Rola witaminy C. Właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne
Witamina C odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka, m.in. uczestniczy w syntezie włókien kolagenowych, usuwa wolne rodniki oraz wzmacnia odporność organizmu. Niedobór witaminy C powoduje niedokrwistość, osłabienie oraz przyczynia się do krwawienia dziąseł i pękania naczynek. Witamina C wpływa też na stan skóry, ale trzeba ją odpowiednio stosować – zamiast łykać tabletki, nałóż witaminę C na twarz. Sprawdź, jakie właściwości ma witamina C i jakie są jej źródła pokarmowe.
1. Rola witaminy C w organizmie
Rola witaminy C jest nie do przecenienia. To niezbędny składnik procesu powstawania tkanki łącznej, spajającej tkanki organizmu i usprawniającej transport składników pomiędzy nimi.
Szczególne znaczenie witamina C odgrywa w metabolizmie lipidów oraz w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca. Dzięki kolagenowi, wytwarzanemu m.in. pod wpływem kwasu askorbinowego, szybciej goją się rany, złamania i siniaki, a krwotoki są dużo mniej obfite.
Dodatkowo witamina C wspomaga układ odpornościowy, dzięki czemu choroba – gdy nas dopada – ma łagodniejszy przebieg, a jej objawy nie są tak dokuczliwe. Dobroczynnie wpływa też na serce i układ nerwowy.
Witamina C jest także podstawowym antyutleniaczem, usuwa wolne rodniki, tym samym zapobiegając rozwojowi choroby nowotworowej. Stosuje się ją w trudno gojących się ranach, odleżynach oraz pękających naczyniach krwionośnych.
Jest konieczna do dobrego wchłaniania w przewodzie pokarmowym żelaza i wapnia.
Witamina C chroni przed nowotworami jelita grubego, gdyż zapobiega tworzeniu się nitrozoamin, które wykazują właściwości kancerogenne. W badaniach epidemiologicznych wykazano, że regularne spożywanie pokarmów bogatych w witaminę C zmniejsza ryzyko powstania nowotworów, zwłaszcza raka żołądka i przełyku.
Ponadto odgrywa ważną rolę w zapobieganiu uszkodzeniom mózgu przez wolne rodniki, dzięki czemu wspomaga leczenie lub zmniejsza objawy chorób neurologicznych: choroby Alzheimera, schizofrenii, stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona.
Jej nadmiar jest wydalany wraz z moczem, dlatego ciężko ją przedawkować. Jednak osoby mające skłonność do kamieni nerkowych nie powinny spożywać z dietą ani zażywać z suplementami diety więcej niż 1000 mg witaminy C na dobę.
2. Witamina C a przeziębienie
Przeziębienie to inaczej wirusowe zapalenie dróg oddechowych. Najczęściej pojawia się ból gardła, katar i stan podgorączkowy. Choroba zazwyczaj atakuje w czasie chłodu i wilgoci, czyli w początkach sezonu jesienno-zimowego. Sprzyjają jej gwałtowne zmiany temperatury i osłabienie organizmu.
Niestety, wiele osób przypomina sobie o ochronie przed przeziębieniem dopiero, gdy zaczynają chorować. Wtedy sięgają m.in. po witaminę C. Najlepiej zażywać ją jednak przed sezonem chorobowym. To najlepsza profilaktyka.
Należy pamiętać, że powinno się ją przyjmować przed posiłkiem. Substancja ta rozpuszcza się w wodzie, a nie w tłuszczach. Nie trzeba obawiać się nadmiaru tej witaminy. Jeśli tak się zdarzy, nadmiar zostanie wydalony z moczem. Działanie witaminy C powinno być wspomagane obecnością witaminy E. Niestety, witamina C łatwo ulega zniszczeniu, jest narażona na działanie wysokiej temperatury.
Zdania na temat skuteczności witaminy C w zwalczaniu przeziębienia są nadal podzielone. Pewne jest, że uszczelnia naczynia krwionośne i dzięki temu zmniejsza obrzęki przy katarze, a także utrudnia rozwój choroby. Jedni uważają, że leczy tę dolegliwość, inni są zdania, że nie tylko nie leczy, ale zastosowana w nadmiarze niekorzystnie wpływa na nasz organizm. Zbyt duża dawka obciąża nerki i może doprowadzić do kamicy nerkowej. Ponadto może nasilać pewne choroby.
Witamina C jest dostępna bez recepty. Jednak zanim po nią sięgniemy i zaczniemy łykać zbyt duże dawki, powinniśmy skonsultować się z lekarzem.
3. Zapotrzebowanie na witaminę C
Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C jest przedmiotem intensywnych badań. Jest zróżnicowane w poszczególnych krajach i waha się w granicach 30–100 mg/dzień.
Dzienne zapotrzebowanie zwiększa się u osób z:
- nadciśnieniem tętniczym
- palących papierosy (zapotrzebowanie palaczy jest o 40 mg większe niż osób niepalących)
- alkoholików
- cukrzyków
- zestresowanych
- prowadzących nieprawidłowy styl życia
Większej ilości tej witaminy potrzebują mieszkańcy dużych aglomeracji, gdyż niszczą ją obecne w środowisku zanieczyszczenia i toksyny. Przyjmowanie niektórych leków może także zwiększać zapotrzebowanie, a kwas acetylosalicylowy hamuje jej wchłanianie.
Kwas askorbinowy jest dobrze wchłaniany, gdyż z fizjologicznej dawki nieprzekraczającej 200 mg wchłania się niemal w 100 proc.
