Dieta a zdrowie
Dieta to jeden z czynników wpływających na zdrowie. Bowiem właściwy sposób żywienia dostarcza organizmowi wszystkie składniki odżywcze niezbędne do wzrostu, rozwoju, ale także regeneracji organizmu. Jednakże źle zbilansowana dieta jest przyczyną wielu chorób – otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia.
1. Co wpływa na zdrowie
Czynniki, które wpływają na nasze zdrowie można podzielić na 4 grupy:
- styl życia – 51%,
- czynniki zewnętrzne – 23%,
- materiał genetyczny – 16%,
- służba zdrowia – 10%.
W grupie styl życia najważniejsza jest dieta. Odpowiednio skomponowana, od pierwszych chwil życia zapewnia początkowo niemowlęciu właściwy wzrost i rozwój. Dieta zawierająca w odpowiednich ilościach składniki odżywcze chroni przed wystąpieniem niedoborów pokarmowych, które mogą być przyczyną następujących objawów i schorzeń:
- niedokrwistość, anemia (niedobór żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, witaminy B6),
- zmiany skórne (niedobór witaminy PP, witamin A, C, E i z grupy B),
- schorzenia kości i stawów (witamina C, witamina D),
- łamliwe paznokcie, wypadanie włosów (niedobór żelaza, cynku, witamin C, A, E),
- sucha łuszcząca się skóra, częste infekcje bakteryjne (niedobór niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych),
- zaburzenia koncentracji uwagi, częste bóle głowy (niedobór magnezu, witaminy B6).
2. Czy dieta może powodować choroby?
Nadmiar niektórych składników odżywczych może generować wiele chorób, które określane są mianem dietozależnych. Najbardziej znaną chorobą jest otyłość. Otyłość to choroba metaboliczna polegająca na nadmiernym odkładaniu tkanki tłuszczowej. Otyłość powoduje zmiany zwyrodnieniowe stawów, z kolei nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych nasyconych jest przyczyną miażdżycy. Schorzenie to polega na odkładaniu się złogów cholesterolu w naczyniach krwionośnych. W wyniku tego może powstać zator, a tym samym udar mózgu lub zawał mięśnia sercowego.
Dieta uboga w błonnik jest w większości przypadków przyczyną schorzeń jelit takich jak zaparcia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna, hemoroidy, a nawet nowotwory. Zalęgający w układzie pokarmowym pokarm uszkadza ścianę jelit.
Osoby mające stresujący tryb życia, narażone na czynniki szkodliwe – powinny przyjmować pokarmy bogate w polifenole. Wykazują one bowiem zdolność neutralizowania wolnych rodników, które uszkadzają tkanki i komórki oraz przyspieszają proces starzenia organizmu. Najwięcej polifenoli jest obecnych w owocach, warzywach, zielonej herbacie oraz kakao 70%.
Wiele diet odchudzających całkowicie eliminuje lub w sposób drastyczny zwiększa niektóre składniki odżywcze. W diecie Dukana zwiększa się zawartość białka, które może uszkadzać nerki, wątrobę oraz układ nerwowy. Z kolei w diecie Kwaśniewskiego i Atkinsa eliminuje się węglowodany, a zwiększa zawartość tłuszczów zwierzęcych (zwiększone ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia). Nieodpowiedni sposób odżywiania negatywnie wpływa na rozwój i funkcjonowanie organizmu.