Właściwości witaminy K
Witamina K jest jedną z najważniejszych witamin, o których nie możemy zapominać, planując zdrowe posiłki. Poniżej dowiesz się, co to jest witamina K, jak działa, a także w jakich produktach można ją znaleźć.
1. Co to jest witamina K?
Witamina K to nie jest pojedynczą substancją: to raczej cała grupa substancji o podobnej budowie i działaniu nazywanych dla ułatwienia "witaminą K". Ta grupa witamin jest rozpuszczalna w tłuszczach. Część związków zaliczanych do grupy witamin K jest wytwarzana przez rośliny, a pozostałe są produkowane przez bakterie. 90 proc. przyjmowanej przez nas witaminy K, to ta wytwarzana przez rośliny.
2. Działanie witaminy K
Witamina K jest nam niezbędna do prawidłowego funkcjonowania. Jej funkcje to przede wszystkim:
- wspomaganie prawidłowego krzepnięcia krwi,
- ochrona kości przed złamaniami,
- zapobieganie wapnieniu żył.
Zaleca się stosowanie witaminy K w przypadku chorób i problemów takich jak:
- wapnienie żył i tętnic,
- silne mdłości i wymioty w ciąży,
- zapalenie jelit,
- osteoporoza,
- kamienie nerkowe,
- mukowiscydoza,
- rak trzustki,
- rak wątroby.
3. Występowanie witaminy K
Witamina K występuje w największych ilościach w poniższych produktach:
- szpinak,
- brukselka,
- zielony groszek,
- szparagi,
- kapusta włoska,
- lucerna,
- ogórek,
- sałata rzymska (zawiera 4 razy więcej witaminy K niż sałata lodowa),
- brokuły,
- marchew.
Witamina K całkiem dobrze znosi gotowanie i wszelkie przetwarzanie, jednak jeśli chodzi o soki warzywne i owocowe - zazwyczaj niewiele jej w nich pozostaje.
Oprócz świeżych lub gotowanych warzyw, dobrym źródłem witaminy K są produkty fermentowane. Zawartość witaminy K podczas fermentacji się zwiększa. Na szczególną uwagę, ze względu na wyjątkowo dużą ilość witaminy K, zasługują:
- produkty fermentowane z soi (fermentowane za pomocą bakterii Bacillus natto),
- niektóre rodzaje sera: ementaler i jarlsbergost (fermentowane za pomocą bakterii Proprioni).
Witamina K to witamina rozpuszczalna w tłuszczach. W związku z tym, w produkcie zagęszczonym (pozbawionym wody) jest więcej witaminy K na gram niż w świeżym. Dzieje się tak na przykład w przypadku przecierów pomidorowych.
Witaminy K jest często więcej na zewnętrznych liściach kapusty czy sałaty. Dlatego warto, po dokładnym umyciu pod bieżącą wodą, wykorzystywać te zewnętrzne liście zamiast je wyrzucać.
4. Normy przyjmowania witaminy K
W zależności od płci i wieku, norma spożycia witaminy K jest inna:
- niemowlęta do 6. miesiąca życia - 2 mikrogramy,
- niemowlęta 7-12 miesięcy - 2,5 mikrograma,
- dzieci 1-3 lat - 30 mikrogramów,
- dzieci 4-8 lat - 55 mikrogramów,
- dzieci 9-13 lat - 60 mikrogramów,
- młodzież 14-18 lat - 75 mikrogramów,
- mężczyźni powyżej 19. roku życia - 120 mikrogramów,
- kobiety powyżej 19. roku życia - 90 mikrogramów,
- kobiety w ciąży i karmiące piersią poniżej 18. roku życia - 75 mikrogramów,
- kobiety w ciąży i karmiące piersią powyżej 19. roku życia - 90 mikrogramów.
5. Niedobór witaminy K
Czy cierpisz na niedobór witaminy K? Prawdopodobnie tak, jeśli cierpisz na poniższe dolegliwości:
- silne krwawienia: miesiączkowe, dziąseł, z nosa,
- częste siniaki na skórze,
- wapnienie żył lub zastawek.
- łamliwość kości.
6. Nadmiar witaminy K
Witamina K, nawet w nadmiarze, nie prowadzi do zatrucia organizmu. Dotyczy to zarówno witaminy w jej naturalnej formie, jak i w suplementach.
Jest jednak jeden wyjątek: jest to tzw. witamina K3, a dokładnie 2-metylo-1,4-naftochinon, syntetycznie otrzymywana prowitamina. W zbyt dużych ilościach może wywołać:
- stres oksydacyjny,
- uszkodzenie komórek, szczególnie tych budujących nerki i wątrobę.