Jojo - charakterystyka, przyczyny, odchudzanie, zapobieganie
Okazuje się, że nie zawsze skuteczna dieta na odchudzanie pomaga skutecznie schudnąć. Szybki efekt szybko zostaje zastąpiony dodatkowymi kilogramami. Jak w takim razie się odchudzać, aby uniknąć efektu jojo i zachować szczupłą sylwetkę?
1. Co to jest efekt jojo
Efekt jojo to cykliczne wahania masy ciała, które mają miejsce po odchudzaniu. Mówi się o nim, gdy wahania masy ciała po 5 miesiącach są większe niż 10% od masy ciała, którą się osiągnęło. Przyczyny efektu jojo to: stosowanie głodówki lub diety o zbyt niskiej kaloryczności, a także brak aktywności fizycznej.
Wiele badań dowodzi, iż każda osoba cierpiąca na otyłość przeprowadziła w swym życiu minimum jedną terapię odchudzającą. Skutkiem takiej kuracji jest utrata wagi. Średnio co 2 lata od przebytego ambulatoryjnego leczenia, blisko połowa pacjentów ponownie wraca do swojej poprzedniej wagi. Istotne jest to, że po okresie 5 lat od przebycia diety, nawet 80% pacjentów ponownie tyje, przez co znów próbują zrzucić kilogramy. To właśnie jest efekt jojo.
2. Jakie są przyczyny efektu jojo
Efekt jojo jest konsekwencją stosowania głodówki, diety o zbyt niskiej kaloryczności w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu, diety nieprawidłowo zbilansowanej, nieprawidłowego dawkowania płynów, braku aktywności fizycznej po zakończonej kuracji.
Efekt jojo może przydarzyć się każdej osobie bez względu na płeć. Wystąpienie efektu jojo może nastąpić, jeśli dana osoba jest otyła i ma nadwagę, a w pewnym momencie życia schudła natychmiastowo. Na wystąpienie efektu jojo w bardzo dużym stopniu narażone są osoby odchudzające się w sposób nieodpowiedni, poprzez stosowanie diety monotonnej, bogatej tylko w warzywa i owoce. Z pewnością jest możliwość zredukowania masy ciała i osiągnięcia celu, ale niestety na krótko.
Niektóre badania wskazują na to, że na efekt jojo możemy być ewolucyjnie skazani. Okazuje się, że komórki tłuszczowe mają coś w rodzaju "pamięci". Naukowcy ze szwedzkiego uniwersytetu medycznego Karolinska Institutet wykazali, iż masa ciała, jaką mieliśmy w dzieciństwie, determinuje naszą masę ciała w życiu dorosłym. Dzieje się tak, bo właśnie w dzieciństwie zostaje ustalona liczba naszych komórek tłuszczowych.
Potem nie można jej już zredukować – dietą i codzienną aktywnością fizyczną. W trakcie odchudzania zmienia się jedynie wielkość komórek tłuszczowych, a nie ich liczba. Gdy porzucimy dietę i zdrowy styl życia, niestety ponownie zaczną one puchnąć, a gdy osiągną rozmiar krytyczny, powstaną z nich nowe, których również nigdy już się nie pozbędziemy.
Badania na szczurach prowadzone przez dr Kelly Brownella potwierdzają teorię pamięci komórek tłuszczowych. Szczury najpierw były karmione tłustym jedzeniem, po 45 dniach stały się otyłe. Potem naukowcy zaczęli je ,,odchudzać” i zajęło im to 21 dni. Kolejnym etapem było ponowne tuczenie – tym razem w 14 dni przybrały one na wadze tyle, ile za pierwszym razem. Schudnięcie zajęło im 45 dni. A zatem wcześniejsze utycie i schudnięcie zwielokrotnia trud kolejnej próby odchudzania – efekt jojo się pogłębia.
3. Co jeść, by uniknąć efektu jojo
Skuteczna i prawidłowo zbilansowana dieta odchudzająca, po której nie będzie efektu jojo, powinna uwzględniać wszystkie rodzaje produktów spożywczych. W takiej diecie powinny się więc znajdować:
- produkty zbożowe – zwłaszcza ciemne pieczywo,
- ciemne makarony,
- brązowy ryż,
- płatki owsiane,
- chude mięsa – drób, cielęcina i wędliny, i inne bez wyraźnego tłuszczyku,
- chude ryby,
- mleko i napoje mleczne,
- chudy twaróg.
Skuteczne odchudzanie bez efektu jojo polega na powolnym rezygnowaniu z diety. Dzięki temu nie wystąpi efekt jojo. Dużą nieprawidłowością jest nagły powrót do zwyczajów żywieniowych. Zwyczajowo przyjmuje się ok. dwóch miesięcy wprowadzania produktów ograniczonych lub zabronionych w diecie. Czas wychodzenia z diety bez jojo jest sprawą indywidualną i zależy od wielu czynników zdrowotnych i psychicznych.
4. Jak zapobiegać efektowi jojo
Aby uniknąć efektu jojo, nie należy stosować zbyt regorystycznych diet, w których zawartość energetyczna jest mniejsza niż 1500 kcal. Oto kilka zasad, które są wskazówką na skuteczne odchudzanie bez efektu jojo:
- Błonnik na odchudzanie – ma właściwości sycące i reguluje przemianę materii. Dzienną dawkę błonnika dobrze jest rozłożyć na wszystkie posiłki, np. na śniadanie – owoce i razowy chleb, a na obiad – jedną surówkę albo sałatkę.
- Posiłki w małych ilościach – warto jeść 5 skromnych posiłków dziennie co 3-4 godziny.
- Dieta bez jojo powinna być jak najbardziej zbliżona do normalnego, racjonalnego sposobu odżywiania.
- Niewracanie do starych nawyków żywieniowych.
Zobacz także:
Najlepsza dieta nie przyniesie wymarzonych efektów, jeśli do komórek nie dotrze odpowiednia ilość tlenu. Bez niego nie jest możliwe spalanie tkanki tłuszczowej, białek i węglowodanów. Warto więc spędzać dużo czasu na świeżym powietrzu, spacerując lub biegając czy jeżdżąc na rolkach lub rowerze.
Indywidualnie dobraną, skuteczną dietę odchudzającą oraz stałe wsparcie dietetyków znajdziesz w nowej aplikacji Peater.
Treści redakcyjne są całkowicie niezależne. Rozwój serwisu zależy od naszych czytelników. Wspierasz nas kupując produkty naszych partnerów po kliknięciu w linki zamieszczone w tekście.