Operacje bariatryczne. Wywiad z dr. n. med. Wiesławem Pestą, chirurgiem ogólnym ze szpitala Żagiel Med w Lublinie
Mordercze treningi, restrykcyjne diety... a waga wciąż nie wskazuje upragnionych liczb. Czasem wszystkie nasze starania po prostu nie wystarczą i należy spróbować innych metod - nawet operacyjnych. Chirurgiczne leczenie otyłości to skuteczna metoda (80-85 proc.), ale w Polsce jest wciąż mało popularna. O wskazaniach, przeciwwskazaniach i innych ważnych szczegółach dotyczących operacji bariatrycznych rozmawiamy z dr. n. med. Wiesławem Pestą - chirurgiem ogólnym ze szpitala Żagiel Med w Lublinie.
WP abcZdrowie: Panie Doktorze, na czym polega chirurgiczne leczenie otyłości?
Dr n. med. Wiesław Pesta: W arsenale chirurgii metabolicznej i bariatrycznej istnieje cały szereg różnych operacji. Ogólnie można je podzielić na operacje restrykcyjne, wyłączające oraz ich kombinację (operacje restrykcyjno-wyłączające). W przeszłości wykonywano operacje klasycznie – na otwartym brzuchu. Na przełomie XX i XXI wieku dominującą techniką stała się chirurgia laparoskopowa. Obecnie najczęściej wykonywane są: laparoskopowa rękawowa resekcja żołądka, gastric bay-pass, mini gastric bay-pass oraz coraz rzadziej przepaska regulowana, z której zakładania ośrodki bariatryczne stopniowo się wycofują.
I kto może poddać się takim operacjom?
Do operacji bariatrycznych kwalifikujemy chorych między 18 a 66 rokiem życia, u których zawiodły dotychczasowe sposoby leczenia zachowawczego i których wskaźnik BMI przekracza 40/g/m2. Bierzemy pod uwagę najwyższe osiągnięte parametry. Możliwa jest też kwalifikacja chorych z BMI poniżej 40. W tym przypadku jednak muszą występować schorzenia współtowarzyszące z grupy zespołu metabolicznego (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, zaburzenia gospodarki tłuszczowo-lipidowej).
Jakie są przeciwwskazania do wykonania operacji bariatrycznej?
Przeciwwskazaniami do operacji są: uzależnienie od alkoholu i narkotyków, rzut serca mniejszy niż 60%, czynna choroba nowotworowa, aktywna choroba wrzodowa żołądka oraz ogólnie schorzenia, z powodu których przeciwwskazane jest znieczulenie ogólne pacjenta, brak współpracy pacjenta z zespołem lekarzy i specjalistów
Czy operacje bariatryczne są skuteczne?
Za skuteczne uważamy takie leczenie, które w konsekwencji doprowadzić ma do osiągnięcia prawidłowej masy ciała i utrzymania jej bez efektu jojo. Uważa się, że skuteczność leczenia chirurgicznego sięga w zależności od rodzaju operacji 80-85%, co w odniesieniu do skuteczności leczenia zachowawczego rzędu 1-8% jest odsetkiem nieporównywalnym.
Jak długo dochodzi się do siebie po takich operacjach?
Czas trwania rekonwalescencji zależny jest oczywiście od braku zdarzeń niepożądanych czy powikłań oraz od indywidualnych cech pacjenta i jego woli szybkiego powrotu do codziennych obowiązków. Zwykle pacjenci wypisywani są ze szpitala na 2-3 dobę po operacji. Niektórzy z nich wracają do pracy nawet po tygodniu, inni w zależności od rodzaju pracy po 2-3 tygodniach. Nie bez znaczenia jest tu technika laparoskopowa, dzięki której jest to możliwe.
Czy takie operacje są bezpieczne? Z jakimi skutkami ubocznymi powinniśmy się liczyć?
Trzeba pamiętać, że każda operacja obarczona jest ryzykiem i powikłaniami - również operacje bariatryczne. Znacznie większe ryzyko stanowią jednak same schorzenia współtowarzyszące otyłości i ich następstwa.
Czy po operacji pacjent musi stosować specjalną dietę?
Tak, żywienie chorych po operacji bariatrycznej zmienia się w sposób istotny. Przez pierwsze 2-3 tygodnie od operacji pacjent przyjmuje dietę płynną-miksowaną z częstotliwością 5-6 razy dziennie w znacznie mniejszych ilościach niż dotychczas. Na początku jest to objętość ok. 150-200 ml jednorazowo. W miarę upływu czasu wprowadza się coraz to nowe produkty żywnościowe. Należy jednak zachować zasadę spożywania 5 posiłków dziennie. Przykładowe zestawy takiej diety, stosownie do okresu, który minął od operacji, są rozpisane w poradniku, który pacjent otrzymuje w trakcie badań przygotowawczych do operacji bariatrycznej.
Jak często wykonywane są operacje bariatryczne? Czy Polacy chętnie im się poddają?
W Stanach Zjednoczonych operacje bariatryczne są najczęściej wykonywaną procedurą chirurgiczną w klinikach i ośrodkach chirurgicznych. W Polsce wykonuje się obecnie ok. 1500 do 2000 operacji rocznie. Świadomość pacjentów jest coraz większa dzięki łatwej dostępności do wiedzy na ten temat, przede wszystkim dzięki Internetowi. Wg mnie jest to najbardziej zorganizowana oprócz chorych na cukrzycę grupa chorych. Z powodu braku skuteczności leczenia zachowawczego polscy pacjenci coraz częściej decydują się na leczenie operacyjne podobnie, jak na zachodzie Europy i w innych krajach o wysokim stopniu rozwoju cywilizacji.
Dziękuję za rozmowę!
