Słodycze - dlaczego po nie sięgamy, wpływ na zdrowie, zdrowe słodycze

Słodycze są uwielbiane nie tylko przez dzieci, ale także przez dorosłych. Niestety, ta przyjemność może nas wiele kosztować. Słodycze zawierają bowiem cukry proste, które negatywnie wpływają na nasze zdrowie, na pracę narządów i układów, w szczególności układu trawiennego.

1. Jedzenie słodyczy

Jedzenie słodyczy to jedna z najczęstszych przyczyn nadwagi i otyłości. Węglowodany w dużych ilościach zakłócają także gospodarkę hormonalną i przyczyniają się do rozwoju cukrzycy typu II. Nie zapominajmy ponadto, że słodycze i cukry są największym wrogiem naszych zębów i najpoważniejszym czynnikiem rozwoju próchnicy.

Z faktem, że uwielbiamy słodycze, niewiele osób będzie polemizowało. Chętnie zjadamy je na śniadanie, choćby w postaci słodkich dżemów, kremów czekoladowych czy rogalików maślanych, na obiad – gdy stanowią one najlepszy pomysł na deser, lub na kolację, gdy zamiast pożywnej kanapki wybieramy drożdżówkę.

Słodycze w diecie są wszechobecne i niewiele robimy, by je wyeliminować, tłumacząc się, że nie mamy czasu na przygotowanie śniadania czy spożycie wartościowego lunchu. Dlaczego zatem sięgamy po słodycze? Czy brak czasu na normalne posiłki to jedyny powód? Oto dlaczego, zdaniem naukowców, ludzie chętniej wybierają słodycze niż jakikolwiek inny rodzaj pokarmu.

Zobacz film: "Ranking najgorszych słodyczy"

• Wielu z nas sięga po słodycze, gdy odczuwa senność, a organizm daje mu widoczny znak, że spada poziom cukru we krwi.
• Niektórzy naukowcy apetyt na słodycze tłumaczą czynnikami genetycznymi (dziedzicznymi) – ich zdaniem nasi przodkowie po smaku rozpoznawali, czy coś nadaje się lub nie nadaje do jedzenia – jeśli coś było słodkie, to oznaczało, że jest jadalne, jeśli natomiast było gorzkie, istniało duże prawdopodobieństwo, że pokarm zawiera w sobie truciznę. Zatem w tym przypadku jedzenie słodyczy warunkowane jest względami dziedzicznymi.
• Wiele osób sięga po coś słodkiego do jedzenia, gdy ma tzw. „chandrę” – eksperci tłumaczą to zjawisko procesami, jakie zachodzą we krwi. Jak wiadomo, pożywienie zawierające dużo węglowodanów sprawia, że podnosi się poziom tryptofanu we krwi, a to z kolei przyczynia się do wzmożonego przenikania tego aminokwasu do mózgu, gdzie pobudzone zostaje wytwarzanie serotoniny – jej działanie zmniejsza apetyt i poprawia humor.

2. Wpływ słodyczy na zdrowie

Nie od dziś wiadomo, że zbyt duża ilość słodyczy ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie. Jedzenie ich wpływa na pracę wielu narządów i układów, w szczególności trawiennego. Objadanie się słodkościami to najprostsza droga do nadwagi, ta z kolei ma negatywny wpływ na pracę serca, kręgosłupa czy stawów. Jakie są najważniejsze aspekty wpływu słodyczy na zdrowie człowieka?

• Słodycze w dużych ilościach mogą rozchwiać system hormonalny regulujący gospodarkę glukozy we krwi, co może przyczynić się do powstania insulinooporności, a w konsekwencji cukrzycy typu II, zwłaszcza u osób z nadwagą lub otyłych.
• Cukry znajdujące się w słodyczach powodują, że dzieci nie mają apetytu – gdy ilość kalorii potrzebna organizmowi zostanie zaspokojona przez słodycze, nie chcą wtedy jeść pożywienia bogatego w witaminy i składniki mineralne, bo zwyczajnie nie odczuwają głodu. Może to zaburzać prawidłowy rozwój dziecka, które właśnie w tym okresie potrzebuje najcenniejszego pokarmu.
• Cukry występujące w słodyczach to największy wróg zdrowych zębów, który powoduje powstawanie próchnicy. Cukry przylepiające się do zębów stanowią pożywkę dla bakterii, produkujących kwas mlekowy, który niszczy szkliwo nazębne. Mamy dbające o zęby swoich pociech powinny ograniczyć słodycze długo przetrzymywane w buzi, a w razie konieczności zastąpić je produktami, które można szybko zjeść, np. czekoladką.
• Tłuszcze, kwasy tłuszczowe trans i kwasy nasycone, które występują w ciastach i ciastkach, przyczyniają się do podnoszenia poziomu cholesterolu, sprzyjają rozwojowi miażdżycy i innych chorób serca.
• Istnieją słodycze, takie jak cukierki, lizaki, żelki, misie i landrynki, w przypadku których określenie puste kalorie nabiera pełnego znaczenia, bowiem wszystkie te produkty poza walorami smakowymi nie posiadają żadnych wartości odżywczych.

