzeniem się skóry, oraz wzmacnia układ krążenia.

Jedz brokuły. Chronią przed rakiem

Proces niszczenia

Najwięcej witamin znajduje się w świeżych owocach i warzywach. Mogą one stracić jednak swoje odżywcze wartości z wielu powodów. Jednymi z czynników są: zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura otoczenia, dostęp do światła i powietrza czy procesy przeróbki żywności. Niszczy je także obieranie, gotowanie, duszenie oraz smażenie.

Owoce i warzywa są pełne witamin i składników mineralnych
Owoce i warzywa są pełne witamin i składników mineralnych © 123rf

W jaki sposób zachować moc witamin?

Owoce i warzywa najlepiej jeść ze skórką. To właśnie w niej zawarte jest bogactwo wielu witamin, składników mineralnych i duże ilości błonnika. Owoce i warzywa powinny być przechowywane w ciemnym miejscu. Promienie słoneczne mogą spowodować utlenienie się witamin, np. A, B2, D, E oraz K.

Szpinak, brukselka, bób, brokuły, jarmuż czy zielony groszek to warzywa, których nie warto gotować w wodzie. Wysoka temperatura niszczy bowiem kwas foliowy, którego duże ilości znajdują się właśnie w tych ciemnozielonych roślinach.

Najlepsze dla naszego zdrowia są ich świeże liście. W kolejnych dniach (nawet, jeżeli są przechowywane w ciemnym miejscu) może dojść do utraty kwasu foliowego nawet do 70 proc.

W wielu domach warzywa i owoce są mrożone. Róbmy to jednak tylko z tymi świeżymi produktami, od razu po ich zakupie. Mrożenie zmniejsza utlenianie się witaminy C. Jest to zdrowszy sposób od kupowania owoców w formie suszonej.

Przeczytaj koniecznie

Przygotowywanie obiadu

W jaki sposób obierać warzywa, by nie straciły na wartości? Najlepiej zaraz po obraniu wrzucać je do wody i gotować. Warto jednak pamiętać, by do krojenia używać nierdzewnych noży. Te ze stali powodują reakcję pomiędzy polifenolami (zawartymi np. w szpinaku) a żelazem. W efekcie cenne składniki ulegają zniszczeniu.

Warzywa na obiad (takie jak: kalafior, brokuły czy bób) najlepiej gotować na parze, w wodzie lub jeść na surowo – w formie surówek i sałatek. Te ostatnie w procesie przygotowania tracą tylko 20 proc. witaminy C. Duszenie warzyw obniża ich wartość o 30 proc., natomiast gotowanie – o 50 proc.

Ziemniaki przechowywane w temperaturze pokojowej tracą średnio 15 proc. witaminy C miesięcznie. Obieranie i gotowanie niszczy kolejne 30 do 50 proc. tej witaminy.

Witaminy ulegają zniszczeniu również podczas wylewania wody po gotującej się kaszy lub ryżu. Właśnie dlatego ziarna najlepiej zalewać minimalną ilością wody. Błąd możemy popełnić nawet przy dodawaniu pokrojonej natki pietruszki do zupy. Wskazane jest posypywanie zieleniną dania na samym końcu. W ten sposób nie straci ona cennego kwasu askorbinowego.

Spożywanie owoców i warzyw

Surowe warzywa i owoce jedzmy zaraz po ich obraniu i pokrojeniu, najlepiej na surowo. Te części, które zostawiamy na później, chowajmy w szczelnych, szklanych pojemnikach. W ten sposób zachowamy witaminę A, która wzmacnia odporność oraz pozytywnie wpływa na wygląd skóry.

Poważnie powinniśmy traktować również informacje na temat picia herbaty z cytryną. Plasterków nie należy dodawać do gorącego naparu. Wysoka temperatura skutecznie zniszczy witaminę C zawartą w cytrusie.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Kluczowy w diecie seniorów. Bogactwo białka, wapnia i cennych witamin
Kluczowy w diecie seniorów. Bogactwo białka, wapnia i cennych witamin
U Niemców zakazana, w Polsce legalna. Takie są skutki jej spożycia
U Niemców zakazana, w Polsce legalna. Takie są skutki jej spożycia
Sezam wycofany z obrotu. Wykryto w nim Salmonellę
Sezam wycofany z obrotu. Wykryto w nim Salmonellę
Ranking ketchupów 2025. "Niska zawartość pomidorów"
Ranking ketchupów 2025. "Niska zawartość pomidorów"
Najgorszy dodatek do jarzynowej. Zrezygnuj nawet w Wielkanoc
Najgorszy dodatek do jarzynowej. Zrezygnuj nawet w Wielkanoc
Najlepsze wśród mięs. Tylko takie kupuj na święta wielkanocne
Najlepsze wśród mięs. Tylko takie kupuj na święta wielkanocne
Naukowcy odkryli nowe działanie kefiru. To nadzieja dla chorych
Naukowcy odkryli nowe działanie kefiru. To nadzieja dla chorych
Sprzyjają demencji i pogarszają pamięć. Te produkty są wrogami mózgu
Sprzyjają demencji i pogarszają pamięć. Te produkty są wrogami mózgu
Jakie znaczenie ma kolor skorupki jajka? Niektórzy będą zdziwieni
Jakie znaczenie ma kolor skorupki jajka? Niektórzy będą zdziwieni
Choć mają złą opinie, otulą serce. Kardiolog wskazuje 5 produktów
Choć mają złą opinie, otulą serce. Kardiolog wskazuje 5 produktów
Zbadali w laboratorium paprykę z Biedronki i z Lidla. Oto, co wykryli
Zbadali w laboratorium paprykę z Biedronki i z Lidla. Oto, co wykryli
Będzie towarem luksusowym. Fatalne prognozy dla...ziemniaka
Będzie towarem luksusowym. Fatalne prognozy dla...ziemniaka