Tarcza na raka. 5 produktów o udowodnionym działaniu antynowotworowym

Nowotworom sprzyja żywność wysokoprzetworzona stanowiąca podstawę tzw. diety zachodniej. To bogate w tłuszcze nasycone i tłuszcze trans oraz cukier, sól i dodatki spożywcze produkty.

Innymi "trucicielami" jest alkohol, nadmiar soli oraz czerwone mięso, szczególnie mięso przetworzone pod postacią wędliny, kiełbas czy parówek i konserw mięsnych.

Raka można uniknąć przez hamowanie procesów zapalnych w organizmie, neutralizację wolnych rodników czy aktywację apoptozy, czyli śmierci komórek nowotworowych. Jednym z elementów tej chemoprewencji jest właściwe odżywienie organizmu. Eksperci apelują, by sięgać po żywność nieprzetworzoną, bazującą na warzywach, owocach, produktach pełnoziarnistych, zdrowych tłuszczach i nasionach roślin strączkowych.

Wśród takich superfood szczególne miejsce zajmuje czosnek, zawierający allicynę i związki siarkowe, w które zasobna jest też cebula, szczypiorek czy por. Jedno z badań chińskich naukowców ujawniło, że w diecie osób, które nie zachorowały na raka jelita grubego, było wiele warzyw z rodziny czosnkowatych.

Badacze oszacowali, że ryzyko zapadalności jest w tej grupie niższe aż o 70 proc. z uwagi na dobroczynne działanie siarczku i disiarczku diallilu, które przyczyniają się do apoptozy komórek nowotworowych.

Maliny, jeżyny, truskawki, jagody i borówki czy żurawina, ale też winogrona są bogate w antocyjany, silne roślinne związki o działaniu antyoksydacyjnym. Eksperci zalecają, by spożywać filiżankę owoców jagodowych dziennie. Są również źródłem witaminy C oraz E, minerałów i błonnika, które pełnią funkcję antynowotworową.

W ciemnych winogronach znajduje się resweratrol, kolejny przeciwutleniacz, który ma zdolność do hamowania rozwoju raka na każdym etapie – inicjacji, promocji i progresji. Badania wykazały, że przeciwutleniacz może także zwiększać skuteczność chemioterapii.

Zaleca się, by warzywa i owoce jeść jak najczęściej w formie nieprzetworzonej, bo obróbka termiczna powoduje straty wartości odżywczych, w tym witamin, minerałów oraz roślinnych związków prozdrowotnych. Ale nie dotyczy to obecnego w pomidorach likopenu. Podgrzewanie pomidorów sprawia, że ilość związku rośnie, poprawia się też jego przyswajalność, dlatego działanie prozdrowotne będzie miał sos pomidorowy, a nawet dobrej jakości koncentrat czy ketchup.

Wysokie spożycie bogatych w likopen produktów zmniejsza ryzyko rozwoju raka prostaty o 35 proc., a jego złośliwych form – nawet o ponad 50 proc. Ponadto badania wskazują związek między niskim stężeniem likopenu a większym ryzykiem podstępnego zabójcy - raka trzustki.

W profilaktyce nowotworowej wyjątkowe miejsce zajmuje zielona herbata – napój Azjatów słynących z długowieczności. Podobnie jak czarna herbata, kawa czy kakao jest źródłem katechin, szczególnie galusanu epigallokatechiny (EGCG).

Substancja o ogromnym potencjalne antynowotworowym ma swoje największe źródło właśnie w zielonej herbacie. Badacze dowiedli, że regularne picie tego napoju może zmniejszać ryzyko raka żołądka, ale także piersi, prostaty czy raka pęcherza moczowego.

Okazuje się również, że nie bez znaczenia jest sposób parzenia herbaty – im dłuższe, tym większa ilość katechin. W porównaniu do trwającego 3-5 min. parzenia herbaty zwiększenie tego czasu do dziesięciu minut podnosi zarazem poziom katechin nawet dwukrotnie.

Kapusta, brukselka, kalarepa, brokuły i kalafior reprezentują warzywa krzyżowe, które wykazują szczególny potencjał antynowotworowy. Wszystko za sprawą glukozynolanów, które mogą zmniejszać ryzyko nowotworów przewodu pokarmowego, jak rak żołądka, wątroby czy jelita grubego, ale też płuc czy prostaty.

Obecny w kapuście indol-3-karbinol może z kolei chronić przed rakiem piersi czy macicy. 200-400 mg związku na dobę wpływa bowiem pozytywnie na metabolizm estrogenów. Z kolei brokuły są najbardziej zasobne w sulforafan, który wykazuje działanie ochronne na różnych etapach kancerogenezy. Niektóre z badań wskazują również, że działa bakteriobójczo przeciw Helicobacter pylori, patogenowi odpowiedzialnemu za wrzody, ale również raka żołądka.