3. Zdrowe słodycze

W zasadzie zdrowe słodycze nie istnieją. Można jedynie mówić o takich, których działanie jest najmniej szkodliwe dla zdrowia lub spożywanie których ma pewien pozytywny wpływ na organizm człowieka. Do tego typu słodyczy należy z pewnością czekolada. Na masową skalę zaczęto ją wytwarzać w Holandii w XIX wieku, ale jej początki sięgają już XVI wieku, kiedy Ferdynand Cortez przywiózł na Stary Kontynent kakao – podstawowy składnik czekolady. Czekoladę produkuje się z miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego, cukru i dodatków: mleka w proszku, wanilii, orzechów i kawy. Wartość kaloryczna 100 g czekolady wynosi:

• tabliczka gorzkiej czekolady – 554 kcal,
• tabliczka czekolady mlecznej – 549 kcal,
• tabliczka czekolady nadziewanej – 450 kcal,
• tabliczka czekolady śmietankowej z orzechami – 585 kcal.

Na szczęście, poza dużą ilością kalorii czekolada zawiera magnez, potas, żelazo i wap (czekolada mleczna), dlatego dobrze jest ją mieć przy sobie w czasie długich wycieczek, gdy nagle zaczyna nam brakować energii. Słodycze w diecie są dopuszczane przez dietetyków najczęściej w formie czekolady i o niej przede wszystkim należy pomyśleć, gdy chcemy minimalizować negatywny wpływ słodyczy na nasze zdrowie.

Czekolada jest słodkością, na którą możemy pozwolić sobie raz na jakiś czas, szczególnie gdy pijemy dużo kawy. Gorzka czekolada zawiera spore ilości potasu i magnezu, które normalnie wypłukuje kawa. Jednakże sama czekolada nie zastąpi naszego apetytu na łakocie, dlatego warto pomyśleć o jakichś domowych substytutach, które pomogą je ograniczyć w diecie. Przede wszystkim należy jeść większe ilości owoców, które dostarczą naszemu organizmowi węglowodanów w naturalnej postaci. Najlepsze owoce to:

• arbuz – owoc polecany szczególnie cukrzykom, gdyż 220 g tego owocu to równowartość 15 g węglowodanów,
• truskawki – najlepiej połączyć je z niskotłuszczowym jogurtem, a nie śmietaną,
• pomarańcza – poza tym, że jest słodka, stanowi doskonałe źródło witaminy C,
• papaja,
• melon,
• grejpfrut.

Owoce można jeść także w postaci bakalii oraz łączyć z orzechami i migdałami, które dostarczają wielu cennych składników odżywczych. Ważne jest także, by łączyć je z niskokalorycznymi jogurtami, kefirami i serkami homogenizowanymi. Jeśli natomiast nie możesz uwolnić się od obsesyjnej myśli zjedzenia słodkiego ciastka, pomyśl o domowych wypiekach i przygotowaniu niesłodzonych owsianych czy sezamowych.

Dodaj do nich odrobinkę miodu i ziarna słonecznika. Pomimo iż nie uda nam się uchronić naszych dzieci przed jedzeniem słodyczy, to powinniśmy w miarę możliwości ograniczać tę ilość i starać się zastępować je innymi produktami o podobnym smaku. Domowe słodycze, które sama przygotowujesz, będą z pewnością mniej szkodliwe niż te, które kupisz w sklepie. Cukry mają bardzo niekorzystny wpływ na pracę naszego organizmu, dlatego zawsze powinniśmy się zastanowić przed ich zjedzeniem. Oczywiście mały batonik przyswojony w trakcie nauki przed egzaminem nie jest groźny, jeśli takie zachowanie nie stanie się rutyną.