Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Daria Występek

Elektrolity - charakterystyka, niedobór, źródła

Elektrolity odgrywają bardzo ważną rolę w organizmie, warto zwrócić uwagę na dietę i ilość spożywanej wody.
Elektrolity odgrywają bardzo ważną rolę w organizmie, warto zwrócić uwagę na dietę i ilość spożywanej wody. (Zdjęcie dłoni / Shutterstock)

Elektrolity są ważne dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, a zwłaszcza układu nerwowego i mięśniowego. Najważniejsze elektrolity to sód, wapń i magnez. Jakie funkcje pełnią elektrolity? Kiedy pojawia się niedobór elektrolitów? Jak uniknąć ich utraty? Jakie są przyczyny i objawy niedoboru elektrolitów? W jaki sposób uzupełnić ich ilość?

spis treści

1. Co to są elektrolity?

Elektrolity to substancje rozpuszczające się w płynach ustrojowych. To dodatnie jony, czyli kationy (sód, potas, wapń, magnez) i ujemne aniony. To dzięki nim możliwe jest utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej.

Elektrolity są bardzo ważne dla układu nerwowego - ze względu na elektryczne właściwości potrafią przewodzić impulsy nerwowe, niezbędne dla funkcjonowania mózgu.

Zobacz film: "Życiodajna woda - sprawdź, jak wpływa na funkcjonowanie organizmu"

Elektrolity są istotne również dla naszych mięśni, w tym największego z nich, czyli serca. Wpływają na skurcze i rozkurcze mięśni, co w przypadku serca wiąże się z pompowaniem krwi i dostarczaniem tlenu do wszystkich komórek organizmu.

Odpowiednie stężenie elektrolitów jest kluczowe dla całej gospodarki wodnej organizmu. Te substancje rozprowadzają wodę i umożliwiają jej wchłanianie.

Najważniejszą rolą elektrolitów jest usprawnienie przepływu wody między każdą komórką. Decydują też o ilości płynów znajdujących się w różnych częściach ciała.

Prawidłowe wartości elektrolitów:

  • sód – 3250 mg/l, 142 mmol/l;
  • potas – 156 mg/l, 4 mmol/l;
  • magnez – 24 mg/l, 1 mmol/l;
  • wapń – 100 mg/l, 2,5 mmol/l.

2. Przyczyny niedoboru elektrolitów

Przyczyn niedoboru elektrolitów może być wiele i nie zawsze określenie przyczyny jest łatwe. Najczęściej niedobór elektrolitów powoduje:

  • zaburzenie czynności układu pokarmowego,
  • biegunka,
  • wymioty,
  • wysoka gorączka,
  • upał,
  • intensywny wysiłek fizyczny,
  • ciężka praca fizyczna,
  • przyjmowanie zbyt małej ilości płynów,
  • błędy żywieniowe,
  • stosowanie rygorystycznych diet,
  • głodówki,
  • zażywanie leków moczopędnych,
  • zażywanie środków przeczyszczających.

Elektrolity najczęściej są usuwane z organizmu z potem i moczem. Dlatego tak istotne jest picie dużych ilości wody podczas ćwiczeń fizycznych i pracy. Równie ważne jest nawadnianie się w trakcie przeziębienia i grypy.

Wówczas organizm intensywnie walczy z bakteriami i wirusami, odpowiedni poziom elektrolitów przyspiesza powrót do zdrowia.

3. Elektrolity - jak uniknąć niedoboru?

Najważniejsza jest zdrowa dieta, złożona z różnorodnych produktów. Warto spożywać też owoce i warzywa, najlepiej kilka porcji w ciągu dnia.

Niezalecane są niskokaloryczne diety ani głodówki, ponieważ skutki takich sposobów żywienia mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia.

Osoby regularnie uprawiające sport muszą pamiętać o częstym uzupełnianiu elektrolitów w postaci wody mineralnej lub napojów izotonicznych. Izotoniki nawadniają organizm, a także dodają energii.

Do niebezpiecznych niedoborów elektrolitów bardzo często dochodzi w czasie zatruć pokarmowych. Jeśli cierpimy na biegunki i wymioty, musimy pamiętać o piciu dużej ilości wody.

Można też skorzystać z dostępnych w aptece preparatów elektrolitowych, które uzupełniają braki spowodowane chorobą. Bardzo ważna jest również odpowiednia ilość snu, najlepiej poświęcić 7-8 godzin na odpoczynek i regenerację.

4. Jakie są objawy niedoboru elektrolitów?

O niewystarczającej ilości elektrolitów organizm dosyć szybko daje znać, na wiele różnych sposobów. Co prawda, symptomy można pomylić z innymi chorobami, ale wystarczy wykonać podstawowe badania diagnostyczne, by znaleźć przyczynę. Objawy niedoboru elektrolitów to:

  • drżenie mięśni,
  • skurcze mięśni,
  • bóle mięśni
  • opuchlizna,
  • biegunka,
  • zaparcia,
  • senność,
  • brak energii,
  • złe samopoczucie,
  • zmniejszenie siły mięśni,
  • osłabienie,
  • brak apetytu,
  • zawroty głowy,
  • nudności.

W sytuacji kiedy niedobór elektrolitów nie zostanie uzupełniony w krótkim czasie od wystąpienia objawów, samopoczucie może się pogarszać. Zaawansowane objawy niedoboru to:

  • omdlenia,
  • konwulsje,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • łamliwość kości,
  • paraliż,
  • nadciśnienie.

PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

5. Jak uzupełnić elektrolity?

Uzupełnienie elektrolitów nie wymaga wiele wysiłku. Wystarczy zwrócić uwagę na swoją dietę i ilość spożywanych płynów w ciągu dnia. Źródłem elektrolitów są:

  • woda mineralna,
  • sok pomidorowy,
  • napój izotoniczny,
  • woda kokosowa,
  • dieta bogata w potas,
  • dieta bogata w wapń,
  • suszone morele,
  • suszone figi,
  • banany,
  • ziemniaki,
  • awokado,
  • kiwi,
  • grejpfrut,
  • pomidor,
  • mleko,
  • jogurt,
  • maślanka,
  • twaróg,
  • sardynki,
  • pieczywo razowe,
  • kakao,
  • czekolada,
  • kasza gryczana,
  • płatki owsiane,
  • orzechy laskowe,
  • pestki dyni,
  • migdały,
  • rośliny strączkowe,
  • cytrusy,
  • ryby.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze