Napar z nagietka – właściwości, zastosowanie i przygotowanie

Napar z nagietka to napój, który sprawdza się w wielu okolicznościach, zwłaszcza przy stanach zapalnych wątroby i dróg żółciowych oraz podczas leczenia wrzodów żołądka i dwunastnicy oraz żylaków. Co ważne, łagodzi także nieżyt jelit i żołądka.

Ziele nagietka w formie naparu może być stosowane również w leczeniu zaburzeń miesiączkowania oraz bolesnych miesiączek. Stosowany podczas klimakterium łagodzi przykre dolegliwości.

Nagietek świetnie radzi sobie także z problemami z jamą ustną i gardłem. Sprawdza się podczas przeziębienia.

Zewnętrznie stosuje się go przy stanach zapalnych skóry oraz błon śluzowych jamy ustnej i gardła, przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach.

Nagietek lekarski (Calendula officinalis L.) to jednoroczna roślina z rodziny astrowatych. Rośnie zazwyczaj na polach i nieużytkach oraz wzdłuż dróg. Pochodzenie gatunku jest niejasne.

Najpewniej wywodzi się z terenów śródziemnomorskich lub Iranu. Roślina jest także znana jako pazurki, paznokietki czy miesięcznica.

Jak wygląda nagietek? Roślina ma lancetowate liście oraz wzniesione i rozgałęzione łodygi o wysokości 20–50 cm. Na wierzchołkach łodyg tworzą się kwiatostany, koszyczki o średnicy 2–5 cm. Kwiaty kwitną od czerwca do września. Są żółte lub pomarańczowe.

Nagietek to roślina ozdobna, chętnie uprawiana w domowych ogródkach, ale i lecznicza. Bywa też wykorzystywany w kosmetyce, ponieważ skutecznie łagodzi zaczerwienienia i pęknięcia naskórka.

Można go znaleźć w kremach gojących dłonie po odmrożeniach lub oparzeniach. Jest także składnikiem maseczek, mleczek, kremów, past, szamponów oraz olejków do cery suchej, łuszczącej się i skłonnej do infekcji.

Ponadto wyciąg z nagietka stosowany jest jako składnik preparatów zwalczających uporczywe objawy klimakterium. Płatki, ale i liście nagietka bywają wykorzystywane w kuchni.

Są bowiem bogate w witaminy i minerały. Wykorzystuje się je także w przemyśle spożywczym do barwienia tłuszczów i żółtych serów. Przypisuje się właściwości magiczne. Nagietek lekarski można stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Najpopularniejsze produkty z nagietka to:

• napar z nagietka, herbata z nagietka, odwar z nagietka,
• wyciąg z nagietka,
• krem nagietkowy,
• nalewka z nagietka,
• olej z nagietka,
• maść z nagietka.

Nagietek lekarski jako roślina lecznicza jest wykorzystywany od dawna. Surowiec zielarski stanowią kwiaty nagietka (Calendulae flos), całe lub rozdrobnione, wysuszone, w pełni rozwinięte, oddzielone od osadnika (wysuszone koszyczki nagietka lub wysuszone kwiaty języczkowe).

Koszyczki rumianku zawierają olejek eteryczny, glikozydy i saponiny triterpenowe, magnez, karotenoidy, flawonoidy, a także gorycze, związki śluzowe, kwasy organiczne, fitosterole.

To dlatego przygotowywany z kwiatów nagietka napar ma wiele leczniczych właściwości:

• wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i żółci (ma działanie żółciopędne),
• łagodzi skurcze przewodu pokarmowego (ma działanie rozkurczowe),
• łagodzi objawy niestrawności,
• działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, niszczy niektóre paciorkowce i gronkowce,
• wzmacnia odporność organizmu,
• działa uspokajająco,
• obniża ciśnienie krwi.
• ma działanie moczopędne.

Nagietek spożywany w nadmiarze może zaszkodzić. Nie powinny go też spożywać zwłaszcza osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych (istnieje ryzyko reakcji alergicznej) oraz przyjmujące leki na bezsenność, leki uspokajające i wyciszające (ponieważ roślina może wzmocnić ich działanie).

Aby przygotować napar z nagietka do picia, wystarczy łyżkę stołową kwiatów zalać kubkiem wrzącej wody. Napój trzeba parzyć pod przykryciem przez 10 minut.

Pije się go przestygnięciu i przecedzeniu. Zaleca się spożywać trzy szklanki naparu dziennie, każda na godzinę przed posiłkiem.

Do stosowania zewnętrznego należy przygotować odwar. W tym celu trzeba 3 łyżki stołowe kwiatów zalać małą ilością wrzątku i podgrzewać na małym ogniu pod przykryciem przez 10 minut. Co ważne, mikstury nie należy doprowadzać do wrzenia.

Surowiec na napar z nagietka można kupić w sklepach zielarskich bądź przygotować go samodzielnie. Kwiaty zbiera się w miarę zakwitania.

Suszy się je w warunkach naturalnych: w przewiewnych i zacienionym pomieszczeniu bądź w suszarni w temperaturze 35–45 stopni Celsjusza.