Elektrolity - charakterystyka, niedobór, źródła
Elektrolity są ważne dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, a zwłaszcza układu nerwowego i mięśniowego. Najważniejsze elektrolity to sód, wapń i magnez. Jakie funkcje pełnią elektrolity? Kiedy pojawia się niedobór elektrolitów? Jak uniknąć ich utraty? Jakie są przyczyny i objawy niedoboru elektrolitów? W jaki sposób uzupełnić ich ilość?
1. Co to są elektrolity?
Elektrolity to substancje rozpuszczające się w płynach ustrojowych. To dodatnie jony, czyli kationy (sód, potas, wapń, magnez) i ujemne aniony. To dzięki nim możliwe jest utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej.
Elektrolity są bardzo ważne dla układu nerwowego - ze względu na elektryczne właściwości potrafią przewodzić impulsy nerwowe, niezbędne dla funkcjonowania mózgu.
Elektrolity są istotne również dla naszych mięśni, w tym największego z nich, czyli serca. Wpływają na skurcze i rozkurcze mięśni, co w przypadku serca wiąże się z pompowaniem krwi i dostarczaniem tlenu do wszystkich komórek organizmu.
Odpowiednie stężenie elektrolitów jest kluczowe dla całej gospodarki wodnej organizmu. Te substancje rozprowadzają wodę i umożliwiają jej wchłanianie.
Najważniejszą rolą elektrolitów jest usprawnienie przepływu wody między każdą komórką. Decydują też o ilości płynów znajdujących się w różnych częściach ciała.
Prawidłowe wartości elektrolitów:
- sód – 3250 mg/l, 142 mmol/l;
- potas – 156 mg/l, 4 mmol/l;
- magnez – 24 mg/l, 1 mmol/l;
- wapń – 100 mg/l, 2,5 mmol/l.
2. Przyczyny niedoboru elektrolitów
Przyczyn niedoboru elektrolitów może być wiele i nie zawsze określenie przyczyny jest łatwe. Najczęściej niedobór elektrolitów powoduje:
- zaburzenie czynności układu pokarmowego,
- biegunka,
- wymioty,
- wysoka gorączka,
- upał,
- intensywny wysiłek fizyczny,
- ciężka praca fizyczna,
- przyjmowanie zbyt małej ilości płynów,
- błędy żywieniowe,
- stosowanie rygorystycznych diet,
- głodówki,
- zażywanie leków moczopędnych,
- zażywanie środków przeczyszczających.
Elektrolity najczęściej są usuwane z organizmu z potem i moczem. Dlatego tak istotne jest picie dużych ilości wody podczas ćwiczeń fizycznych i pracy. Równie ważne jest nawadnianie się w trakcie przeziębienia i grypy.
Wówczas organizm intensywnie walczy z bakteriami i wirusami, odpowiedni poziom elektrolitów przyspiesza powrót do zdrowia.
3. Elektrolity - jak uniknąć niedoboru?
Najważniejsza jest zdrowa dieta, złożona z różnorodnych produktów. Warto spożywać też owoce i warzywa, najlepiej kilka porcji w ciągu dnia.
Niezalecane są niskokaloryczne diety ani głodówki, ponieważ skutki takich sposobów żywienia mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia.
Osoby regularnie uprawiające sport muszą pamiętać o częstym uzupełnianiu elektrolitów w postaci wody mineralnej lub napojów izotonicznych. Izotoniki nawadniają organizm, a także dodają energii.
Do niebezpiecznych niedoborów elektrolitów bardzo często dochodzi w czasie zatruć pokarmowych. Jeśli cierpimy na biegunki i wymioty, musimy pamiętać o piciu dużej ilości wody.
Można też skorzystać z dostępnych w aptece preparatów elektrolitowych, które uzupełniają braki spowodowane chorobą. Bardzo ważna jest również odpowiednia ilość snu, najlepiej poświęcić 7-8 godzin na odpoczynek i regenerację.
4. Jakie są objawy niedoboru elektrolitów?
O niewystarczającej ilości elektrolitów organizm dosyć szybko daje znać, na wiele różnych sposobów. Co prawda, symptomy można pomylić z innymi chorobami, ale wystarczy wykonać podstawowe badania diagnostyczne, by znaleźć przyczynę. Objawy niedoboru elektrolitów to:
- drżenie mięśni,
- skurcze mięśni,
- bóle mięśni
- opuchlizna,
- biegunka,
- zaparcia,
- senność,
- brak energii,
- złe samopoczucie,
- zmniejszenie siły mięśni,
- osłabienie,
- brak apetytu,
- zawroty głowy,
- nudności.
W sytuacji kiedy niedobór elektrolitów nie zostanie uzupełniony w krótkim czasie od wystąpienia objawów, samopoczucie może się pogarszać. Zaawansowane objawy niedoboru to:
- omdlenia,
- konwulsje,
- zaburzenia rytmu serca,
- łamliwość kości,
- paraliż,
- nadciśnienie.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- W którym miejscu w organizmie człowieka przyswajane są elektrolity? - odpowiada lek. Tomasz Budlewski
- Co oznacza wynik badania elektrolitów? - odpowiada mgr Joanna Wardenga
- Czy leki na uzupełnienie elektrolitów obniżają skuteczność antykoncepcji hormonalnej? - odpowiada dr n. med. Artur Kowalski
5. Jak uzupełnić elektrolity?
Uzupełnienie elektrolitów nie wymaga wiele wysiłku. Wystarczy zwrócić uwagę na swoją dietę i ilość spożywanych płynów w ciągu dnia. Źródłem elektrolitów są:
- woda mineralna,
- sok pomidorowy,
- napój izotoniczny,
- woda kokosowa,
- dieta bogata w potas,
- dieta bogata w wapń,
- suszone morele,
- suszone figi,
- banany,
- ziemniaki,
- awokado,
- kiwi,
- grejpfrut,
- pomidor,
- mleko,
- jogurt,
- maślanka,
- twaróg,
- sardynki,
- pieczywo razowe,
- kakao,
- czekolada,
- kasza gryczana,
- płatki owsiane,
- orzechy laskowe,
- pestki dyni,
- migdały,
- rośliny strączkowe,
- cytrusy,
- ryby.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.