Etykiety – jak odczytać ich język?

Z etykietami każdy z nas spotyka się na co dzień, kolorowe, krzyczące do nas różnymi hasłami i sloganami, kuszą, aby kupić dany produkt. Czasami jednak warto przystanąć i zagłębić się w to, co jest napisane małym drukiem na etykiecie, wtedy możemy uzyskać wiele ciekawych informacji.

1. Co powinna zawierać etykieta?

To, co znajdziemy na etykiecie, jest ściśle określone poprzez przepisy prawa żywnościowego. Każda etykieta zawiera:

• Nazwę produktu.
• Składniki – wyszczególnione w kolejności malejącej pod względem wagi, czyli od tego, którego jest najwięcej w danym produkcie, do tego, którego jest najmniej, np. jeśli weźmiemy masło i w składzie na pierwszym miejscu nie ma śmietany, to możemy się spodziewać, że stuprocentowym masłem nie jest. Tak samo z sokami, jeżeli na pierwszym miejscu jest marchew to znaczy, że marchewki w naszym soku jest najwięcej, a nie np. pomarańczy.
• Ilość składników wyrażoną w procentach. To zagadnienie odnosi się do składników, które zostały wyszczególnione w sposób słowny, graficzny lub obrazowy na etykiecie. Co to oznacza? Otóż, jeżeli mamy sok, na etykiecie którego w przeważającej ilości widać pomarańcze, to w składzie pomarańcze powinny występować jako pierwsze, ponieważ teoretycznie jest ich najwięcej. Jeśli są drugie bądź dalej lub ich zawartość procentowa jest mała, etykieta wprowadza w błąd. To samo dzieje się, jeśli na tym samym soku mamy wypisane pomarańcze, jabłko i marchew, a w składzie mamy odwrotną kolejność.
• Ilość netto naszego produktu, w przypadku produktów płynnych wyrażona jest w jednostkach objętości, a w przypadku produktów stałych – w jednostkach masy.
• Datę ważności. Jeżeli na opakowaniu występuje zwrot ,,najlepiej spożyć przed...”, oznacza to, że do tej daty produkt zachowuje swoje specyficzne właściwości, o ile jest odpowiednio przechowywany. Po upływie tego terminu produkt nadal jest zdatny do spożycia, jednak producent nie daje już gwarancji co do zachowania właściwości. Jeśli natomiast na opakowaniu spotkamy zwrot ,,termin przydatności do spożycia”, to oznacza to, że po upływie tego terminu spożycie tego produktu niesie za sobą ryzyko choroby. Termin przydatności do spożycia znajduje się głównie na produktach wrażliwych i podatnych na zakażenia mikrobiologiczne. Data ważności nie jest wymagana dla: świeżych owoców i warzyw, napojów chłodzących bez alkoholu, wyrobów piekarniczych i cukierniczych, octów, cukru i soli itd.
• Warunki przechowywania i stosowania oraz przyrządzania.
• Nazwę i adres producenta lub firmy pakującej bądź sprzedawcy.
• Pochodzenie.
• Informacje o zawartości alkoholu, o ile przekracza ona 1,2% objętości.
• Informację o alergenach.

Oczywiście od każdej reguły są wyjątki i tak też mamy w przypadku etykiet. Dla każdego typu produktów (wyroby mleczarskie, mięso, żywność specjalna) przepisy mogą się różnić, jednak ich trzon zawsze pozostaje taki sam.

Zobacz film: "Żywność light pod lupą dietetyka"

2. Czego etykieta nie może zawierać?

Etykieta nie może wprowadzać w błąd konsumenta poprzez sugerowanie składu, nazwę czy właściwości produktu. Nie może również sugerować, że dany produkt spożywczy leczy chorobę lub zapobiega jej, o ile producent nie posiada odpowiednich badań potwierdzających takie właściwości. Wyjątkiem są wody mineralne, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia, np. żywność dla niemowląt. Dla nich istnieją oddzielne przepisy określające sposób etykietowania.

Jest to pierwszy artykuł z cyklu „Język etykiet”. W następnym artykule dowiemy się, czy każde E jest złe.