4. Niedobór witaminy C
Niedobór witaminy C występuje przede wszystkim przy niewielkim spożyciu owoców i warzyw.
Objawy niedoboru witaminy C:
- pękające naczynia krwionośne
- łatwo powstające siniaki
- spadek odporności
- długo gojące się rany
- niedokrwistość
- osłabienie
- szybkie męczenie się
- bóle kostno-stawowe
- zaczerwienienie
- krwawienie dziąseł
- spadek wagi
Jeśli zauważasz u siebie te objawy, uzupełnij dietę o naturalną witaminę, znajdująca się w owocach i warzywach lub sięgnij po suplementy witaminowe.
Jej długotrwały niedobór sprzyja powstawaniu zmian miażdżycowych w naczyniach oraz podwyższeniu ciśnienia krwi.
5. Witamina C w diecie
Gdzie można znaleźć witaminę C? Na szczęście łykanie pigułek w przypadku kwasu askorbinowego nam nie grozi. Bogactwo „żółtej” witaminy znajduje się w warzywach i owocach. W organizmie wchłania się ona w jelicie cienkim.
Do produktów bogatych w witaminę C należą m.in.:
- cytryny
- pomarańcze
- grejpfruty
- kiwi
- melony
- ananasy
a także rosnące w Polsce
- czarne oraz czerwone porzeczki
- truskawki
- jagody czarnego bzu
- maliny
- jeżyny
Jest jej dużo w warzywach:
- brukselce
- kapuście
- kalafiorze
- rzepie
- cebuli
- szpinaku
- brokułach
- groszku zielonym
- kalarepie
- szparagach
- papryce
Znajduje się też w jabłkach, ziarnach soi, ziemniakach, pomidorach, karczochach.
Największe ilości występują w czarnej porzeczce, dzikiej róży, aceroli, czerwonej papryce oraz natce pietruszki i chrzanie (tabela 1).
Zawartość witaminy C w 100 g produktu
| Produkt | Zawartość w mg | Produkt | Zawartość w mg |
|---|---|---|---|
| Porzeczki czarne | 182 | Kapusta biała | 48 |
| Porzeczki czerwone | 45 | Kapusta kiszona | 16 |
| Truskawki | 66 | Pomidory | 23 |
| Pomarańcze | 49 | Chrzan | 172 |
| Grejpfrut | 40 | Papryka czerwona | 139 |
| Cytryna |
Najlepszy sposób przechowywania warzyw i owoców bogatych w witaminę C stanowi mrożenie. Zwiększone zapotrzebowanie na nią występuje u kobiet w ciąży i osób pracujących fizycznie, gdyż przy ciężkim wysiłku wraz z utratą potu następują duże jej straty.
Szczególną uwagę na zawartość witaminy C w diecie powinni również zwrócić mieszkańcy dużych miast, osoby mające stresujący tryb życia, przyjmujące leki o działaniu antyagregacyjnym oraz panie stosujące antykoncepcję hormonalną.
6. Rola witaminy C w pielęgnacji skóry
Nie bez powodu witamina C jest nazywana najważniejszym antyoksydantem dla skóry, jednak przyjmowana doustnie nie przyniesie znaczących korzyści naszej cerze. Dużo skuteczniej działa jako składnik kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry twarzy. Na jakie problemy ze skórą pomoże witamina C?
Witamina C to przede wszystkim składnik o właściwościach odmładzających. Jako przeciwutleniacz hamuje działanie szkodliwych wolnych rodników, czyli głównych winowajców starzenia się skóry. Poza tym witamina C wspomaga produkcję kolagenu odpowiedzialnego za jędrność i elastyczność skóry.
Masz poszarzałą i zmęczoną cerę? Powinnaś regularnie używać kosmetyków z witaminą C, dzięki której skóra odzyska blask, będzie napięta, nawilżona i wygładzona.
Wielką zaletą witaminy C jest jej zdolność do rozjaśniania przebarwień i wyrównywania kolorytu skóry. Jeśli masz na twarzy ciemne plamki, które stale przypominają ci o dawno wyblakłej opaleniźnie, powinnaś zastosować kurację rozjaśniającą przy użyciu serum z witaminą C.
Kosmetyk nie tylko pomoże rozjaśnić przebarwienia, ale również ochroni skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Najlepiej stosować połączenie dwóch preparatów – kosmetyku z filtrami przeciwsłonecznymi oraz serum z witaminą C. Taka kombinacja uchroni skórę przed zmianami pigmentacyjnymi, ale również przed zmarszczkami spowodowanymi nadmierną ekspozycją na promienie słoneczne.
7. Kosmetyki z witaminą C
Serum z witaminą C można stosować codziennie. Wystarczy kilka kropel rozsmarować na czystej skórze, przed nałożeniem na twarz kremu z filtrem.
Dermatolodzy polecają również używanie serum z witaminą C okresowo, w formie intensywnej kuracji. Jeśli zauważyłaś, że stres, zła dieta, zanieczyszczenia powietrza i słońce sprawiły, że cera stała się matowa i szara, możesz zrobić jej kilkutygodniową terapię kosmetykiem zawierającym witaminę C.
Witamina C to składnik, który skutecznie poprawia wygląd skóry. Cera staje się bardziej miękka, gładka, rozświetlona i nawilżona. Jest to uniwersalna substancja, która sprawdzi się u większości kobiet, dlatego warto zwrócić uwagę na kosmetyki z tym składnikiem.