Czy cukier w syropach to konieczny dodatek?
Wydaje ci się, że cukier znajdziesz tylko w słodyczach? Choć to domena batonów i czekoladek, czy wiesz, że dostępny jest także w produktach z apteki? To nie tylko składnik wielu płynnych leków, ale obecny jest często w syropach dostępnych bez recepty. Zobacz, w jakiej formie w nich występuje i czy rzeczywiście jest niezbędny.
1. Czym jest syrop?
Według kodeksu aptecznego to płynny preparat mono- i disacharydów o słodkim smaku, mogący zawierać dodatki lecznicze i wyciągi roślinne. Dzięki zawartości cukru syrop, który dostaniesz w aptece, jest słodki, lepki i gęsty, a to wpływa nie tylko na przyjemne doznania dla podniebienia, przez co mikstura jest lepiej tolerowana przez dzieci czy osoby starsze, ale powoduje także, że cząsteczki substancji aktywnych równo rozkładają się w całej objętości mieszaniny.
2. Nie tylko dla smaku
Choć wydaje się, że dodatek cukru stosuje się wyłącznie jako smakowy nośnik leku, okazuje się, że może mieć także inne znaczenie. Domieszka, chociażby sorbitolu czy glicerolu sprawi, że syrop z dodatkiem cukru nie będzie się krystalizował, nawet gdy temperatura przechowywania płynnego produktu będzie się zmieniała.
Pamiętaj także, że syropy zawierają wodę, dlatego są dobrym środowiskiem do rozwoju drobnoustrojów i bez dodatku konserwantów nie są w stanie zachować czystości mikrobiologicznej. Z pomocą przychodzą producentom wówczas substancje słodzące, wśród których najczęściej jako konserwant stosuje się sacharozę. Dzięki niej syrop jest trwały, a mikroby nie są w stanie przeżyć i rozwijać się w preparacie.
Ma to szczególne znaczenie w przypadku leków, które muszą zawierać odpowiednią dawkę substancji aktywnej przez cały okres ich przydatności do spożycia. Standardowo stosuje się około 65-procentowy wodny roztwór sacharozy, który wykazuje właściwości zabezpieczające przed rozwojem bakterii i przy okazji chroni również przed wzrostem drożdży.
3. Działania niepożądane
Niestety, zarówno w przypadku leków, jak i suplementów diety, w zależności od rodzaju i stężenia użytej "słodkiej" substancji, produkt końcowy może powodować objawy niepożądane.
Sorbitol orzeźwia smak syropu i nadaje efekt chłodzący. Choć ma niski indeks glikemiczny, w nadmiarze może powodować zaburzenia trawienne. Niewchłonięty przez jelita, zostaje w nich rozłożony, przy okazji powodując skurcze, wzdęcia czy biegunkę. Podobnie na układ pokarmowy może zadziałać maltitol, w mniejszym stopniu erytrytol i ksylitol.
Sacharyna, za sprawą obecności sulfonamidów, może wywołać reakcję alergiczną, nie tylko w postaci biegunki, ale także bólu głowy, trudności w oddychaniu, nagłego pojawienia się wysypki czy pokrzywki. Choć ma niski indeks glikemiczny, niektórzy naukowcy sugerują, że jej słodki smak może stymulować produkcję insuliny w trzustce. Po spożyciu sacharyny wyprodukowana insulina nie ma się z czym związać, a to w konsekwencji może zmniejszyć wrażliwość organizmu na nią i zwiększyć ryzyko rozwoju zaburzeń glikemii, w tym także cukrzycy. Badania naukowe nadal są w tej kwestii niejednoznaczne, jednak powszechnie uznaje się, że jej spożywanie jest bezpieczne.
Także słodkiemu syropowi glukozowo-fruktozowemu przypisuje się negatywny wpływ na organizm, m.in. masę ciała, wzrost ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń gospodarki lipidowej czy chorób układu krążenia. Szczególnie niesprzyjające działanie mają syropy, zawierające w przewadze fruktozę, dlatego naukowcy sugerują, aby unikać ich dodatku w lekach, suplementach czy żywności.
4. Lek, suplement, a może modyfikacja diety?
Niezależenie od tego, czy stosowany przez ciebie syrop jest na receptę, czy w postaci suplementu diety, każdy z nich może zawierać substancję słodzącą. Choć to często znaczący składnik syropu, nie powinien decydować o jego zakupie. To, który preparat wybierzesz, powinno zależeć głównie od substancji czynnej w nim zawartej i jej udokumentowanego pozytywnego oddziaływania na organizm. Tylko wówczas dany produkt będzie dla ciebie przydatny.
Pamiętaj także, że wielu producentów ogranicza "słodkie" dodatki, stosując ich zamienniki lub wprowadzając na rynek odpowiednik syropu w postaci np. tabletek czy pastylek. Szczególnie w przypadku suplementów, zanim sięgniesz po kolejny apteczny preparat, zastanów się, czy nie wystarczą jedynie modyfikacje dotychczasowego stylu życia, aby np. zwiększyć odporność lub poprawić apetyt.
5. Bezpieczeństwo stosowania
Pamiętaj, że syropy przepisywane na receptę należy stosować zawsze zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania lub według zaleceń lekarza. Wówczas masz pewność, że nawet jeśli zawierają biały cukier lub inną substancję słodzącą, nie przedawkujesz ich.
Szczególną uwagę na skład należy zwrócić, gdy cierpisz na cukrzycę i kupujesz syrop z dodatkiem "słodkich" związków. Przed jego wyborem poinformuj o tym farmaceutę, który pomoże ci dobrać odpowiedni preparat lub w razie wątpliwości zapytaj o poradę lekarza prowadzącego.
Nie używaj syropów prewencyjnie "na wszystko" i nie podawaj dzieciom tych, które nie są dla nich przeznaczone. Czytaj etykiety, ale nie zwracaj uwagi wyłącznie na słodkie komponenty. Powinny o tym pamiętać zwłaszcza kobiety w ciąży, matki karmiące czy osoby cierpiące na alergie lub schorzenia układu krążenia.
Szczególnie w okresie jesienno-zimowym, w którym ilość spożywanych syropów wzrasta, zastanów się przed zakupem kolejnego preparatu, zwłaszcza gdy jest przeznaczony dla dzieci i powinien być spożywany przez kilka tygodni. Zwracaj uwagę, ile cukru dostarczają wszystkie przyjmowane leki i suplementy.
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dzienna dawka cukru, ze wszystkich jego źródeł, dla osoby dorosłej o średnim zapotrzebowaniu energetycznym (2000kcal), nie powinna przekroczyć 10 łyżeczek na dobę, a w przypadku dzieci - połowę tej porcji. Przy dużej jego koncentracji w diecie i przyjmowaniu wraz z aptecznymi preparatami, kolejny specyfik, o ile masz taki wybór, możesz wybrać w postaci chociażby tabletki, pastylki czy nawet czopka.
I pamiętaj, leki stosuj jedynie w razie potrzeby, a suplementy traktuj jako dodatek do zdrowej diety, z którego czasem korzystasz.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl