Ryby i owoce morza – co warto o nich wiedzieć?

Wiele mówi się o prozdrowotnych właściwościach ryb morskich. Należą do nich między innymi takie gatunki jak: halibut, śledź, tuńczyk, szprotki i dorsz. Zawierają duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które działają przeciwmiażdżycowo. Wiele w nich jest również jodu, który to pierwiastek jest niezbędny, by tarczyca funkcjonowała prawidłowo.

Ryby słodkowodne, a więc choćby okoń, pstrąg, szczupak, węgorz, zawierają mniej tłuszczu i są delikatniejsze w smaku. Do diety włączyć je powinny osoby dbające o linię.

By ryba zachowała jak najwięcej składników odżywczych, musi być odpowiednio przyrządzona. Poleca się jej grillowanie, pieczenie oraz gotowanie na parze i podanie w towarzystwie warzyw.

Sushi to kulinarny hit ostatnich lat. Danie to jemy w restauracjach, czasem sami je przyrządzamy. Wszystko zależy od naszych zdolności kulinarnych i preferencji. Niektórzy jednak podchodzą do tego przysmaku sceptycznie. Spożywanie surowej ryby budzi bowiem ich wątpliwości. Czy słusznie?

Ryby, które wykorzystuje się do zrobienia sushi, są przed dostarczeniem do sklepu poddawane szczegółowym badaniom. Mimo to przed jej przygotowaniem rybę trzeba koniecznie zamrozić. Dopiero po 24 godzinach będzie ona gotowa do przyrządzenia.

Niektórzy dopuszczają użycie do sushi ryby wędzonej lub pieczonej. Popularnymi dodatkami do tego rodzaju dania są: mango, marynowana rzepa, kawior, tatar z łososia.

Zdarza się, że ryby i owoce morza są nieprawidłowo przechowywane. To sprawia, że na ich powierzchni namnażają się bakterie, które mogą wywołać zatrucie pokarmowe.

– Surowych ryb nie powinny jeść kobiety w ciąży, dzieci i osoby z obniżoną odpornością. Sushi może gościć w naszej diecie raz na jakiś czas, ale lepiej spożywać je tylko w sprawdzonych restauracjach. Nie polecam kupować ryb z niepewnych źródeł – mówi Emilia Kołodziejska, dietetyk.

O smaczne ostrygi w Polsce trudno, ale jeśli choć raz będziemy mieli okazję posmakować ich w czasie wakacji, choćby spędzonych nad Morzem Śródziemnych, nie zmarnujmy takiej szansy!

Ostrygę należy otworzyć bardzo delikatnie, najlepiej używając do tego celu specjalne noże (choć i zwykły domowy zda egzamin). Osobom mniej doświadczonym może na początku sprawić to niemałą trudność, ale im szczelniej zamknięta ostryga, tym lepiej (to świadczy o jej świeżości).

Następnie odcinamy mięsień od muszli i… smacznego! By nieco wzbogacić jej smak, można skropić ostrygę cystyną lub dodać kilka kropel tabasco.

Jeśli muszla małż lub ostryg jest lekko otwarta, można sprawdzić ich świeżość uderzając o blat stołu. W sytuacji, gdy muszla się zamknie, owoc morza jest dobry do spożycia.

Paluszki krabowe wydają się być ciekawą i smaczną przekąską. Bardzo popularne są przepisy na sałatki z ich dodatkiem.

Wartość odżywczą paluszki krabowe mają niestety nikłą. Niewiele w nich witamin i minerałów.

Często zamiast mięsa kraba, znaleźć w nich można mięso morszczuka, dorsza lub mintaja. Towarzyszą mu również wzmacniacze smaku i aromatu, sztuczne barwniki i konserwanty oraz substancje słodzące.

Z krabem paluszki surimi mają mało wspólnego. Ich namiastką jest ekstrakt krabowy.

Ich jedyną zaletą jest niska zawartość kalorii, zawierają ich około 100 w 100 gramach produktu. W składzie surimi najwięcej jest węglowodanów i białek.

Paluszki krabowe mają delikatny smak, jednak nie powinny gościć w naszym jadłospisie zbyt często. Podobnie jak w parówkach, znajduje się w nich słabej jakości mięso, którego smak wzbogacony został sztucznymi dodatkami.

Owoce morza poleca się spożywać osobom, które dbają o swoją sylwetkę lub walczą z nadmiarem kilogramów. Dlaczego? Otóż ich mięso ma nikłą zawartość cholesterolu, a całkiem wysoką nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.

