Jarzębina – charakterystyka, składniki, właściwości zdrowotne, przetwory
Choć jest drzewem ozdobnym, przetwory z jarzębiny wykazują wiele działań prozdrowotnych , m.in. pomagają w kamicy nerkowej. Mowa o popularnej jarzębinie (jarzębie pospolitym), która zachwyca swą urodą jesienią. Czerwone owoce jarzębiny to od dawna jeden z symboli jesieni. Najmłodsi wykonują z nich korale, a starsi… przeróżne przetwory. Dowiedz się więcej o właściwościach jarzębiny.
1. Charakterystyka jarzębiny
Parki, ulice, lasy, przydomowe ogródki – jarzębina rośnie niemal wszędzie i znana jest każdemu. To pospolite w Polsce drzewo kwitnie w maju. Wtedy pojawiają się na nim piękne, białe kwiatki. Jesienią zmienią się one w czerwone owoce, których smak jest cierpki i gorzki. Jednak takie spożycie jagód jarzębiny jest niewskazane. Zawarty w nich kwas parasorbinowy źle wpływa na układ pokarmowy – powoduje biegunki i wymioty. Owoce jarzębu pospolitego zdecydowanie lepiej przetworzyć w kuchni.
2. Składniki odżywcze jarzębiny
Witaminy (przede wszystkim A i C), garbniki, antocyjany – to tylko niektóre ze składników zawartych w owocach tego ozdobnego drzewa. Korzystne dla funkcjonowania organizmu są również składniki mineralne, takie jak miedź, magnez, sód czy potas. W owocach jarzębiny zawarte są też substancje garbnikowe i węglowodany (np. sorbitol). Wiele cennych składników ukrytych jest też w kwiatach jarzębiny. Są w nich antocyjany i karotenoidy. Nie bez znaczenia są również kwasy organiczne. Taka „bomba” składników odżywczych sprawia, że jarzębina powinna zagościć w kuchni tych młodszych i starszych.
3. Właściwości zdrowotne jarzębiny
Kwiaty jarzębiny dzięki zawartym w nim związkom mają działanie moczopędne, dobrze jest je wykorzystać przy infekcjach dróg moczowych, zapaleniach pęcherza moczowego, zaparciach. To jednak nie wszystko. Napary i przetwory z owoców polecane są osobom z nadciśnieniem, zagrożonym arteriosklerozą czy z podrażnieniami wątroby. Jarzębina wspomaga też leczenie chorób nerek (m.in. przy kamicy nerkowej). Dzięki dużej zawartości witaminy C powinna być też stosowana w okresie częstych zachorowań na infekcje wirusowe i zapobiegawczo przy grypie i przeziębieniu.
4. Kwiaty jarzębu
Kwiaty jarzębu pospolitego najlepiej zbierać w kwietniu, owoce zaś – jesienią, gdy stają się czerwone. Jak zbierać kwiaty? Najlepiej jest ścinać całe baldachimy. Następnym krokiem powinno być ususzenie kwiatów i wyskubanie ich z szypułek. Ważne, by kwiaty po ususzeniu zachowały biały kolor. Podobnie postępujemy w przypadku zbioru owoców – ścinamy całe baldachimy, suszymy i oddzielamy owoce.
Zobacz także
5. Napar z jarzębiny
Napar, nalewki, galaretki… - zastosowanie jarzębiny w kuchni jest bardzo bogate. Jeśli chcemy pobudzić do pracy pęcherz moczowy, warto pić 2-3 razy dziennie napar z jarzębiny. Jak go zrobić? Wystarczy łyżkę owoców zalać szklanką letniej wody i gotować przez 5 minut pod przykryciem. Następnie odstawiamy na 15 minut i przecedzamy. Tak powstały napar popijamy w ciągu dnia po pół szklanki. Efekt moczopędny gwarantowany.
Układ trawienia wspomoże też nalewka z jarzębiny. Do jej przygotowania potrzebne są następujące składniki: kilogram świeżych owoców, szklanka cukru, pół litra wódki, pół litra spirytusu, szklanka wody. Owoce zalewamy alkoholem i odstawiamy na dwa tygodnie w ciemne miejsce. Następnie, po upłynięciu tego czasu, odcedzamy owoce i zalewamy rozpuszczonym w wodzie cukrem.