– Warto jednak mieć na uwadze, że owoce morza mogą zawierać toksyczne związki, m. in. rtęci, arsenu i ołowiu oraz bakterie, np. Listeria monocytogenes. Jeżeli wiemy, że frutti di mare, które mamy na talerzu, pochodzą z czystego środowiska i są świeże, możemy spożywać je nawet kilka razy w tygodniu. Jeżeli natomiast nie mamy takiej wiedzy, należy jeść je jedynie kilka razy w miesiącu. Kobiety w ciąży w ogóle nie powinny spożywać owoców morza – mówi Emilia Kołodziejska, dietetyk.

Specyficznym skorupiakiem jest homar, który przez wiele osób uznawany jest za produkt ekskluzywny. Ma wyjątkowe walory smakowe, a mistrzowie kuchni potrafią przyrządzić go w doskonały sposób. Nie jest to mimo wszystko takie trudne.

Świeżego homara gotuje się we wrzątku przez 10 minut. Do garnka wkłada się go jednak… żywego, co dla wielu osób stanowi barierę nie do pokonania.

Jedzenie tego skorupiaka to prawdziwa sztuka. Najpierw przecina się go wzdłuż pancerza, by móc dostać się do mięsa w szczypcach. Do tego celu wykorzystuje się specjalny widelec z dwoma ząbkami.

Owoce morza w diecie ludzi obecne są od wieków. Z czasem stały się produktem luksusowym, choć obecnie kupić można je w niemal każdym większym sklepie spożywczym. W naszym zasięgu są homary, kraby, ośmiornice, langusty, kalmary, ostrygi i małże.

Owoce morza zawierają duże ilości białka, stąd tak dużą popularnością cieszą się wśród wegetarian.

Dostarczają ponadto sporo nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.

– W owocach morza obecne są również witaminy z grupy B, witamina PP, jak również cenne dla organizmu pierwiastki, m.in. selen, wapń, magnez, jod czy cynk. Dzięki temu wpływają korzystnie na układ krwionośny i nerwowy – mówi Emilia Kołodziejska, dietetyk.

Wiele osób uważa ponadto, że owoce morza to dobre afrodyzjaki.

Tatar ze śledzia czy makreli coraz częściej pojawia się w kartach dań ekskluzywnych restauracji. Są to ryby o intensywnym smaku.

Smakosze delektują się z kolei rybą maślaną, choć jej spożywanie wiąże się z pewnym ryzykiem.

W Polsce rybą maślaną nazywa się eskolara oraz kostropaka. Są to ryby tłuste, zawierające estry parafiny, z których trawieniem układ pokarmowy większości ludzi ma duży problem. Zdarza się więc, że 2-3 godziny po zjedzeniu ryby maślanej pojawią się objawy zatrucia: biegunka, ból brzucha, wysypka, zawroty głowy.

Ustępują najczęściej samoistnie po upływie doby. Z tego właśnie powodu niektóre kraje rozważają wycofanie ryby maślanej ze sprzedaży.

Jedząc surową rybę, narażamy się również na wystąpienie pasożytniczej choroby, anisakiozy. Objawia się ona dolegliwościami żołądkowymi i reakcją alergiczną.

W przypadku gdy mięso jest źle przechowywane, może zawierać duże ilości histaminy. Wówczas jej nadmierne spożycie grozi scombrotoksizmem. Dotyczy to głównie ryb o ciemnym mięsie, a więc np. makreli i tuńczyka. Zatruć się można także sardynkami europejskimi, koryfenami, czarnym merlinem i śledziem.

Objawy scombrotoksizmu to: spadek ciśnienia tętniczego, nudności, wymioty, ból głowy, gorączka.

W czasie zakupów baczną uwagę należy zwrócić na wygląd ryby. Oceńmy jej skrzela – powinny być krwistoczerwone, bez uszkodzeń i plam. Jeśli będą brązowe lub poszarpane i rozpadające się – ryba nie jest świeża. Uwagę należy zwrócić również na oczy, które powinny być wypukłe i błyszczące. Z kolei płetwy nie mogą być postrzępione.

Spójrzmy również na skórę ryby. Jeśli jest gładka, błyszcząca i sprężysta, nie posiada żadnych ubytków łusek i nie ma owrzodzeń, to oznacza, że ryba jest świeża.

Warto również pamiętać, że dobrej jakości ma delikatny zapach.